Morgunblaðið - 21.10.1999, Síða 48

MORGUNBLAÐIÐ
48 FIMMTUDAGUR 21. OKTÓBER 1999
't -------------—-------------
MINNINGAR
ELIAS JOHANN
LEÓSSON
+ Elias Jóhann
Leósson fæddist
í Reykjavík 23. nóv-
ember 1946. Hann
lést í Reykjavík 12.
október síðastliðinn
og fór útför hans
fram frá Fossvogs-
kirkju 20. október.
„Það er ævintýri í
því fólgið að vera selj-
andi í Kolaportinu.
_ J’að halda það ekki út
nema léttgeggjaðir
gáfumenn eins og ég
og þú, Skarpi minn. - Gætir þú nú
ekki lánað frænda fimm þúsund
kall fram að hádeginu? Við erum
kannski ekki frændur ættfræðilega
séð, en í Kolaportinu verða menn
annaðhvort frændur eða eitthvað
annað. - Þú þekkir það nú, Skarpi
minn. Eg hefi líka séð systkini
verða til hérna í Portinu sem létu
vel hvert að öðru, þótt engin ætt
eða ættleiðing sé þar að baki, - eða
þannig.“
Þetta er sýnishorn af því hvernig
þessi drenglundaði og gáskafulli
maður vafði orðheppni sína i glað-
%ærð líðandi stundar. - Það lýsir
greind hans. - Ef Elli var stúrinn,
var það vegna þess að líkamsmeið-
ingar hrjáðu hann og eymsl urðu á
sálinni. Eg veit hann átti bratta
ævi, sem ég kann engin skil á. -
Hann var því miður ekki einn um
það. Það eru svo margir, margir,
sem þurfa að klífa sinn ævitind og
ferst það misjafnlega - Ella ekki
verr en okkur hinum að ég tel. -
Hann kom þó standandi niður.
Það er mikill sjónarsviptir að
' ’Ella úr Kolaportinu. Ekki síst fyrir
mig og aðra þá sem hann lét Ijós
sitt skína yfir gáska sínum og glað-
værð. Við mættumst einhvem veg-
inn í fjarstæðukenndum galgopa-
ályktunum um menn og málefni,
þar sem geðheilir menn hefðu
ályktað að við værum
leysingjar af sjúkra-
húsinu sem kennt er
við Klepp. - Þar
studdi hver annan.
Burtséð frá svona
hjali, þá skilur Elli eft-
ir sig góðviljaðan,
drenglundaðan, vel
greindan mann, með
glaðværð í sinni, og
eftirbreytnilegan trú-
verðugleika í við-
skiptalífínu.
Hann lauk sinni ævi
snöggt. - Ef til vill um
aldur fram. Hver leggur dóm á
það? - En við í Kolaportinu
komumst ekki hjá því að sakna
hans úr flórunni þar. I þakklætis-
skyni fyrir góðar og glaðværar
samverustundir biðjum við honum
velfarnaðar og fararheilla á nýrri
vegferð og þökkum honum sam-
fylgdina í hörðum heimi.
Guð verði með honum.
Kær kveðja.
Skarphéðinn Ossurarson.
Það er ekki til siðs að segja frá
dulrænu lífi einstaklinga í minning-
argreinum. Verður því hér tíma-
bundið vikið frá þeirri reglu. En
Elías mátti þola marga raunina
hérna megin grafar sem fáir vissu
oft um. Það var sem dæmi ekki
auðvelt að horfa á eftir tápmiklum
og frískum syni sínum andlega ör-
kumluðum og í hjólastól vegna
leikaraskapar unglinga með
kveikjaragas, og það var ekki auð-
velt að horfa á eftir flestu því sem
öllu venjulegu fólki þykir sjálfsögð
réttindi svo sem heimili, fjölskyldu,
börnum og öruggri afkomu. En
samt, samt hélt Elías ávallt gleði
sinni, mildi, mýkt og glaðværð.
Aldrei sá ég aðra hlið á honum, og
dáðist heldur ekki svo sjaldan að
eða hugsaði um.
