Morgunblaðið - 22.01.2000, Blaðsíða 50

50 LAUGARDAGUR 22. JANÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
HELGA
. STEFÁNSDÓTTIR
+ Helga Stefáns-
dóttir fæddist í
Neskaupstað 8. októ-
ber 1911. Hún lést á
Landakotsspítala 11.
janúar siðastliðinn
og fór útför hennar
fram frá Fossvogs-
kirkju 19. janúar.
í tilveru manna er
allt undirorpið breyt-
ingum. Æði oft gerast
-þær hinsvegar svo
hægt að segja má að
þær læðist að manni
óvörum. Svo er einmitt
um andlát tengdamóður minnar,
Helgu Stefánsdóttur. Hún hefur í
hartnær 40 ár verið hin fasta og að
því manni fannst óbifandi þunga-
miðja minnar fjölskyldu. Maður sá
hana vissulega eldast á sinn virðulega
máta en á einhvem hátt fannst manni
hún samt vera óbifandi. Þetta var að
sjálfsögðu tálmynd sem maður býr
sér til vegna þess að maður vill sjálfur
ekki horfast í augu við að hinn óum-
flýjanlegi endir nálgast með hveijum
degi sem h'ður. Nú stendur maður
hinsvegar og sér að tálmyndir af
þessum toga eru blekkingar einar því
eitt sinn skal hver deyja. Það er hins-
vegar mikil huggun við fráfall aldins
vinar að sjá að þreyttum er dauðinn
líkn. Ótímabær fráfoll ungs fólks
koma sem þungt högg í tilveru
manna. Það undarlega er að þótt
höggið sé minna þegar dauðinn á sér
eðlilegan aðdraganda þá verður
söknuðurinn engu minni. Þannig
hygg ég að flestum í okkar fjölskyld-
unni sé farið. Við söknum vinar sem
ávallt var til reiðu ef á þurfti að halda
eða aðstoðar var þörf. Þessa lyndis-
einkunn hennar sá ég
best þegar hún á sínum
tíma annaðist tengda-
fóður sinn, blindan og
örvasa, allt til hinstu
stundar til þess að gera
honum kleift að fá sína
hinstu ósk uppfyllta
sem var að þurfa ekki
að enda ævina á sjúkra-
húsi.
Þessi fórn var stærri
en ég held að flestir hafi
gert sér grein fyrir sem
fyrir utan stóðu. Þannig
var hún hinsvegar að
eðhsfari. Ef hún taldi
sig geta gert einhveijum gott þá var
slíkt veitt af innri gleði og án vonar
um endurgjald. Hún hafði enda erft
ríkulega þann eiginleika margra
kvenna í hennar ætt að finnast sælla
að gefa en að þiggja. Þessa nutu
bamaböm hennar ríkulega og síðan
þeirra börn. Jólin hjá henni hófust
gjaman að hallanda hausti með því að
hugsa um það sýknt og heilagt hvað
afkomendunum kæmi nú best að fá í
jólagjöf. Annað var það í fari hennar
sem margir dáðust að. Það var
hversu margir gerðu hana að sínum
trúnaðarvini og skipti þá aldur ekki
máli. Hversu margir vora það ekki
sem komu að staðaldri í kaffi upp í
eldhús hjá Helgu í Hafnarstrætinu á
ísafirði? Þar trúi ég að margir hafi
létt á hjarta sínu í fullvissu þess að í
trúnaði væri talað.
Helga hafði þann einstæða kost að
kunna að hlusta og láta fólk finna að
hún bæri hag þess fyrir bijósti. Ná-
kvæmlega þessa sömu eigileika fann
maður hjá Jóhannesi bróður hennar.
Hann var líka manneskja sem kunni
að hlusta og leggja gott til.
+
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
ÞURÍÐUR E. BALDVINSDÓTTIR,
Ránargötu 35,
Reykjavík,
andaðist á heimili sínu aðfaranótt fimmtudags-
ins 20. janúar.
Hulda Jónsdóttir,
Gréta Jónsdóttir, Vöggur Jónsson,
Unnur I. Jónsdóttir, Halldór Einarsson,
Áslaug E. Jónsdóttir, Sigurður Sigurjónsson,
Baldvin Jónsson, Ásgerður Guðbjörnsdóttir,
Þuríður E. Baldursdóttir, Jóhann S. Erlendsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
ELÍN FANNEY INGÓLFSDÓTTIR,
Ásvallagötu 25,
Reykjavík,
lést á Vífilsstaðaspítala fimmtudaginn 20. janúar.
Ingólfur Hjaltalín, Kristrún Magnúsdóttir,
Gunnar Hjaltalín, Helga R. Stefánsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlý-
hug vegna andláts og útfarar elskulegrar
eiginkonu minnar, móður, tengdamóður og
ömmu,
HÓLMFRÍÐAR JENSDÓTTUR,
Unnarbraut 28,
Seltjarnesi,
Jón örn Bogason,
Bogi Jónsson, Laufey Oddsdóttir,
Fríða Bogadóttir, Oddur Bogason, Jón Örn Bogason,
Axel Bogason og Björk Bogadóttir.
