Morgunblaðið - 16.09.1998, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 16. SEPTEMBER 1998 3S^
MINNINGAR
ASLAUG
GÍSLADÓTTIR
+ Áslaug Gísla-
dóttir fæddist á
Torfastöðum í
Grafningi hinn 17.
ágúst 1923. Hún
lést á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur 2. sept-
ember síðastliðinn
og fór útför hennar
fram frá Bústaða-
kirkju 8. september.
Fagur var morg-
unninn á sjónum og
ekki lítið yndi að fylgj-
ast með faðmlögum
sólargeislanna og
hinnar létt svífandi öldu, sem
myndaðist við stefni skipsins. Ég
naut enn frekar útsýnis og mögu-
leika til að fylgjast nánar með á
kortum í brúnni og horfði hugfang-
inn á þessa opinberun á dýrð
sköpunarinnar.
Síminn hringdi. Eftir mér var
spurt. Dóttir mín bar mér þau
tíðindi, að vinkona ágæt og náinn
samstarfsmaður í Bústaðasókn um
árabil væri látin. Ég þakkaði henni
fyrir að láta mig vita. Tók síðan
aftur til við fyrri iðju að sjá samspil
sólarljóss og hafs við sterklegt
stefni Brúarfoss og annars konar
öldugang í kjölfarinu og rekja
mátti Iangt til baka.
En nú birtust myndir þar sem
fyrr hafði aðeins mátt greina himin
og haf með tilbrigðum sólargeisl-
anna. Ég sá Áslaugu fyi’ir mér og
rakti framlag hennar til þess að
sýna, að ekki gæti sköpunin aðeins
vakið hrifningu, þegar fagurt þætti
allt, heldur væri það ætlunarverk
höfuðs sköpunarinnar, mannsins,
að gera gott betra og bæta þar úr,
sem þörf væri fyrir.
Og það hafði Áslaug Gísladóttir
svo sannarlega gert. Ég get ekki
rifjað upp, hvar leiðir okkai- lágu
fyrst saman. En víður
ramminn spannar
ungan söfnuð í út-
hverfi borgarinnar,
þar sem leitast var við
að gera kirkjuna lif-
andi og máttuga í því
að koma til móts við
þarfir fólks, um leið og
boðuð var trú á hinn
upprisna Drottin í orði
og helgri messugjörð.
Og þarfnast vitanlega
hvort um sig hins til
þess að gera mynd
sanna.
I þessari þjónustu í
anda kærleikans haslaði Áslaug sér
völl. Fyrst var það við að aðstoða
frú Jóhönnu Cortes, sem líknaði
öldruðum, sem nutu ekki lengur
mýktar yngri ára og þurftu á að-
stoð að halda við að snyrta fætur
og huga að nöglum á tám. En Ás-
laug var ekki aðeins hinn fúsi að-
stoðarmaður, sem tók niður pant-
anir og gaf kaffi fyrir eða eftir að-
gerðir, eftir því sem á stóð, heldur
þurfti hún einnig að leita eftir
húsnæði fyrir þessa þjónustu. Eng-
in fannst kirkjan og ekki var neitt
það til, sem ber hið tígulega nafn
lifandi merkingar í heitinu safnað-
arheimili. Þennan vanda leysti hún
alla tíð. Og það var ekki síður gleði-
efni þeirra, sem gátu veitt aðgang
að vistarverum til þessarar þjón-
ustu, en þeirra stallsystra sjálfra
og þeirra sem nutu aðstoðar
þeirra. Slík var þakkarkenndin
vegna hinna góðu verka. Þykir mér
reyndar ekki ólíklegt, að hið lifandi
bros Áslaugar hafi einnig komið við
sögu, en í því fólust þau einkenni
góðleikans, að andlit hennar sjálfr-
ar Ijómaði ekki aðeins fyi-ir áhrif
þess, heldur náði einnig til þeirra,
sem þessi túlkun ljúfs geðs beind-
ist að og vermdi.
En miklum áfanga var náð, þeg-
ar kirkjan hafði verið smíðuð.
Vígsla hennar var slík hátíð í hverf-
inu, að til annars viðburðar varð
vart jafnað. Ekki dugði þó kirkjan
sjálf til þess að leysa allan vanda.
Én slíkur var skilningur Áslaugar
á hinu tvíþætta verkefni krkjunn-
ar, að þjónustu og boðun, að hún
féllst meir en fúslega á það, þegar
tímamót voru í byggingarsögu veg-
legs húss, að það yrði hinn kirkju-
legi hluti ætlaður helgihaldinu, sem
hefði forgang. Safnaðarsalir yrðu
að bíða og þar með þá líka aðstaða
fyrir þjónustu við fætur aldraðra.
