Morgunblaðið - 05.12.1999, Blaðsíða 30

30 SUNNUDAGUR 5. DESEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Islenskur upplýsingabanki um heilbrigðismál, NetDoktor.is
tekinn til starfa á Netinu
Q9 eyrnalæki
^ I G°nnar
Skrifstof;
ogefnaskiptasjú^^ 3
Bæklunariæknir 5
Halldór Jóhannsst
Skurðl. og
Hannes Pétursson
Braskurölækningar
Geðfeekrtr
Helgi Jónsson
leltingarsjúkdómar
Gigtarteekningar
Helgi Sigurðsson
Skurðlækningar og æöaskuri
;on
rramkvæmdastjóri
Hifdur Haröardó^**1
Kvensjúkd^
Geislagreinmg
Hilmar
Taugalækningar
Höskuidur
ieinafræÖ1
Iðunna
Geölæknir
j£gn|
Morgunblaðið/Kristinn
Jóna Fanney Friðriksdóttir, framkvæmdastjóri Vefmiðlunar ehf. kveðst ala með sér draum um að vefsíðan NetDoktor.is verði því sem næst tæm-
andi upplýsingabanki um heilbrigðismál og tengist íslensku heilbrigðiskerfí styrkum böndum.
VIÐTOKUR FRAMAR
VONUM FORKÓLFA
msapn/simmiF
Á SUNIMUDEGI
► Jóna Fanney Friðriksdóttir, framkvæmdastjóri Vefmiðlunar
ehf., fæddist í Reykjavík 1963 en segist þó vera ofurlítill ísfirð-
ingur í sér eftir að hafa búið þar á unglingsárunum. Eftir hefð-
bundna skólagöngu lá leiðin til V-Berlínar en þar lauk hún
MA-námi í fjölmiðlafræðum með stjórnmálafræði og félags-
fræði sem aukafóg frá Freie Universitat í Berlín árið 1992.
Meðfram námi og uppalandahlutverki þeyttist Jóna Fanney á
sumrin um fjöll og firnindi Islands með erlenda ferðamenn sem
leiðsögumaður. Að námi loknu starfaði hún sem blaðamaður,
kynningarfulltrúi skiptinemasamtaka AFS og sem fram-
kvæmdastjóri landgræðslusamtaka 1997-99. í stjórn Vefmiðl-
unar ehf. sitja þeir Björn Tryggvason svæfíngalæknir, Ólafur
Bjarnason geðlæknir og Rafn Ragnarsson lýtalæknir.
eftir Sindra Freysson
FYRIRTÆKIÐ Vefmiðlun
ehf. tók til starfa síðasta
vor og hóf hinn 19. nóvem-
ber síðastliðinn að starf-
rækja upplýsingabanka um heil-
brigðismál á Netinu sem nefnist
NetDoktor.is. Jóna Fanney Frið-
riksdóttir, framkvæmdastjóri Vef-
miðlunar ehf., segir að móttökur
almennings hafí komið forsvars-
mönnum íýrirtækisins í opna
skjöldu og telji sérfræðingar á
þessu sviði að um metaðsókn sé að
ræða.
Lengri viðdvöl
en ytra
„NetDoktor.is á sér danska fyr-
irmynd og eru sambærilegar vef-
síður nú starfræktar í alls sjö Evr-
ópulöndum og hafa þær átt miklu
fylgi að fagna. I mánuði hverjum
heimsækja 250 þúsund notendur
dönsku vefsíðuna, eða um 5% þjóð-
arinnar, og miðað við það hlutfall
ættu heimsóknir á vefinn okkar að
vera um 15 þúsund á mánuði. En
ekki aðeins hafa heimsóknir und-
anfarnar tvær vikur verið tvöfalt
fleiri hlutfallslega en hjá Netdokt-
or.dk, sem hófu þennan rekstur,
heldur dvelst fólk lengur inni á
vefnum okkar en í Danmörku.
Gestir okkar staldra við í 15 mínút-
ur að meðaltali, sem er allt að
þrefalt lengri viðdvöl en tíðkast hjá
flestum öðrum vefsíðum á Netinu,
og þremur mínútum lengur en hjá
Dönum,“ segir hún.
„Við hyggjumst halda áfram á
sömu braut og bæta enn frekar við
okkur. Miðað við höfðatölu er net-
notkun íslendinga meiri en allra
annarra Evrópulanda og hún er
helmingi meiri en í Danmörku,
þannig að mér fínnst eðlilegt að
telja næg sóknarfæri til viðbótar.