Þegar ég nú kveð hana tengdamóð-
ur mína eftir 38 ára viðkynningu get
ég ekki annað en undrast að mig rek-
ur ekki minni til þess að hún hafi
nokkra sinni í okkar samskiptum svo
mikið sem hækkað róminn þótt ugg-
laust hafi verið til þess full ástæða á
stundum. Þannig var hún einfaldlega
ekki. Það er hverjum sælt að deyja
sáttur við allt og alla. Mikið hafa einn-
ig þeir að þakka sem tekið geta með
sér ljúfa minningu inn í ókomna
framtíð.
Öm Amar Ingólfsson.
Mig langar aðeins að minnast
góðrar og elskulegrar konu, Helgu
Stefánsdóttur.
Helga kom frá Neskaupstað til
ísafjarðar, þá rúmlega tvítug að
aldri, gagngert til að mennta sig í
hússtjómarfræðum í Húsmæðra-
skólanum Ósk. Sú menntun átti eftir
að gagnast henni vel á æviferli henn-
ar.
Þetta var afdrikaríkt spor og örlög
hennar ákveðin því hún ílentist á Isa-
firði og bjó þar lengstan hluta ævi
sinnar.
Helga átti móðursystur á ísafirði,
Auði Jóhannesdóttur, sem gift var
Bjama Bjamasyni „keyrara", kennd-
um við iðju sína. Bjuggu þau að
Branngötu 20 með fjölmennt heimili
og stóran hóp bama. Synir þeirra
vora m.a. Björgvin, mikill athafna- og
hugvitsmaður, Þórir, sem ég vil kalla
ferðamálafrömuð á Vestfjörðum, og
Matthías alþingismaður og síðar ráð-
herra.
Meðan á námi stóð gafst Helgu oft
tóm til að heimsækja frænku sína og
þar kynntist hún Finni Magnússyni,
sem átti eftir að verða lífsföranautur
hennar.
Þórir Bjamason og Finnur vora
miklir vinir sem brölluðu margt.
Vora þeir hálfgerðir ævintýramenn.
Þeir vora miklir útivistarmenn og
fóra ekki troðnar slóðir. Reyndu að
fara sem víðast um Vestfirði á þeirra
tíma farartækjum yfir vegleysur og
óbrúaðar ár.
Eftir að Helga lauk námi gengu
þau í eina sæng og stofnuðu heimili
sitt í Hafnarstræti 8. Bjuggu þau á
efstu hæð en á jarðhæð rak Finnur
verslun sem hann nefndi eftir sér og
kallaði „Finnsbúð". Var það vinsæl
verslun og kenndi þar margra grasa.
Margir lögðu leið sína þangað til að
versla, fá sér svaladrykk eða til að
spjalla um heima og geima. Faðir
minn, Samúel Jónsson „í smjörlík-
inu“ og Finnur vora vinir og vora þeir
meðal þehra sem stofnuðu knatt-
spyrnufélagið Vestra og léku lengi
knattspyrnu saman.
Mikil og góð kynni tókust með
móður minni, Ragnhildi, og Helgu.
Stóð sú vinátta ævilangt. Þær stofn-
uðu með sér saumaklúbb, sem var
tíska í þá daga, ásamt Jónu Ingvars,
Möggu Þórarins og Helgu Hermun-
dar sem var frænka Helgu.
Alltaf er mér minnisstætt þegar ég
fór í mína fyrstu heimsókn til Helgu
sem lítill drengur með móður minni.
Mér fannst stiginn upp tO hennar svo
óendanlega langur. En þegar upp var
komið gleymdist það fljótt. A móti
okkur tók ein sú fríðasta og yndisleg-
asta kona sem ég hafði séð til jafns
við móður mína. Það bókstaflega
geislaði frá henni góðmennskan og
BJARTMAR
EYÞÓRSSON
+ Bjartmar Ey-
þórsson fæddist í
Hafnarfirði 12. ágúst
1913 og bjó þar alla
ævi. Hann lést í St.
Jósefsspítala í Hafn-
arfirði 1. janúar síð-
astliðinn. Foreldrar
hans, sem Iengst áttu
heima á Hraunstíg 4 í
Hafnarfirði voru
hjónin Guðrún Sig-
urðardóttir frá
Keflavík, f. 16. nóv.
1891, d. 14. maí 1967,
og Eyþór Þórðarson,
sjómaður, frá Móhús-
um á Miðnesi, f. 20. júlí 1889, d. 5.
maí 1974. Þau eignuðust auk
Bjartmars eftirtalin börn: 1) