Morgunblaðið - 22.01.2000, Qupperneq 28

28 LAUGAKDAGUR 22. JANÚAR 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Eldur logar í bil sem talið er að baskneskir aðskilnaðarsinnar hafi sprengt í Madrid í gærmorgun. Tilræðis-
mennirnir eru taldir hafa flúið á bflnum eftir sprengjutilræðið sem varð spænskum undirofursta að bana.
ETA talin hafa hafíð nýja hrinu hermdarverka
Undirofursti ferst
í sprengjutilræði
Fjármálahneyksli CDU í Þýzkalandi
Málshöfðun
gegn Kohl sögð
hugsanleg
Berlfn. AFP, Reuters.
Madrid. AP, AFP.
SPRENGJÚR sprungu í tveimur
bflum í íbúðahverfi í Madrid í gær-
morgun og talið er að aðskilnaðar-
hreyfing Baska, ETA, hafi staðið
fyrir tih-æðunum. Undirofursti í
spænska hemum lét lífið í annarri
sprengingunni. Sprengjutilræðin
hafa valdið miklum óhug meðal
Spánverja og óttast er að þetta sé
upphafið að nýrri hrinu hermdar-
verka baskneskra aðskilnaðarsinna,
sem ákváðu nýlega að ijúfa 14 mán-
aða vopnahlé sitt.
Fyrri sprengjan sprakk við fjöl-
býlishús um 800 m frá knattspyrnu-
leikvangnum Vicente Calderon í
vesturhluta spænsku höfuðborgar-
innar. Lögreglan sagði að hinn látni
væri 48 ára undirofursti, Pedro Ant-
onio Blanco Garcia, sem var kvænt-
ur og tveggja barna faðir. 14 ára
stúlka særðist í sprengingunni og
þrír aðrir vegfarendur fengu
taugaáfall.
Talið var að sprengjan hefði verið
sprengd með fjarstýringu þegar
undirofurstinn gekk framhjá bfln-
um. Sjónarvottur sagði að tveir
menn á þrítugsaldri, sem hann taldi
hafa fylgst með bflnum, hefðu
hlaupið í burtu eftir sprenginguna.
40 mínútum síðar sprakk önnur
sprengja í bfl nálægt leikskóla í
sama hverfi. Enginn særðist í þeirri
sprengingu.
Vegfarendur urðu skelfingu
lostnir vegna sprenginganna og
hlupu í dauðans ofboði frá bflunum.
Lögregluþyrlur flugu yfir borgina í
leit að grunsamlegum bflum og
sporhundar voru notaðir við leit að
tilræðismönnunum í grennd við bfl-
ana. Lögreglumenn stöðvuðu einnig
bfla á leið frá höfuðborginni í von
um að finna tilræðismennina.
Lögreglan taldi að tilræðismenn-
irnir hefðu notað seinni bílinn sem
sprakk til að flýja eftir fyrri spreng-
inguna. Liðsmenn ETA nota oft tvo
bfla í sprengjutilræðum sínum,
sprengja þá öfluga sprengju í öðrum
og aka á brott í hinum og sprengja
SKRIFTASTOLL hefur verið opn-
aður fyrir netnotendur sem geta nú
létt á sálu sinni með því að játa brot
sitt í þartilgerðum ramma á Skrifta-
foðurvefsíðunni.
„Þetta er á milli þín og Guðs og
einkalíf þitt er að fullu virt,“ segir í
kynningu á vefsíðunni, sem er rekin
af Premier Christían-útvarpsstöð-
inni. Engrar yfirbótar er krafist á
hann síðan til að valda ringulreið.
Lögreglu- og björgunarmenn
voru á leiðinni að fyrri bflnum þegar
seinni sprengjan sprakk. Rúmlega
tíu bflar skemmdust en ekki urðu
miklar skemmdir á húsum.
Fjölskyldur hermanna búa í
mörgum íbúðanna í hverfinu.
Blanco Garcia bjó nálægt tilræðis-
staðnum og nágrannar hans sögðu
að hann hefði oft farið í heilsubótar-
göngu um hverfið á morgnana áður
en hann fór í vinnuna. Hann starfaði
í fjármáladeild höfuðstöðva hersins í
miðborg Madrid.
Yfirvöld voru viðbúin
sprengjutilræði
ETA rauf 14 mánaða vopnahlé
sitt 3. desember og sagði ástæðuna
þá að friðarviðræður við spænsk
stjórnvöld hefðu ekki borið árangur.
Lögreglan fann 1.700 kg af sprengi-
efni í tveimur sendibflum á leið til
höfuðborgarinnar í lok desember og
vakti það grunsemdir um að ETA
væri að undirbúa nýja hrinu hermd-
arverka.
