Morgunblaðið - 18.03.1999, Side 44

■0 FIMMTUDAGUR 18. MARZ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Kristnihátíðin árið
2000 - þakkarhátíð
„ÞAKKLÆTI er ekki aðeins
stærst allra dygða heldur og for-
eldri allra annarra dygða“ - Cicero.
Þessi Þingvallamynd af Alþingis-
hátíðinni 1930 hefur lengi verið fyr-
ir augum mér, fyrst um árabil á
vinnustað mínum erlendis, þar sem
yfcún var mér sem innblástur og
minnti mig stöðugt á - í velsældinni
þar - að ég er og verð íslendingur
alla mína daga, og að ég á hlutdeild
í hinum ómetanlega arfl þjóðar
minnar:
(a) „móðurmálið mitt góða, hið
mjúka og ríka“ (J.H.) sem „geymir
í tímans straumi trú og vonir lands-
ins sona“ (M. Joch.) og (b) „landinu
fagra“, með hinum (ennþá) óspjöll-
uðu víðáttum, (c) loftinu tæra og (d)
vatninu hreina, sem er að verða
einstakt í hinni menguðu veröld
vokkar, (e) orkugjöfunum, sem eru
fólgnir í fallvötnunum og (f) heita
vatninu öllu, (g) fískimiðunum gjöf-
ulu, svo og (h) hinum fágætu, sam-
felldu bókmenntum, allt frá upphafi
byggðar í landinu, og loks (i) hinni
senn 1000 ára kristni, sem þjóðin
hefur vermt sig við á
sama tímaskeiði óg
fjölmargar aðrar - þar
á meðal hinar fjöl-
mennustu - hafa verið
án þeirra gæða og
mega því miður enn
bíða þeirra.
Hér heima hefur
þessi sögulega Þing-
vallamynd nú á seinni
árum verið að minna
mig á hátíðina góðu,
sem við eigum í vænd-
um árið 2000, er 1000
ár verða liðin frá
kristnitökunni á hinum
fornhelga stað, Þing-
völlum. Ekki náði ég
að vera með í hinum
mikla mannfjölda þar á hátíðinni
1930 á 1000 ára afmæli Alþingis, en
ég hrífst stöðugt m.a. af snilldar-
verki þeirra Davíðs Stefánssonar
og Páls Isólfssonar, sem þá varð til:
Brennið þið vitar. Þetta magnaða
verk ætti stöðugt að vera okkur Is-
lendingum það sama og Finlandia
Herniann
Þorsteinsson
Sibeliusar hefur verið
Finnum bæði í blíðu og
stríðu og magnað þá
upp meira en 1000
ræður hefðu gert. A
hringferð um ‘landið
vort fagra sl. sumar
var ég með tvær
snældur í bílnum (frá
Islandica), með úrvali
ísl. þjóðlaga, sunginna
og leikinna í svo vönd-
uðum flutningi, að
stöðugt var unun á að
hlíða með ‘fjöll og dal
og bláan sand fyrir
augum alla leiðina. Og
bændagistingarnar á
þeirri ferð voru einnig
frábærar. Hvílíkur un-
aður. Eg hef ferðast víða um hana
Veröld okkar, en landið okkar er al-
veg sérstakt. Eg skil nú betur út-
lendingana mörgu, sem í vaxandi
mæli sækja Island heim árlega.
Nei, ég náði því miður ekki í
Þingvallahátíðina 1930, en hinsveg-
ar í þrjár stórhátíðir þar síðan:

Fasteignaþjónustan
Sími 552 6600
Skúlagötu 30, 101 Reykjavfk
Sérbýli óskast til kaups
Leitum að góðu sérbýli á höfuðborgarsvæðinu
fyrir fjársterkan kaupanda sem búinn er að selja.

