Morgunblaðið - 05.12.1999, Blaðsíða 1

278. TBL. 87. ÁRG.
SUNNUDAGUR 5. DESEMBER 1999 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Fárviðrið sem gekk yfír Danmörku
Kaupinannahöfn. Morgunblaðið.
BLÍÐLEG morgungolan strauk
þeim Kaupmannahafnarbúum, sem
árla laugardagsmorguns fóru út á
götu til að virða fyrir sér viðurs-
tyggð eyðileggingarinnar, sem felli-
bylur olli í nokkrum Evrópulöndum
aðfaranótt laugardags. Ut um alla
borgina vora glerbrot, brotnir
gluggar, trjágreinar og annað laus-
legt eins og hráviði. Sex létust af
völdum veðursins, fleiri hundrað
slösuðust og tjónið er lauslega metið
á yfir 10 milljarða íslenskra króna.
Tveir fórast í veðurofsanum í
Póllandi, þrír í Bretlandi og þar
urðu miklar traflanh' á samgöngum,
einnig í Hollandi. í Suður-Svíþjóð
urðu 80.000 heimili rafmagnslaus.
Almenningssamgöngur lögðust
niður í Danmörku og ekki búist við
að þær komist í eðlilegt horf fyrr en
í dag. Það mun taka marga daga áð-
ur en yfirsýn fæst yfir afleiðingar
óveðursins, sem er það versta á öld-
inni. Spáð hafði verið stormi, en
engan óraði íýrir að fellibylur væri á
leiðinni.
Strandaglópar í hundraðatali
I Kaupmannahöfn ollu lausar
þakplötur, tré og byggingarpallar
mestu tjóni. Starfsmenn byggingar-
fyrirtækja fóru um borgina aðfara-
nótt laugardags til að rifa plastið,
sem lokar pöllunum, því við þessar
aðstæður verður piastið eins og
segl, sem getur svipt pöllunum um
koll. Á Amager, þar sem ástandið
var einna verst, flaug þak í heilu lagi
af fjölbýlishúsi og fólk var flutt úr
húsinu.
Strandaglópar úr lestum vora á
brautarstöðvum um allt land. Um
1100 manns voru á brautarstöðvum í
Slagelse og Korspr, þar sem lestirn-
ar keyrðu ekki yfir Stórabelti. Brúin
þar lokaðist um kl. 18 á föstudag.
Fólkinu var ekið á herstöð skammt
frá, þar sem til voru svefnpokar fyr-
ir mannskapinn. Á flugvellinum í
Hrundir vinnupallar á götu í miðborg Kaupmannahafnar. Óveðrið er talið hið versta sem gengið hefur yfir
Danmörku á öldinni.
Álaborg lentu 13 vélar alls staðar að
úr Evrópu og 1500 manns voru þar
strandaglópar. Af þeim tókst að
koma 1200 fyrir, en 300 urðu að láta
fyrirberast á flugvellinum yfir nótt-
ina. Svipuð vandræði vora á Kastr-
up. Engar vélar fóru í loftið meðan
veðrið var sem verst en reynt var að
leyfa vélum að lenda.
Tryggingarnar bæta mest af tjóni
á mannvirkjum, en þeir, sem ekki
hafa bíla sína húftryggða standa
uppi slyppir og snauðir komi eitt-
hvað fyrir þá. Flestir sem litu út um
glugga sína í Kaupmannahöfn í gær-
morgun sáu eitthvað, sem stormur-
inn hafði eyðilagt, hvort sem voru
brotnir gluggar eða brotin tré.
Einna stórbrotnasta tjónið var að
80 metra hár krani í skipasmíðastöð
féll yfir gámaskip, sem verið var að
vinna vjð. Enginn slasaðist, en nýja
skipið fór illa og við kranann er ekki
annað að gera en hluta hann í brota-
járn. Hann er metinn á rúma tvo
milljarða íslenskra króna.
Misheppnaðar viðræður Heimsviðskiptastofnunarinnar í Seattle
Ráðstefnan út um þúfur
pattli. AP AFP.
Seattle. AP, AFP.
FUNDI Heimsviðskiptastofnunar-
innar, WTO, í Seattle í Bandaríkjun-
um lauk aðfaranótt laugardags án
þess að samkomulag næðist. Eitt
helsta ágreiningsefnið var sagt and-
staða Evrópusambandsins við hug-
myndir Bandaríkjanna og fleiri ríkja
um að dregið yrði úr styrkjum í land-
búnaði. Einnig neituðu þróunarlönd-
in að samþykktar yrðu reglur um
lágmarksréttindi launþega. Segja
ríkin slíkar tillögur aðeins dulbúnar
samkeppnishömlur auðugra landa
gagnvart innflutningi frá lág-
launaþjóðum.
Samningamönnum tókst að berja
saman 15 blaðsíðna plagg sem reynt
var að ná um samstöðu fram eftir
nóttu. Það tókst ekki og niðurstaðan
er mikið áfall fyrir stjórn Bills Clin-
tons forseta. Þykir nú ljóst að frekari
aðgerðir til aukins viðskiptafrelsis í
heiminum verði torveldar viðfangs.
Sumir fulltráanna vora hvassyrtir
Charlene
Barshefsky
um gestgjafana en
óspektirnar í borginni
fyrsta daginn töfðu
nokkuð fyrir viðræð-
unum. Portúgalskur
fulltrái sagði að ljóst
hefði orðið hve slæmt
það væri að láta einn af
helstu deiluaðilum inn-
an WTO sjá um skipu-
lagningu fundahald-
anna sem hefði varla
getað tekist verr. Bandaríkjamenn
hefðu reynt að gegna samtímis hlut-
verki hins hlutlausa dómara og
málsvara ákveðinna tillagna.
Bandaríkjamenn reyndu að fá
samþykktar hugmyndir um réttindi
launþega jafnt í þróunarlöndum sem
annars staðar. Segja fréttaskýrend-
ur að þar hafi haft úrslitaáhrif þrýst-
ingur af hálfu öflugra stéttarfélaga í
Bandaríkjunum sem myndu hugsan-
lega ekki styðja demókrata í forseta-
kosningunum á næsta ári ef
ekki yrði tekið tillit til óska
þeirra. Fór mjög fyrir brjóstið á
talsmönnum margra þróunar-
landa að forsetinn skyldi í dag-
blaðsviðtali segja að samþykkja
ætti reglur um réttindi laun-
þega og beita ætti viðskiptaleg-
um refsiaðgerðum gegn þjóðum
sem biytu slíkar reglur.
Charlene Barshefsky, við-
skiptafulltrái Bandaríkjanna og
stjórnandi ráðstefnunnar í Seattle,
sagði að fulltrúai' ríkjanna 135 hefðu
ekki fundið leiðir til málamiðlunar í
allmörgum atriðum viðræðnanna og
hefðu þurft frest vegna þess að „rík-
isstjórnir vora ekki reiðubúnar að
taka af skarið" og slaka til.
Ymsir talsmenn verkalýðsfélaga
og umhverfisverndarsinna vora á
hinn bóginn ánægðir og ekki síður
þátttakendur í mótmælum og
óspektum, sem lögreglan í Seattle
hafði handtekið. „Við unnum,“ sagði
Traey Katelman, liðsmaður í samtök-
um sem berjast fyrir náttúravernd
og rétti fólks til að halda störfum sín-
um. „Okkur tókst svo sannarlega að
trafla fundinn og skapa andrámsloft
sem gerði þeim lífið leitt.“
Halldór Ásgrímsson utanríkisráð-
herra sagði í gær að niðurstaðan væri
mikil vonbrigði en að hans mati yrði
ekki hægt að snúa ferli aukins við-
skiptafrelsis við, það yrði til að tefja
fyrir framföram og hagvexti.
„Það vai' búið að vinna mikið og um
tíma hélt maður að þetta myndi haf-
ast. En þegar menn komu tU fundar-
ins var ósamkomulag um nánast alla
hluti. Tafimar á fundinum skiptu
máli, menn vora þegar komnir í tíma-
hrak. En það liggur fyrir að samning-
ar munu hefjast eftir áramót um
landbúnaðarmálin og viðskipti með
þjónustu af því að slíkt umboð lá þeg-
ar fyrir,“ sagði Halldór Ásgrímsson.
Laun fyr-
ir að læra
London. The Daily Telegraph.
STJÓRNVÖLD í Islington,
norðan við London, hafa ákveð-
ið að reyna að bæta námsái'-
angur táninga með því að borga
þeim fyrir að sækja aukatíma á
laugardögum. Munu þeir fá
sem svarar 400 krónum á
klukkustund.
Talsmenn áætlunarinnar
benda á að bæta verði nemend-
unum upp að þeir geti ekki
stundað launavinnu á laugar-
dögum ef þeir sæki aukatíma.
„Stór hluti atvinnulífsins
virðist nú vera háður vinnu-
framlagi grunnskólanemenda
og ekki er mikið tillit tekið til
áhrifanna sem þetta hefur á
frammistöðuna í skólanum,"
sagði framkvæmdastjóri sam-
taka skólastjóra, John Dunford.
Gateway, tilbúin
- beint a borðið
Dauðsföll og
óreiða í kjölfar
veðurofsans
Besta jólagjöfin
í ár værí
BLÓÐGJÖF
NetDoktor.is tekinn
til starfa á Netinu
VIÐTÖKUR
FRAMAR
VONUM 30
©
Gateway.
MORGUNBLAÐIÐ 5. DESEMBER 1999