Það var í þessu ljósi sem mér
varð örlítið skiljanlegra en ekki,
hvers vegna þessi lágvaxni og frek-
ar slitni miðaldra maður, eða eigin-
lega strákur eins og hann kom mér
oftast fyrir sjónir, lenti í hverri
dulrænu reynslunni af annarri. Svo
mjög að á sextán ára rannsóknar-
ferli mínum um slík fyrirbæri hefi
ég líklega aldrei heyrt um annað
eins stórsafn slíkra atvika.
Yfirleitt hefi ég ávallt blað og
penna í brjóstvasa mínum og hripa
niður helstu dulrænar staðreyndir
sem eyrum mínum berast innanum
kunnugt og ókunnugt fólk. En ég
gafst fljólega upp á þeirri aðferð í
námunda við Elías. Engin blöð eða
hraðritun náðu nokkru af því niður
að ráði, áður en sífellt nýjar sögur
voru komnar á borðið af öðrum. -
Og þannig kynntumst við eiginlega
íyrst, ég og Elías.
En þannig var það að fyrst gaf
hann sig fram ásamt öðru vitni
þegar við í Geimverufélaginu aug-
lýstum eftir vitnum að geimdiska-
sýnum hér á landi. I því hafði Elías
lent kvöld eitt fyrir stuttu, þá á
miðjum Kópavogshálsinum, í bíl
ásamt vini sínum. Og við nánari at-
hugun var ýmislegt á bak við það
meira.
Og ég gerði mér þá stuttu
seinna ferð niður í Kolaportið til
að rita þessa frásögn örlítið nán-
ara og skýrar. En lítið varð af því.
Við vorum vart byrjaðir þar, þeg-
ar hver dulræna frásögnin rak
aðra. Fljótlega hætti ég að skrifa.
Þetta var allt komið í tóman
hrærigraut hjá mér á blaðinu. Og
við hvert atvikið þá mundi Elli eft-
ir öðru. - Eg varð yfirleitt fljólega
að yfirgefa manninn, þar sem
skammtímaminni mitt nær rétt
aðeins u.þ.b. sex til sjö dulrænum
atvikum í einu, og ég fæ höfuðverk
ef þau verða fleiri á sömu fimm
mínútunum. Og alltaf gerðist það.
Eg varð alltaf aðeins að jafna mig
töluvert lengi á eftir samtöl við
Elías.
Svona gekk þetta alltaf þegar við
hittumst. Alltaf fékk ég fljótlega
þessi geðklofaeinkenni þegar sög-
urnar helltust yfir mig. Eg var því
löngu hættur að reyna að skrifa. -
Þetta er eins og þegar fyllibyttu er
hleypt inn í ríkið og sagt að allt sé
frítt þarna inni næstu vikuna. Hún
fær fljótlega flog og verður á end-
anum að fara út snarvitlaus af
geðshræringu yfir því hvaða sæl-
gæti hún eiginlega að byrja á, og
hvað sé nú best. - En svona var
þetta, kæru vinir. En Elías er einn
örfárra þessara um það bil tvö þús-
und Islendinga sem ég hefi ritað
dulrænar frásagnir af sem ég hefi í
reynd nánast ekkert getað ritað
niður eftir af fyrrgreindum ástæð-
um. - Því við ætluðum alltaf að
hittast í næði, ég, Elli og segul-
bandið góða, til að ég fengi ekki
þessi sjálfseyðingarköst þegar ég
var hættur að skilja dulrænu málin
sem upp úr honum bunuðu. - Og
ég hefi verið í hálfgerðu þunglyndi
síðan á þriðjudaginn síðasta þegar
ég frétti hver var farinn til Sumar-
landsins góða, þangað sem allir
safnast á efsta degi lífs síns. Ekki
bara vegna saknaðarins, heldur því
miður ekki síður vegna þein-a
tveggja eða þriggja dulrænnu bóka
sem fara nú með honum í gröfina,
og það óskrifaðar að mestu. - Þið
getið rétt ímyndað ykkur hvernig
mér líður núna með aðeins brot af
þessu niðurskrifað. Flogaköstin
koma hvert af öðru þegar ég hugsa
þessa staðreynd. Hugsa þá stað-
reynd hve miklu komandi kynslóð-
ir misstu af í dulrænum frásögnum
hans Elíasar. Að lokum aðeins
þetta.
Eina af merkilegustu frásögn-
unum eftir Ella var ég þó að mestu
búin að rita niður. Hún var í stuttu
máli sú, að þegar Elías var níu ára
gamall drengur, þá var hann eitt
sinn síðdegis að ganga út úr skól-
anum sínum, sem var á þessum
tíma Lindargötuskólinn sem í
huga og munni móður minnar og
afa míns og ömmu, sem öll bjuggu
þarna rétt nokkrum húsum ofar á
Hverfisgötunni, - að hann hét
ávallt Franski spítalinn, - að þá
féll allt í einu á hann ljósgeisli að
ofan sem hann sá að var ekki frá
neinu húsi þarna í grenndinni.
Ljósgeislinn kom þráðbeint að of-
an og sást náttúrulega vel þarna í
skammdeginu sem falla var að á
þessum tíma. Ella fannst þetta
náttúrulega eitthvað skrítið og
skiljanlega hálfóþægilegt, og sté
því óvænt til hliðar. En viti menn,
ljósgeislinn íylgdi honum eins og
skugginn. Og því stökk sþráksi
fram og allt fór á sömu leið. A end-
anum hljóp þessi níu ára pjakkur,
- eins og hann sagði mér, - um
mestallt port skólans til að reyna
að losna út úr þessari hálfgerðu
prísund sem honum fannst hann
vera kominn í. En allt kom íyrir
ekki. Alltaf var hann límdur í miðj-
um geislanum. - Elías vissi síðan
ekki neitt af sér fyrr en þremur
tímum síðar standandi uppi á
horni Frakkastígs og Laugavegar
hálfsnöktandi yfir einhverri undar-
legri vanlíðan, sem hann kunni
engin skil á.
Líklega segir okkur þessi litla
saga allt sem segja þarf um öll hin
ótrúlegu u.þ.b. þrjú hundmð dul-
rænu atvik lífs hans, og líklega líka
hver skýring á þeim er. Við Elli
höfðum bundist fastmælum um að
næst þegar djúpdáleiðari kæmi til
landsins á vegum okkar og breska
UFO-félagsins stóra, að þá færi
hann í rannsókn hjá þeim til að
finna út hvað hugsanlega og eða
raunverulega gerðist þessar ör-
lagaríku þrjár klukkustundir í lífi
hans. En sú vitneskja fer líka í dag
með honum Elíasi í gröf hans, og
beina leið til Sumarlandsins þvi
einnig.
Glaðværð hans, ótrúleg dulræn
reynsla og líklegt FFH-brottnám,
ásamt notalegu og aðlaðandi skop-
skyni og hjálpsemi, munu öðru
fremur geyma minningu Elíasar
Leóssonar í huga mínum, - og
þessvegna meira en margra eða
flestra annarra samferðamanna
minna sem í langan tíma hafa orðið
á vegi mínum.
Eg votta aðstandendum Elíasar
Leóssonar samúð mína á þessari
reyndar tímabundnu, en samt og
ávallt afar erfiðu aðskilnaðarstund.
Magnús H. Skarphéðinsson,
skólastjóri Sálarrannsókn-
arskólans.
SIGRÍÐUR G.
SÍMONARDÓTTIR
+ Sigríður Guð-
rún Símonar-
dóttir fæddist í
Reykjavík 7. aprfi
1954. Hún lést á
liknardeild Land-
spftalans 14. októ-
ber síðastliðinn og
fór útför hennar
fram frá Askirkju
20. október.
Með örfáum minn-
ingarbrotum langar
okkur að minnast
Sirrýjar, eins og hún
var jafnan kölluð. Kynni okkar voru
ekki löng, en það eru rúm fjögur ár
síðan Þorbjörn kynnti okkur fyrir
þér. Við eigum góðar minningar frá
samveru okkar í Portúgal fyrir
■^veimur árum. Þá kynntumst við
þér betur og fundum hvað það var
notalegt að vera í návist þinni. Það
var ekki hávaðanum fyrir að fara
þar sem þú fórst, þú gafst öðrum
mikið með rósemd þinni og æðru-
leysi. Ekki datt okkur í hug þá að
þú gengir ekki heii til skógar. Að
kvarta var ekki þinn háttur. Það var
ekki fyrr en nokkrum mánuðum
seinna að læknum tókst að greina
sjúkdóminn, sem þá var kominn á
það hátt stig að ekkert varð við ráð-
ið.
bjöm 50 ára. Þá varstu
orðin mikið veik og
komin á sjúkrahús.
Ekki máttir þú heyra á
annað minnst en ein-
hver dagamunur yrði
gerður á þessum tíma-
mótum hjá Þorbirni.
Frá sjúkrarúmi þínu
skipulagðir þú veislu í
herbergi þínu fyrir
ykkar nánustu. Mér
þótti leitt að geta ekki
verið með ykkur þessa
kvöldstund, en Pétur
fór og hafði hann á orði
þegar hann kom heim
að þetta hefði verið ógleymanleg
stund. Þama hefðir þú gert að
gamni þínu og ekki að sjá að kveðju-
stundin nálgaðist.
Elsku Þorbjöm, við vottum þér
samúð okkar og biðjum Guð að gefa
þér styrk til að takast á við erfiðar
stundir.
Ennfremur vottum við börnum
Sirrýjar, foreldrum, systkinum og
öðrum vandamönnum samúð okkar.
Hin langa þraut er liðin,
nú loksins fékkstu friðinn,
og allt er orðið rótt,
nú sæll er sigur unninn
og sólin björt upp runnin
á bak við dimma dauðans nótt.
(V. Briem.)
_ Barátta þín er búin að vera löng
og ströng. Aldrei heyrðum við þig
kvarta, þú hafðir frekar áhyggjur af
öðram. Þú reyndir að lifa eins eðli-
legu lífi og hægt var. Það aftraði
þér ekki frá því að taka þér ferð á
hendur með Þorbimi til Ameríku
fyrir ári, þótt þú ættir orðið erfitt
með gang.
'**r„ Fyrir tæpum mánuði varð Þor-
Svandís og Pétur.
Þegar ég var rúmlega tveggja ára
fæddist Sirrý frænka mín og upp
frá því lágu Ieiðir okkar saman. Við
ólumst upp í sama hverfinu og var
ég daglegur gestur á heimili for-
eldra hennar. Þar vora mörg böm
og mikið fjör.
Við fylgdumst hvor með annarri
þegar við eltumst og alvara lífsins
tók við. Sirrý var tryggur vinur vina
sinna og var gaman að hitta hana og
ræða við hana því hún tók manni
alltaf opnum örmum. Hún var bæði
hlý og glaðsinna og hafði þörf fyrir
að láta öðrum líða vel. Síðast þegar
ég heimsótti hana rifjuðum við upp
bernskudagana. Þá virtist ætíð hafa
verið gott veður og við krakkamir
alltaf úti, í alls konar leikjum, hvort
sem það vora boltaleikir eða gera
engla í snjóinn og horfa á stjömum-
ar eða fara með nesti út í móa. Þá
talaði Sirrý einnig um Þorbjöm,
manninn sinn, hvað hann væri bú-
inn að standa vel með henni í veik-
indunum og hvað hann hefði gefið
henni mikinn styrk. Einnig talaði
hún um hvað systur hennar hugs-
uðu vel um hana. Þegar ég hugsa
um alla góðu stundirnar sem við
Sirrý áttum saman kemur mér í
hug þetta fallega ljóð:
Niða vötn án aíláts undir hrauni
eilíf gjálp í landsins heita barmi.
Minning þín, þinn hlátur, grýtta gleði
glitrar enn sem dögg á vorsins hvarmi;
leitar fersk sem lindin undan klaka
leyndan veg frá innstu hjartarótum:
streymir fram þann dag er þeyrinn þíðir
þvala mold og lækir verða að fljótum.
Og þótt í okkar tíð sé margt að muna
og margt sé það, sem fínnst mér kvöð að
skrifa,
þín minning bregður tærum hlátri á haustið
og hennar vegna er skemmtilegt að lifa.
(Matthías Johannessen.)
Guð styrki ykkur öll.
Birna Guðmundsdóttir.
Elsku vinkona og bekkjarsystir. í
dag kveðjum við þig eftir allt of stutt
kynni, en þau hófust haustið 1994
þegar við settumst á skólabekk í
Fósturskóla íslands. Fljótlega kom í
ljós að þú féllst vel inn í þennan
sundurleita hóp sem bekkurinn var,
enda ekki við öðra að búast þar sem
þú áttir svo auðvelt með að kynnast
fólki með þitt vinalega viðmót, alltaf
jafn brosmild, róleg og yfirveguð.
Alltaf varstu boðin og búin til að að-
stoða okkur og miðla þinni þekkingu
og reynslu sem þú hafðir til að bera.
Þrátt fyrir hina ýmsu erfiðleika sem
þú hefur þurft að takast á við í gegn-
um þann tíma sem við höfum þekkt
þig varstu alltaf eins og þú áttir að
þér að vera, bjartsýn og ákveðin í að
takast á við orðinn hlut, enda var
viðhorf þitt til lífsins að best væri að
lifa fyrir daginn í dag.
Víst er þetta löng og erfið leið,
og lífið stutt og margt, sem út af ber.
En tigið gegnum tál og hverskyns neyð
skín takmarkið og bíður eftir þér.
Hve oft þú hrasar, oft þig brestur mátt,
hve undarlega er gott að sitja kyrr.
Samt kemstu á fætur, réttir höfiiðið hátt,
og hraðar þér af stað sem áður fyrr.
Svo styttist þessi ganga smátt og smátt,
og seinast stendur einn við luktar dyr.
(Steinn Steinarr.)
Elsku Sirrý, við kveðjum þig með
söknuði um leið og við vottum fjöl-
skyldu þinni okkar dýpstu samúð.
Þórdís, Svanlaug og Olga.
Elsku Sirrý mín.
Nú er komið að kveðjustund. Frá
því að við kynntumst fyrst á Suður-
landsbrautinni höfum við fylgst að í
gegnum lífið, gegnum súrt og sætt,
þótt við væram ekki alltaf sammála
gat ekkert haggað vináttu okkar.
Alltaf var hægt að leita til þín í gleði
og sorg.
A þessari stundu verður mér
hugsað til liðinna daga þegar við
voram ungar og horfðum björtum
augum til framtíðarinnai-. Fjörutíu
ár era langur tími, en í minningunni
sem örskotsstund.
Sirrý mín, nú er baráttunni lokið,
það verður tómlegt að koma í
Dverghamrana og sjá þig ekki sitja
við eldhúsborðið með tebollann. Eg
sakna þín kæra vinkona.
Takk fyrir allt og allt.
Birna.
Frágangur
afmælis-
og minning-
argreina
MIKIL áhersla er lögð á, að
handrit séu vel frá gengin, vél-
rituð eða tölvusett. Sé handrit
tölvusett er æskilegt, að disk-
lingur fylgi útprentuninni. Það
eykur öryggi í textameðferð og
kemur í veg fyrir tvíverknað. Þá
er enn fremur unnt að senda
greinarnar í símbréfi (569 1115)
og í tölvupósti (minning@mbl.-
is) — vinsamlegast sendið
greinina inni í bréfinu, ekki sem
viðhengi.
Auðveldust er móttaka svo-
kallaðra ASCII skráa sem í
daglegu tali era nefndai’ DOS-
textaskrár. Þá era ritvinnslu-
kerfin Word og WordPerfect
einnig nokkuð auðveld úr-
vinnslu.
Um hvern látinn einstakling
birtist ein uppistöðugrein af
hæfilegri lengd, en aðrar grein-
ar um sama einstakling tak-
markast við eina örk, A-4, mið-
að við meðallínubil og hæfilega
línulengd, - eða 2.200 slög (um
25 dálksentimetra í blaðinu).
Tilvitnanir í sálma eða ljóð tak-
markast við eitt til þrjú erindi.
Greinarhöfundar eru beðnir að
hafa skírnai’nöfn sín en ekki
stuttnefni undir greinunum.