„Við óttuðumst að þetta myndi
gerast,“ sagði borgarstjóri Madrid,
Jose Maria Alvarez Del Manzano.
„Við vorum á varðbergi. Það kemur
okkur ekki á óvart að þetta hafi
gerst, en við erum undrandi yfir
dagsetningunni og staðnum."
Jaime Mayor Oreja innanríkis-
ráðherra varaði fyrr í vikunni við að
hætta væri á sprengjutilræðum og
taldi að ETA myndi reyna að raska
kosningabaráttunni vegna þing-
kosninganna á Spáni 12. mars.
ETA berst fyrir sjálfstæðu ríki
Baska í norðurhluta Spánar og suð-
urhluta Frakklands og hefur orðið
hartnær 800 manns að bana frá
1968. Her- og stjómmálamenn hafa
oftast verið skotmörk þeirra.
Fjöldagöngur boðaðar
í mótmælaskyni
Sprengjutilræðið olli miklum
óhug meðal Spánverja og stærstu
síðunni og ekki er boðið upp á sam-
skipti við prest, en netsyndarar eru
fullvissaðir um að syndajátningar
þeirra verði ekki geymdar.
Rómversk-kaþólska kirkjan hefúr
fordæmt síðuna. „Syndajátning get-
ur ekki farið fram símleiðis, með
tölvupósti eða með hjálp staðgeng-
ils,“ var haft eftir talsmanni kaþ-
ólsku kirkjunnar.
stjómmálaflokkar og verkalýðssam-
tök landsins boðuðu í gær til fjölda-
göngu í miðborg Madrid á hádegi á
morgun, sunnudag, til að mótmæla
þeirri ákvörðun ETA að hefja
hermdarverkin að nýju. Hreyfing
baskneskra friðarsinna boðaði einn-
ig mótmælagöngur víða í Baskahér-
uðunum í kvöld.
Baskneska stjómin ákvað í gær
að rifta samstarfssamningi við
Herri Batasuna, stjómmálaflokk
ETA, vegna tilræðisins. Samningur-
inn var undirritaður 18. maí á liðnu
ári og gerði Baskneska þjóðar-
flokknum, sem er ekki með meiri-
hluta á baskneska þinginu, að
stjóma með stuðningi Herri Bata-
suna.
Talsmaður Herri Batasuna
kvaðst harma dauða undirofurstans
en bætti við að „öll hin ráðandi
stétt“ á Spáni bæri einnig ábyrgð á
tilræðinu þar sem hún hefði ekki af-
stýrt því með því að koma nægilega
til móts við kröfur aðskilnaðarsinna
í friðarviðræðunum.
OPINBERT ráð sem fylgist með
starfsemi og samkeppni fjarskipta-
fyrirtækja í Bretlandi, Oftel, hyggst
hraða enn aðgerðum til að efla fijálsa
samkeppni og kynnti áætlun þess
efnis á þriðjudag. Verður m.a. aflétt
ýmsum hömlum og einnig mun ráðið
bera breska markaðinn og verðlag á
honum saman við það sem gerist í
öðrum löndum, segir í tilkynningu á
heimasíðu ráðsins. Rásir fyrir næstu
kynslóð farsíma, svonefnd UMTS-
kerfi, hafa verið boðnar upp í Bret-
landi, á Spáni og í Finnlandi.
Framvegis verður í meira mæli
treyst á að bresku fyrirtækin í at-
vinnugreininni gæti þess sjálf að
bijóta ekki samkeppnisreglur og
ljóst er að ráðið mun að nokkru
hverfa frá lögregluhlutverkinu sem
það hefur sinnt. Framkvæmdastjóri
Oftel, David Edmonds, segir að um
sé að ræða mestu umskipti í stefnu
Oftel frá því að ráðið hóf störf fyrir
15 árum. Fyrst í stað hafi verkefnið
verið að opna markað sem hafi verið
FLOKKSFORYSTA Kristilegra
demókrata í Þýzkalandi (CDU) er nú
að athuga hvort forsendur séu fyrir
því að flokkurinn höfði mál á hendur
Helmut Kohl, fyrrverandi kanzlara,
til að þvinga hann til að greina frá
vitneskju sem hann býr yfir um
hneykslismálin sem nú skekja flokk-
inn. Vonast flokksforystan til að upp-
lýsingar þaer sem Kohl hefur hingað
til neitað að láta af hendi gætu orðið
til að binda enda á hneykslismálin.