Þá sýna rannsóknir að á þessu ári
hafa 196 milljónir manna í heimin-
um aðgang að Netinu, og því spáð
að árið 2003 verði þessi tala komin
upp í um hálfan milljarð manna,
þannig að Netið verður almenn-
ingseign í stöðugt meira mæli.“
Hún bendir á að rannsóknir sýna
að ungt, menntað fólk sé í hópi
þeirra sem noti Netið mest, og sé
það því óneitanlega mjög kraftmik-
ið verkfæri til að ná til þessa hóps.
Þá bjóði Netið jafnframt upp á
möguleikann á að brúa ólík mennt-
unarstig hjá einstaklingum.
„Heilbrigðismál eru víðfemur
málaflokkur en draumurínn er að
vefsíðan okkar verði með tímanum
því sem næst tæmandi upplýsinga-
banki og tengist íslensku heilbrigð-
iskerfí styrkum böndum. Læknar
og annað fagfólk sem við höfum
rætt við hafa verið mjög jákvæðir í
garð Netdoktor.is, og segjast jafn-
vel geta nýtt vefsíðuna í starfí sínu,
t.d. bent sjúklingum á vissar grein-
ar til að fá nánari upplýsingar en
þeir hafa tíma og ráðrúm til að
veita. Ég verð raunar að segja að
við renndum blint í sjóinn hvað
varðar viðtökur fagfólks innan heil-
brigðisstéttarinnar. Það kemur því
ánægjulega á óvart Það hversu vel
fagfólk tekur vefsíðunni. Þeir sem
ég hef rætt við líta þetta jákvæðum
augum og sem viðbót sem e.t.v.
getur gagnast þeim í starfi.“
Hugmynd sem náð
hefur útbreiðslu
Jóna Fanney segir að íslenska
vefsíðan sé með svipuðu sniði og
fyrirmynd hennar í Danmörku,
bæði hvað varðar útlit og efnisval.
„Danirnir hafa náð mikilli út-
breiðslu með þessari hugmynd og
auk íslands hafa verið opnaðar vef-
síður í Bretlandi, Þýskalandi, Sví-
þjóð, Noregi og Austurríki. Að
mörgu leyti er vefsíðan evrópsk í
anda og talsvert ólík upplýsinga-
bönkum af þessu tagi í Bandaríkj-
unum, þar sem auglýsingamennsk-
an er ráðandi. Við kaupum hönnun-
ina af Dönunum og höfum aðgang
að öllu þeirra efni, megum þýða
það og nýta að vild. Við hér á ís-
landi munum þó halda okkar sjálf-
stæði og þróa vefsíðuna samkvæmt
íslenskri þjóðarvitund.
„Rúm tvö ár eru síðan Danirnir
opnuðu formlega NetDoktor þar í
landi. Þeir hafa því haft tíma til að
þróa síðuna og eru byrjaðir með
ýmsar nýjungar sem við stefnum á
að taka upp á okkar arma og að-
laga íslenskum staðháttum. Þeir
bjóða t.a.m. upp á að þeir sem skrá
sig fái sendan tölvupóst á hverjum
degi með nýjustu upplýsingum á
heilbrigðissviði. Ég veit um þó
nokkuð af fólki sem starfar innan
heilbrigðisgeirans hér á landi sem
nýtir sér þessa þjónusta Dananna.
Þessi þjónusta er ókeypis eins og
raunar allur aðgangur að vefsíðu
NetDoktor. Kostnaður við hana er
hins vegar greiddur með auglýs-
ingum og framlögum styrktaraðila.
Hvað lyfjaauglýsingar varðar lýtur
vefsíðan sömu reglum og prent-
miðlar, þar má að sjálfsögðu ekki
auglýsa lyfseðilskyld meðul. Stefna
okkar er að hafa fáar auglýsing ar
en fágaðar enda um þannig mála-
flokk að ræða að vanda þarf vel til“
segir Jóna Fanney.
Upplýsingar
staðfærðar
Þrátt fyrir náið samstarf við
Dani segir Jóna Fanney að Vef-
miðlun ehf. leggi mikinn metnað í
að staðfæra allar þær upplýsingar
sem á vefsíðunni er að finna. Björn
Tryggvason svæfingalæknir, for-
maður Vefmiðlunar ehf., tekur í
sama streng og kveðst gera sér
vonir um að vefsíðan muni öðlast
talsverða þýðingu í fræðslu og upp-
lýsingagjöf til almennings um
heilsuvernd. Hann segir NetDokt-
orinn þá ekki síður vera til
dægradvalar, þar sé að finna ýmis-
legt sér til skemmtunar sbr.
sjálfskönnunarprófin og hnitmiðað-
ar greinar um hin ýmsu málefni.