Lýðveldishátíðina 1944, 11 alda af-
mælishátíð Islandsbyggðar 1974 og
50 ára afmælishátíð lýðveldisins Is-
lands 1994. Alls þessa naut ég ríku-
lega. - Straumur fór um mig á há-
tíðinni 1944 við stofnun lýðveldis-
ins. Þá var ég mjög meðvitaður um
aldirnar nær sjö, sem íslensk þjóð
hafði mátt þola erlend yfirráð. Og
hvílíkt starfsfjör og framtak í land-
inu síðan við urðum aftur alfrjáls.
Verkin tala skýru máli. Af mistök-
unum lærum við og gleymum síðan.
Kristnihátíð
Ég hef ferðast víða um
hana veröld okkar,
segir Hermann
Þorsteinsson, en landið
okkar er alveg
sérstakt.
Á hátíðinni 1944 var ég með í
hvítklæddum flokki pilta undir
stjórn Vignis Andréssonar, hins
eldhressa fimleikakennara, sem
sýndi ýmsar staðæfingar á palli.
Urhellisrigning var meðan sú sýn-
ing stóð yfir. I einu atriði æfing-
anna settist flokkurinn á pallinn.
Svo botnblautir urðum við garparn-
ir að úr okkur draup, er við stóðum
aftur upp, að kátínu vakti, sérstak-
lega hjá ýmsum vinkonum okkar
piltanna, sem um árabil höfðu gam-
an af að rifja upp þetta ‘blauta at-
riði og stríða okkur með þvt Ekki
spillti þetta þó frelsisgleðinni þetta
sumar. Á skyggði þó að veröldin
nær öll logaði í ófriðarbáli um þær
ina
Fegurðin kemur innan frá
Laugavegi 4, sími 551 4473.
mundir. En þá kvað Hulda „Hver á
sér fegra fóðurland, með fjöll og dal
og bláan sand... svo langt frá
heimsins vígaslóð? Geym, drottinn,
okkar dýra land, er duna jarðar-
stríð.“ Og sú bæn var heyrð. Minn-
umst einnig þess - á þakkarhátíð.
Þingvallahátíðin 1974 var hins-
vegar hreint ekki blaut. Indriði G.
Þorsteinsson rithöfundur var ann-
ar framkvæmdastjóri þeirrar há-
tíðar. Síðla sumarið það, eftir há-
tíðina á Þingvöllum, mættumst við
á blíðviðrisdegi fyrir utan vinnu-
stað minn í Bankastræti. Eg
ávarpaði Skagfirðinginn og sagði:
„Indriði, mikið megum við vera
Guði þakklátir fyrir allt góðviðrið
á þessu hátíða-sumri.“ „Já,“ svar-
aði Indriði og gjóaði augum upp til
hæða, „það hefur verið litið til með
okkur í sumar, Hermann." Eg
vona og bið að svo verði einnig
sumarið 2000. Kannski ættu þeir
ágætu menn, sem undirbúa þakk-
arhátíðina á því ári, sem nú er svo
skammt undan, að hafa samband
við rithöfundinn, Indriða G., til að
njóta góðs af reynslu hans? Hóp-
urinn góði, sem undirbjó hátíðina
‘94 (lýðveldið 50 ára), hefur líklega
ekki gætt þess að hafa samráð við
fyrirrennarann ‘74, því eitthvað
bjátaði þá víst á með samgöngur
og veður. - Það þýðir vissulega að
horfa til hæða og tjá hug sinn - og
vænta góðs þaðan. Að iðka slíkt,
felur í sér fyrirheit. Því ekki að
láta á það reyna nú á aðventu
kristnihátíðarinnar árið 2000? Sú
hátíð þarf að verða sönn þakkarhá-
tíð, því íslensk þjóð hefur himna
Guði vissulega mikið fyrir að
þakka. Hann hefur varðveitt hana
í blíðu og stríðu liðinna alda, allt til
þeirra gæða, sem hún nýtur nú, við
lok þessarar aldar og árþúsunds.
Það tekur nokkurn tíma að þakka
vel fyrir sig og þessvegna þarf
meira en eina stóra skyndihátíð og
e.t.v. nokkrar minni. I því sam-
bandi hefi ég frá reynslu að segja
og ábendingar að gefa, sem ég um
nokkurn tíma hef fundið fyrir, að
ég ætti að koma á framfæri, hvern-
ig sem þeim nú kann að verða tek-
ið. Eg hef þá a.m.k. reynt að koma
hreyfingu á það, sem kann að leiða
til mikils góðs, ef rétt er á haldið.
Um það mun síðari grein mín hér
fjalla.
Höfundur er fyrrvcrandi fnun-
k væm dustjóri.
Grafarvogur — parhús
niðri við voginn
Glæsilegt 150 fm parhús á einni hæð með 30 fm innb. bílskúr.
3 svefnherb. Glæsil. eldhús og bað. Hellulögð verönd í suð-
vestur. Fallega ræktaður garður. Áhv. byggsj. 3,5 millj.
Verð 14,5 millj. 4196
Lækjasmári — 4ra herb.
allt sér — bílskýli
Glæsil. u.þ.b. 110 fm íbúð á efri hæð ásamt stæði í vönduðu
bílskýli. Fallegt eldhús. 3 svefnherb. Parket. Stórar suður-
svalir. Verð 10.950. Frábær kaup. 4193
Valhöll, fasteignasala,
Sfðumúla 27, sími 588 4477.