Wolfgang Scháuble, arftaki Kohls
sem formaður CDU, sagði í gær að
einnig væri hugsanlegt að Kohl yrði
rekinn úr flokknum eða að hann yrði
krafinn fyrir rétti um að greiða
flokknum skaðabætur. Heiner
Geissler, fyrrverandi framkvæmda-
stjóri CDU, sagði í sjónvarpsviðtali á
fimmtudagskvöld að flokkurinn væri
að skoða lög, þar sem kveðið er á um
að yfirmanni tilteldns félagsskapar
eða stofnunar sé óheimilt að liggja á
upplýsingum um hana.
A fundi hjá flokksdeild CDU í
Bremen í gærkvöldi ítrekaði Kohl að
hann myndi ekki gefa upp nöfn
þeirra sem létu honum í té meintar
ólöglegar greiðslur í leynilega sjóði
flokksins, þar sem hann hefði heitið
greiðendunum nafnleynd. En Kohl
háður einokun en nú verði áhersla
lögð á virka samkeppni. Neytendur
muni njóta sömu vemdar og fyrr, en
reglumar verði ekki jafn umfangs-
miklar.
„Oftel mun ekki lengur ýta undir
samkeppni þar sem hún er þegar fyr-
ir hendi en halda áfram að vinna
gegn aðgerðum sem hamla sam-
keppni og einnig vinna að því að
neytendur fái nægilega vemd.“
Edmonds segir að með nýjum að-
ferðum við eftirlit verði fyrirtækjun-
um ætlað að auðvelda neytendum að
bera saman verðlag og gæði þjón-
ustu auk þess sem þau eigi að vinna
saman á sviðum þar sem slíkt sam-
starf komi neytendum til góða.
Þáttaskil urðu einnig 12. janúar
þegar frestur rann út til að bjóða í
fimm fjarskiptarásir í Bretlandi sem
ætlaðar em fyrir þriðju kynslóð far-
síma, sem nefnd er tækniheitinu
UMTS, segir í The Guardian. Búist
er við að þessi nýja gerð geti flutt
gögn 200 sinnum hraðar en þeir staf-
hefur viðurkennt að hafa tekið við
allt að tveimur milljónum marka,
andvirði um 75 milljóna króna, í slík
framlög á fimm síðustu valdaámm
sínum, 1993-1998.
CDÚ á yfir höfði sér að greiða
milljónir marka í sektir fyrir að
brjóta lög um fjármögnun stjóm-
málaflokka.
Fleiri áföll
Sjálfsvíg háttsetts starfsmanns
flokksins, sem sá um fjármála-
umsýslu þingflokksins, hefur gert illt
verra, og daglega berast fréttir af
nýjum hliðum á fjármálahneykslinu.
í gær greindi Roland Koch, forsætis-
ráðherra Hessen og héraðsleiðtogi
CDU þar, frá því að fjórar milljónir
marka, andvirði 152 milljóna króna,
væm týndar úr sjóðum flokksdeildar
CDU í Hessen. Þá gerðist það einnig
í gær, að fyrrverandi aðstoðarráð-
herra, þingmaðm'inn Agnes Húr-
land-Búrling, sagði af sér for-
mennsku í vamarmálanefnd þingsins
vegna ásakana um mútuþægni.
Tengjast ásakanimar samningum
sem gerðir vom í stjórnartíð Kohls
um yfirtöku franska olíurisans Elf-
Aquitaine á olíuvinnslustöð í Leuna í
Austur-Þýzkalandi árið 1992.
rænu farsímar sem nú eru í notkun.
Einnig verði gæði tals betri, band-
vídd meiri og myndsímar verði svo
hagkvæmir að þeir muni ryðjast inn
á markaðinn.
Blaðið segir að þetta sé síðasta
tækifæri sem erlend fyrirtæki fái til
að hasla sér völl á breska markaðn-
um, nema þau kaupi risa á borð við
Vodafone eða BT Cellnet. Vonist iðn-
aðarráðuneytið til að fá hálfan annan
milljarð punda, um 170 milljarða
króna, fyrir leyfin sem boðin em
upp. Ein af rásunum fimm verður
tekin sérstaklega frá fyrir aðila sem
ekki er fyrir á breska markaðnum.
Spánveijar hafa einnig efnt til
uppboða á rásum íyrir UMTS-
fjarskipti og buðu sex aðilar 1 þær, að
sögn AFP-fréttastofunnar. Er
Deutsche Telekom meðal þeirra.
Finnar vom fyrstir Evrópuþjóða til
að bjóða upp rásir af þessu tagi.
Þjóðverjar munu gera slíkt hið sama
í júní, hefur fréttastofan eftir þar-
lendum stjómvöldum.
Vefræn syndajátning
London. Reuters.
Reuters
Helmut Kohl ávarpar fund tryggra fylgismanna sinna í Bremen í gær.
Aukið frelsi á breskum símamarkaði
Rásir fyrir UMTS-síma
boðnar upp