Notendur hafi möguleika á að
koma að hugmyndum um efni og
tjá skoðanir sínar.
„Við teljum að mest af danska
vefnum eigi allt eins við á íslandi
og sé að mestu óháð þjóðerni og
landamærum. Við leggjum þó
einnig ríka áherslu á að bjóða upp
á íslenskt efni og kynna nýjungar á
sviði heilbrigðismála hérlendis sem
erlendis. í framtíðinni mun ís-
lenskt efni fara vaxandi og það
verður sjálfsagt ráðandi að lokum.
Þannig eiga tölulegar upplýsingar
sem birtast á NetDoktor.is íýrst og
fremst við um ísland,“ segir Bjöm.
„Við vonumst til að vefsíðan verði
•sjálfsagður þáttur í viðleitni al-
mennings til að taka aukna ábyrgð
á eigin heilsu."
Á meðal þeirra þátta sem eru
séríslenskir á NetDoktor.is má
nefna kafla sem kallast Vegvísir,
og skiptist í 18 hnappa eða val-
möguleika. Þar er m.a. að finna
upplýsingar um öll sjúkrahús á
landinu, heilsugæslustöðvar, apó-
tek og opnunartíma þeirra, lista yf-
ir alla íslenska lækna hérlendis og
erlendis, listi yfir hátt í hundrað fé-
lagasamtök sem tengjast heilbrigð-
ismálum, upplýsingar um málefni
aldraða og fatlaðra og réttindi
sjúkinga, svo að eitthvað sé nefnt.
„Fæstir læknar hafa eigin heima-
síður og því vísum við ekki inn á
slíkt enn sem komið er, en við
stefnum hins vegar á að netföng
lækna verði sett inn á þessa síðu
óski þeir eftir því. Við stefnum á að
auka þjónustu á þessu sviði til
muna og vonandi verður hægt að
panta tíma hjá fagfólki í gegnum
okkur," segir hún.
Pistlar um
umtöluð mál
Til að laga upplýsingarnar á
Netdoktor.is að íslenskum aðstæð-
um enn frekar, hefur verið ákveðið
að Islendingar riti vikulegan pistil
sem birtist á síðunni. Sigurður
Guðmundsson landlæknir opnaði
NetDoktor.is formlega 19. nóvem-
ber sl„ en í kjölfar hans hafa þeir
Rafn Ragnarsson lýtalæknir, sem
jafnframt á sæti í stjórn Vefmiðl-
unar ehf., og Guðmundur Vikar
Einarsson, yfirlæknir og sérfræð-
ingur í þvagfæraskurðlækningum,
skrifað pistla, en þeir birtast jafn-
an á föstudögum.
„Við skiptum út pistlum á hverj-
um föstudegi. I síðustu viku skrif-
aði Rafn um brjóstastækk anir
kvenna og pistiil Guðmundar Vik-
ars sem nú birtist á vefsíðunni
fjallar um risvandamál eða getu-
leysi karla, þannig að segja má að
fyrstu pistlarnir fjalli um mál sem
margir íslendingar hafa áhuga á.
Mér finnst brýnt að fólk leiti ekki
eingöngu á vefsíðuna vegna ein-
hverra kvilla, heldur að þar verði
að finna greinar og lifandi umræðu
um það sem er efst á baugi í þjóð-
félaginu hverju sinni í heilbrigðis-
málum. Þess vegna er að finna á
henni margvíslegar heilsutengdar
greinar, sjálfspróf varðandi áfeng-
isnotkun, þunganir og offitu svo
eitthvað sé nefnt. Auk þess sem
málaflokkum eins og kynh'fí og
samlífi eru gerð góð skil, ásamt þvi
sem fólk er hvatt til heil brigðara
lífernis,“ segir Jóna Fanney.
íslenska lyfjabókin
birt á Netinu
Vefmiðlun ehf. keypti nýlega út-
gáfurétt íslensku lyfjabókarinnar
sem hefur komið út frá árinu 1985
og birtist efni hennar á NetDokt-
or.is., þ.á.m. sérstakir kaflar um
einstaka lyfjaflokka, náttúrumeðul
og nýjungar í lyfjameðferð. Jóna
Fanney segir augljóst að fólk geti
þannig sparað sér mikla fyrirhöfn
við leit að upplýsingum um lyf. Þá
er unnt að uppfæra breytingar á
innihaldslýsingu lyfja jafnóðum og
bæta við og taka þau lyf út sem
ekki eru lengur á markaði.
„Þessi aðferð auðveldar okkur
sömuleiðis að tryggja að við endur
I
1
l