En eins og ég vissi, þegai’ ég
talaði máli þess, að kirkjan sjálf
hefði forgang, þá var þess ekki
langt að bíða, að safnaðarheimilið
gæti hýst hina ýmsu þætti öflugs
kirkjulegs starfs. Og þegar svo var
komið; að til fleiri sviða varð litið,
var Áslaug enn í forystu þess
félagslega starfs, sem öldi-uðum var
boðið tU á miðvikudögum í safnað-
arheimili sínu í Bústaðakirkju. Hún
fékk sannarlega góðar konur með
sér svo aðhlynningin mætti vera
sem víðtækust og farvegir gleðinn-
ar greiðir. Kökur voru bomar fram
og kaffið ilmaði. Handavinnan vakti
aðdáun og leikni þeima, sem þar
löðuðu fram list ágæta. Og mun á
engan hallað, þótt nafn Magdalenu
Sigurþórsdóttur sé hér eitt nefnt.
Svo var hún áhugasöm og listræn
og sótti miðvikudagssamverumar
lengur en hún raunvemlega
megnaði til þess að líta eftir þeim
verkum, sem vom komin vel á veg
samhliða því að örva á stundum
stirðar hendur til frekari iðju. Litir
vom einnig látnir setja sinn svip á
alls kyns diska og dregla. Og ekki
má gleyma þeim klið, sem barst frá
fjölmörgum spilaborðum, þar sem
hjúin whist og bridge réðu ríkjum.
En um það vomm við Áslaug
sammála eins og flest annað, að
ekki dygði að bjóða aðeins til þess,
sem fíngur laða fram, frjór hugur
eflir og góðar veitingar. Það mátti
finna víðar. Við vildum tengja
starfið kirkjusalnum handan veggj-
arins og í því skyni og vegna al-
hliða þjónustu við skapara himins
og jarðar var frá fyrstu stundu
gert hlé á allri iðju og bollaskvald-
ur í eldhúsi þagnaði, er ég gekk í
ræðupúlt, las úr helgu orði og flutti
hugvekju, sem endaði í bæn.
Þykir mér enn gott að hugsa til
þess og hjálpuðu sólárgeislar við
öldugang frá stefni hins styrka
Brúarfoss við þá upprifjan, er ég
sagði Áslaugu eitt sinn, að nú gæti
ég ekki mætt næsta miðvikudag.
Eg væri bundinn af öðm og fengi
því ekki breytt. Hún yrði að taka
þessa þjónustu að sér líka. Ég?
sagði hún í mikilli undrun og trúði
vart eigin eyram. Til annars hafði
hún verið fús og ekki talið neitt eft-
ir sér, en þetta var allt annars eðl-
is. En við ræddum málið og þó ekki
lengi. Hún lét undan í þessu sem
öðm, er til góðs leiddi, og gerði
hlutverki sínu skil með prýðilegum
sóma. En mikið sagði hún mér á
eftir, að hún hefði titrað og varla
ætlað að komast upp í ræðupúltið,
hvað þá rödd næði að hafa áhrif á
hátalara. En svo styrktist hún í
þessu, svo sem öðra því, sem hún
hefur sinnt Guði til dýi’ðar og
systram og bræðram til heilla, og
gerði prestshlutverkinu einnig góð
skil og fléttaði þannig saman
þræði, er við rekjum til systranna
Mörtu og Maríu.
Fleiri myndir birtust við skips-
síður og breytti engu, hvort heldur
var horft eftir stjórnborða eða bak-
borða. Alls staðar mátti greina í
samspili hafs og sólar brosið henn-
ar Áslaugar, sem var þó ekki nema.
einn túlkunarmáti alhliða þjónustu
við hann, sem í upphafí skóp, en fól
okkur engu að síður svo að bæta
við og fegra, að miðaði í átt til
þeirrar fullkomnunar, sem hann
einn ræður þó yfir.
Ég harmaði að geta ekki fylgt
Áslaugu Gísladóttur og kvatt hana
í kirkjunni okkar, sem kennd er við
Bústaði. En ég get ekki látið hjá
líða að tjá þakkir mínar og mikla
aðdáun á þessari sterku konu, sem
þó bjó yfir þeirri mildi, sem hlýtt
bros túlkar betur en annað.
Við Ebba minnumst margra
stunda og þyrfti langt mál til að
gera öllu skil. En í þökk felum við
Aslaugu Gísladóttur góðum Guði
og biðjum henni og kærum dætr-
um með fjölskyldum þeirra bless-
unar hans og forsjár. En um leið
og þessi orð era fest á blað finnst
mér eins og hún hvísli að mér sjálf,
eða era þetta áhrif frá því að ég sé
enn sólbjartan hafflöt, þar sem líta
mátti úr brúnni það sem beið stefn-
is, um leið og siglingaleiðin að baki
var skoðuð, að einni bæn megi þó
ekki gleyma. Sú er fyrir því starfi,
sem henni var svo hugleikið, og
þeim, sem að því ganga og í kær-
leika sínum minna á brautryðjand- -
ann, Áslaugu Gísladóttur.
Ólafur Skúlason.
Skilafrestur minningargreina
EIGI minningargrein að birtast á
útfarardegi (eða í sunnudagsblaði
ef útför er á mánudegi), er skila-
frestur sem hér segir: í sunnu-
dags- og þriðjudagsblað þarf grein
að berast fyrir hádegi á föstudag.
í miðvikudags-, fimmtudags-,
fóstudags- og laugardagsblað þarf
greinin að berast íyrir hádegi
tveimur virkum dögum fyrir bh-t-
ingardag. Berist grein eftir að
skilafrestur er úti-unninn eða eftir
að útför hefur farið fram, er ekki
unnt að lofa ákveðnum birtingar-
degi. Þar sem pláss er takmarkað
getur þurft að fresta birtingu
greina, enda þótt þær berist innan
hins tiltekna skilafrests.
SIGRÍÐUR
RAGNARSDÓTTIR
+ Sigríður Ragnarsdóttir
fæddist á Hrafnabjörgum í
Lokinhamradal í Arnarfirði 13.
september 1924. Hún lést á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur 30.
ágúst síðastliðinn og fór útför
hennar fram frá Fossvogskirkju
7. september.
Slæmai’ fréttir berast hratt.
Mánudaginn 31. ágúst bárust þær
fréttir hingað til Danmerkur að
Sigriður á Hrafnabjörgum væri látin.
Fyrir rúmum 19 árum komum við
tvær óharðnaðar stúlkur, 13 og 16
ára, að Hrafnabjörgum sem kaupa-
konur. Við efuðumst aldrei um að
við væram velkomnar hjá þeim
systkinum Sigiáði og Guðmundi og
fundum strax að þau gerðu allt sem
í þeirra valdi stóð til að okkur liði
sem best. Fyrir óharðnaða unglinga
skipta samferðamenn miklu máli,
því að á þeim tíma mótast persónu-
leikinn mest.
Sigga var okkur góð fyrirmynd
með sínum ákveðnu skoðunum,
jákvæða lífsviðhorfi og hreinskilni.
Hún kom alltaf fram við okkur sem
jafningja, gerði kröfur til okkar við
vinnu en var þó alltaf sanngjörn og
gerði enn meiri kröfur til sjálfrar
sín. Við lögðum því metnað í að
leysa störf okkar sem best af hendi,
ekki síst vegna þess að Sigga kunni
þá list að leiðbeina með jákvæðri
gagnrýni og hrósa þegar vel var
gert.
Þessi einfaldi lífsmáti; án raf-
magns, hitaveitu og annarra
lífsþæginda, kenndi okkur nægju-
semi, sjálfsbjargarviðleitni og að
taka tillit til umhverfisins. Við telj-
um okkur heppnar að hafa fengið
reynslu af gömlu vinnubrögðunum
sem eru að hverfa á öld tækninnar,
því það eru ekki margir af okkar
kynslóð sem hafa reynt það að rifja
og raka með hrífu, skilja mjólk,
strokka smjör og búa til skyr.
Elsku Sigga, við erum stoltar af
því að hafa fengið að kynnast þér og
þökkum fyrir það veganesti sem þú
gafst okkur út í lífið.
Við vottum aðstandendum Sigríð-
ar okkar innilegustu samúð.
Dísa-María Egilsdóttir og
Fanney Magnúsdóttir.
Ég kom fyrst að Hrafnabjörgum
sumarið 1973, þá 11 ára gamall.
Þetta var framandi staður að koma
á fyrir ungan dreng úr höfuðborg-
inni. Enginn vegur, ekki rafmagn
eða heitt vatn og stór hluti tún-
anna sleginn með orfi og ljá. Árið
eftir kom vegur í hlað og tún voru
sléttuð. Heimilið var fjölmennt á
þessum árum því yfir sumarið voru
þar tíu til tólf manns, þar af fjórir
sem voru heimilisfastir allt árið
um kring. Þarna sá ég Sigríði á
Hrafnabjörgum í fyrsta sinn. Á
þessum árum vann Sigga fyrst og
fremst úti við í hinum ýmsu verk-
um því að Kristín móðir hennar sá
um inniverkin að miklu leyti. Sigga
var harðdugleg, ósérhlífin og ham-
hleypa til allra verka. Hún vildi að
hlutirnir gengju hratt og vel fyrir
sig og þoldi engan roluskap. Hún
var skapmikil og hreinskilin,
stundum um of fannst manni. Að
þessu leyti breyttist hún aldrei
þótt krafturinn minnkaði eilítið
með árunum. Á aðeins fjórum ár-
um missti hún móður, dóttur og
bróður og stóð allt í einu uppi ein
haustið 1981. Þetta var mjög erfitt
tímabil í lífi Siggu en hún vildi ekki
bregða búi heldur hélt ótrauð
áfram og var einbúi á Hrafna-
björgum allt til æviloka, eða í 17
ár. Hún hafði alltaf sumarfólk í
vinnu en var ein alia veturna, utan
tvo vetur en þá hafði hún vetrar-
mann. Hún las og hlustaði mikið á
útvarp alla tíð og útvarpið var
hennar tengiliður við umheiminn í
einverunni á veturna. Hún fylgdist
afar vel með fréttum og var betur
að sér í hinum ýmsu málum en
flestir aðrir enda bráðgreind og
stálminnug. Eitt sagði hún mér
sem sat í mér alla tíð. Hún sagðist
alltaf reyna að gera sér dagamun
12. desember, en sá mánaðardagur
var einmitt fæðingardagur Hall-
veigar dóttur hennar sem lést úr
hvítblæði árið 1979, aðeins 23 ára
að aldri. Mig setti hljóðan og hugs-
aði margt, hún fleira. Síðar sá ég
hana oft fyrir mér sitjandi á þess-
um degi, aleina í sorginni í skamm-
deginu á þessum afskekkta stað.
Sigga var ekki mikið gefin fyrir að
fara á mannamót seinni árin en
hún hafði mjög gaman af að fá
heimsóknir og naut sín mjög vel á
meðal vina og ættingja. Það var
átakanlegt að horfa upp á þessa
kraftmiklu og hraustu konu missa
heilsuna og verða ósjálfbjarga á
aðeins tveimur árum. Það var
henni mikils virði að geta verið á
Hrafnabjörgum yfir sauðburðinn
nú í vor þrátt fyrir mikið heilsu-
leysi. Það gat hún með dyggri að-
stoð góðra vina. Sigga átti ekki aft-
urkvæmt í dalinn sinn eftir að hún
fór þaðan í byrjun júní. Innst inni
vissi hún það, en hélt í vonina um
að komast heim á ný allt fram und-
ir það síðasta.
Ég horfi til allra áranna í daln-
um með söknuði því Sigga og Lok-
inhamradalur hafa verið óaðskilj-
anlegur hluti af lifi mínu svo lengi.
Nú er Sigga ekki lengur til staðar
og búskap að ljúka á Hrafnabjörg-
um. Ég er þakklátur Siggu og öllu
því fólki sem ég kynntist þar og
veit að veran á Hrafnabjörgum
hefur þroskað mig og auðgað líf
mitt. Ég og fjölskylda mín kveðj-
um Siggu með söknuði og trega.
Blessuð sé minning hennar.
Skarphéðinn Garðarsson
(Batti).
+
Hjartkær fóstra mín, tengdamóðir, amma og
langamma,
BÁRA SIGURJÓNSDÓTTIR,
lést á dvalarheimilinu Hlíð, Akureyri, laugar-
daginn 12. september.
Jarðarförin auglýst síðar.
Jón Viðar Guðlaugsson, Kristjana I. Svavarsdóttir,
Birna Viggósdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Maðurinn minn, faðir okkar og bróðir,
JÓN THOR HARALDSSON
sagnfræðingur,
Reynimel 72,
lézt á Sjúkrahúsi Reykjavíkur mánudaginn 14. september.
Steinunn Stefánsdóttir, Stefán Jónsson,
María Kristín Jónsdóttir, Jóhannes Jónsson,
Ragnheiður Guðrún Haraldsdóttir.
+
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir, amma og langamma,
GUÐRÚN HJÖRDfS ÞÓRÐARDÓTTIR,
Arnarsmára 2,
Kópavogi,
sem lést á Sjúkrahúsi Reykjavíkur fimmtu-
daginn 10. september, verður jarðsungin frá
Áskirkju fimmtudaginn 17. septemberkl. 13.30.
Þeim, sem vilja minnast hinnar látnu, er bent á
Krabbameinsfélagið.
Vilhjálmur Ólafsson,
Birna Þóra Viihjálmsdóttir, Guðmundur Ólafsson,
Ólafur Svavar Vilhjálmsson, Sigrún Steingrímsdóttir,
Þórður Örn Vilhjálmsson, Jóhanna Ólafsdóttir,
Sigurlaug Vilhjálmsdóttir, Ágúst Einarsson,
barnabörn og barnabarnabarn.
t