Morgunblaðið - 31.10.1998, Blaðsíða 47

Morgunblaðið - 31.10.1998, Blaðsíða 47
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. OKTÓBER 1998 47 AÐSENDAR GREINAR Herör gegn þjóðarböli - Fíkni- efni burt úr þjóðfélaginu EINN mesti vágestur í íslenzku þjóðfélagi um þessar mundir er ná- vist fíkniefnanna. Þessi plága teyg- ir anga sína um allt samfélagið og skilur eftir sig dauða og tortím- ingu, örkuml og gapandi sár. Og helst þar sem mestur er skaðinn - hjá unga fólkinu okkar. Þessi plága er að verða alvar- legri með hverjum deginum sem líður. Hún virðist færast í aukana þrátt fyrir viðleitni okkar að stemma við henni stigu. Varnir okkar virðast ekki duga til. Það er þyngi-a en tárum taki, að horfa á ungt fólk ánetjast fíkniefn- unum. Oft leiðist þetta fólk út á af- brotabrautina í framhaldinu og veldur fjölskyldum sínum ólýsan- legum hörmungum og hugai’víli. Ekkert foreldri er öruggt um börn sín við þessar aðstæður. Þetta kemur ekki bara fyi-ir hina. Mikið hefur verið gert til þess að sporna gegn þessari þróun. Bæði af opinberri hálfu, ýmsum frjálsum samtökum og einstaklingum. Margir hafa lagt þar hönd á plóg- inn og eiga skilið þjóðariof fyrir sín óeigingjömu störf. Mér hefur á stundum fundist skorta nokkuð á samhæfingu í öllu þessu stai-fi, þó að það sé hægara um að tala en í að komast. Fólk vinnur göfug störf hvert í sínu horni og árangurinn lætur á sér standa vegna skorts á samvirkni. Eg hef spurt sjálfan mig að því, hvað sé hægt að gera til þess að spyma á móti þessari innrás eitur- lyfjanna í okkar samfélag? Mér koma til hugar eftirfarandi atriði sem betur þarf að sinna: 1. Aukin löggæsla og tollgæsla. Fíkniefni koma meðal annars til landsins með millilandaflugvélum um Keflavíkurflugvöll. Ef til vill er hvað auðvéldast að finna þau þar og þar heyrum við mest af þeim. Vöruflutning- arnir með skipunum era líklega mun erfið- ari viðfangs. Við getum aðeins unnið gegn þessum innflutningi með auk- inni gæzlu og harðari refsingum við brotum. Innflutningurinn er þó að margra mati þaulskipulögð glæpa- starfsemi, þar sem stórir sparast þegar smáir farast. Því sé enginn endir f augsýn þrátt fyrir einlægan vilja. Ennfremur þarf að gefa gaum af innlendri framleiðslu fíkniefna. Hún er nærtækari en margur held- ur og dæmi eru um skipulagða framleiðslu slíkra efna hér á landi. Aukin starfsemi á þessu sviði krefst aukinna útgjalda, það er ljóst. Því er brýnt að leita leiða til að bæta nýtingu fjármagnsins með samhæfingu aðgerða á sviði for- vama, lögregluaðgerða og frjálsu félagastarfi. Efna ætti til ráðstefna fróðustu manna um fíkniefnavand- ann til þess að leita hagkvæmustu leiða. 2. Aukin gæsla þar sem unglingar safnast saman Við skóla, félagsmiðstöðvar, sjoppur og aðra samkundustaði unglinga era fíkniefnasalar á ferð. Þar er akurinn frjósamastur ef hver manar annan. Krakkarnir vilja oft ekki segja til þeirra af einhverjum ástæðum, sem við þurfum að kynna okkur betur. Foreldi-arölt og hverfalöggæsla er hér áreiðanlega gagnleg til þess að fylgjast með þró- un mála á hverjum stað. Ekkert kemm' í stað þess að hafa augu og eyru opin. Lykilatriði er að reyna að taka á vandanum strax og áður en hann verður óviðráðanlegur. 3. Auka fræðslu um fíkniefni Ég tel að auka þmfi fræðslu í grunnskólum og framhaldsskólum. Lionsfélagar hafa unnið gott starf í þessum málaflokki. Fræðsla ein mun þó seint stöðva þetta vandamál fremur en að áróður gegn reykingum hafi haldið aftur af öllu fólki. Syndin er sæt, það vitum við öll. En við verðum samt að reyna með öllum tiltækum ráðum. Hver sem bjargast frá villu síns veg- ar er óendanlega mikils virði. 4. Meðferðarúrræði fyrir börn og unglinga Það er ljóst, að í dag er skortur á meðferðarhúsnæði fyrir börn og unglinga. Það er einsætt að núver- andi fjánnagn til þessa málaflokks dugar ekki. Jafningjafræðslan er áreiðanlega meðferðarúrræði sem verður að vera snar þáttur eins og hjá AA-fólkinu. Unglingur trúir oft unglingi betur en fullorðnum, það verðum við að gera okkur ljóst sem eldri eram. Ymis trúarsamfélög hafa unnið ómetanlegt starf í málefnum fíkla. Efnafíkn er talin vera mjög andlegs eðlis. Sagt er að trúin flytji fjöll. Það hefur sannast í starfi þess góða fólks, sem málefnum hinna ógæfu- sömu sinna af sinni innri köllun. Þessir aðilar hafa hjálpað mörgum hrasandi á fæturnar aftur. Ríki og sveitarfélög styðja við þessi mann- björgunarfélög og þurfa að sýna Hvað er hægt að gera til þess að spyrna á móti innrás eiturlyfj- anna í samfélag okkar? spyr Gunnar I. Birgis- son og nefnir hér nokkur atriði sem betur má sinna. þeim ræktarsemi. Innan þeiira er hina sönnu miskunnsömu Samverja að finna, sem sýnt hafa, að þefr era oft síðasta úrræðið sem fíkihnn get- ur snúið sér til. Og það úrræði sem oftlega er það sem að lokum verður til björgunar þeim dýpst sokkna. 5. Aðstoð við foreldra Það era ekki aðeins einstakling- ar frá sundraðum heimilum sem í þessari vá lenda heldur líka þeir sem koma frá svokölluðum góðum heimilum. Lendi barn eða ungling- ur í klóm vímuefnanna er Ijóst að álagið á fjölskyldur þeirra verður oft óbærilegt. Fjölskyldan verður ráðalaus og fyllist öiTæntingu. Hana vantar aðstoð og ráð, sem oft era of torfengin eða koma of seint. Sem betur fer snýr margur ung- lingurinn við af sjálfsdáðum eftir einhverjar raunir. En aðrir sökkva dýpra og dýpra þangað sem skelf- ingin ein ríkir. Það er nauðsynlegt að ríki og sveitarfélög taki höndum saman um að ná til þessara fjölskyldna með ráðum og dáð. 5. Betri samhæfing aðgerða og refsinga Fíkniefnaflóðið er eitt mesta vandamál samfélagsins í dag. Leita Guunar I. Birgisson Mengun hugarfarsins eða jafnvægi hugans KRISTJÁN Þór Júlíusson, bæjarstjóri okkar á Ákureyri, skrifaði hugleiðingu um búferlaflutninga og mengun hugarfars- ins í Morgunblaðið sl. þriðjudag (28. októ- ber). Tilefnið er viðtal við Snorra Baldursson líffræðing um starf- semi skrifstofu sam- starfshóps um vernd- un lífríkis á norður- slóðum (skammstöfun á ensku er CAFF) en Snon*i hefur verið framkvæmdastjóri þessarar skrif'stofu sl. tvö ár sem hún hefur starfað á Akureyri. Kristján bæjarstjóri gagnrýnir Snon-a nokkuð harkalega fyrir að vilja að starfsemi CAFF-skrif- stofunnar sé í Reykjavík í tengsl- um við Náttúrufræðistofnun þar og bendir á að starfsemin hafi gengið betur á Akureyri en í Ottawa í Kanada. Ki-istján ræðir möguleika á að önnur norðlæg stofnun, stofnun er vinnur gegn mengun í sjó, yrði sett niður á Akureyri og yrði það til að styrkja faglegt starfsumhverfi CAFF. En auk þess má nefna Stofnun Vil- hjálms Stefánssonar sem nýlega er tekin til starfa á lóð Háskólans á Akureyri. Jafnframt lætur Kristján þá skoðun sína í Ijós að hugarfar Snorra og ónefndra skoðana- systkina hans hafi mengast svo mikið að þau geti helst ekki hugsað sér að starfa, eða búa, annars stað- ar en við sundin blá. Staðsetning opin- berra stofnana er pólítískt mál og ég blanda mér ekki í hvar nákvæmlega CAFF-skrifstofunni sé best fyrir komið í veröldinni en sjö lönd, auk Islands, eiga aðild að þessari starfsemi. Ég bendi bara á að það er pólítísk ákvörðun eins og aðrar slíkar ákvarðanir og að það ber EKKI vott um mengun hug- arfars Snorra Baldurssonar þótt honum þyki hann af einhverjum ástæðum hafa lítið faglegt um- hverfi hér á Akureyri. Það tekur einfaldlega langan tíma að byggja slíkt umhverfi upp og Kristján bæjarstjóri lofar í grein sinni að stuðla að faglegu umhveifi fyrir norðurslóðastofnanir á Akureyri, og vonandi fyrir aðrar stofnanir líka. Þetta er pólítískt loforð - og ég hef ekki enn þá ástæðu til að efast neitt um heilindi Kristjáns bæjarstjóra í því efni, enda hefur hann ekki starfað hér nema í tæpt hálft ár. Faglegt umhverfi felst í ótal Ég bið Kristján Þór Júlíusson bæjarstjóra, segir Ingólfur Ásgeir Jóhannesson, að fara að með meiri gát næst þegar hann ritar um uppbyggingu fagstofn- ana hér á Akureyri. mörgum þáttum sem við sem telj- um okkur vísindamenn þurfum að byggja upp. Það felst í samstarfi við fagfólk á ótal sviðum, hérlend- is og erlendis. Það felst m.a. í því að við sem búum og störfum hér á Akureyri þurfum að starfa með fólki annars staðar - við erum t.d. of fá til að loka okkur inni í fíla- beinsturni. Þetta gildir raunar um ísland allt. Það er staðreynd að það er erfiðara að ferðast frá Akureyri til útlanda til að taka þátt í slíku samstarfi en frá Reykjavík. Þegar erfiðu ferðalagi frá ráðstefnu er lokið fyrir sam- starfsfólk og ferðafélaga sem búa í Reykjavík, þá er ferðin til Akur- eyrar eftir. Gæti þetta ekki haft eitthvað með það að gera að Snorri Baldursson eða aðrir sem vinna í alþjóðlegum samstarfs- verkefnum vilja vera í Reykjavík - en ekki út af menguðu hugar- Ingólfur Ásgeir Jóhannesson fari? „Fegurðin á Akureyri er létt í maga,“ segir Björn Snæbjörns- son, formaður verkalýðsfélagsins Einingar, í útvarpinu akkúrat núna. Faglegt umhverfi verður ekki til fyrir góðan vilja stjórnmála- manna einberan - þótt ,jafnvægi hugans", sem Illugi Jökulsson sá nýlega ástæðu til að hafa um heil- an þátt, hjálpi mikið í því efni. Stjórnmálamenn geta reyndar stuðlað að góðu menningarlífi og þeir geta eflt leik- og grunnskóla - sem ég vona að Kristjáni Þór Júlí- ussyni og samstarfsfólki hans í bæjarstjórn Akureyrar takist með jafnvægi hugans, ómenguðu hug- arfari og einlægum stuðningi við fagfólk. Það var því ánægjulegt í hríðinni sl. laugardag (24. októ- ber) að fylgjast með Kristjáni skrifa undir tvo samstarfssamn- inga um menningarmál, annan við Listasafn íslands um samstarf á sviði myndlistar en hinn við Þjóð- minjasafnið um minjavörslu í Eyjafirði. Morgunblaðið sýnir einmitt mynd af Kristjáni ásamt fulltrúum Þjóðminjasafns og Minjasafnsins á Akureyri í sama blaði og það birtir gagnrýni hans á Snorra. Ég bið því Kristján Þór Júlíus- son bæjarstjóra að fara að með meiri gát næst þegar hann ritar um uppbyggingu fagstofnana hér á Akureyri en jafnframt bið ég Snorra Baldursson líffræðing að halda áfram að taka þátt í því að byggja upp gott faglegt umhverfi hér á Akureyri fyrir vísindamenn á sem flestum sviðum. Okkur er hvort tveggja nauðsynlegt í upp- byggingu byggðar í landinu. Höfundur er dósent við Háskólann á Akureyri. verður allra leiða til þess að skera á leiðir eitursins inn í landið og taka eiturlyfjasalana úr umferð. Ekki sleppa þeim út á skilorði og bíða sífellt eftir endurtekningu brotanna. Brot þeirra krefjast dóms og refsingar í beinu fram- haldi af handtöku. Stuðla þarf að samhæfingu starfa ríkisins, sveitarfélaga og fé- lagasamtaka í baráttunni gegn eit- urlyfjunum og ofneyslu allra vímu- efna. Þessfr aðilar þurfa að stunda mannrækt til þess að snúa hugum fólks frá lyfjum til heilbrigðra og hollra athafna og kveikja áhuga einstaklinganna á heilbrigðu lífi. Niðurlag 011 lyf hafa eiturverkanir ef þau era notuð í óhófi. Áfengi og tóbak era þar engir eftirbátar. Þau era hins vegar lögleg og oft viðráðan- legri en harðari efni. Yfirlýsingar um það, að Island skuli verða án eituriyfja árið 2000 virðast því mið- ur ekki verða nema frómar óskir um viðleitni ef svo fer fram sem horfir. Seint verður líka hægt að bjarga öllum. Mannleg sál er svo margbrotin, að engin allsherjarlausn er til á vandamálum hennar. Ofdrykkja er jafngömul mannkynssögunni. Raunveraleg von um árangur í baráttunni gegn eiturlyfjanotkun- inni felst mest í samhæfðum tökum á öllum þáttum þessa máls. Það er ekki nóg að einblína á einstaka þætti vandans. Fræðsla og for- vamir, löggæsla og eftirlit. Allir þessir þættir verða að verka sam- an, eigi árangur að nást. Fullyrða má, að almenningur í landinu sé samstarfsfús og vilji berjast gegn eiturlyfjavánni. Árangurinn mun ráðast mikið af því hvemig okkur tekst að vekja áhuga almennings og sér í lagi unglinganna okkar á nauðsyn þjóð- arátaks gegn fíkniefnunum og eit- urlyfjaneyslunni. Að því verðum við að vinna. Höfundur er verkfræðingur, formaður bæjarráðs Kópavogs og sækist eftir 1. sæti á fram- boðslista Sjálfstæðisflokksins á Reykjanesi. Mfellowes. Pappírs- og skjalatætarar bæði fyrir ræmu- og bitaskurð Otto B. Arnar ehf. Ánnúla 29, Reykjavík, sími 588 4699, £ax 588 4696
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.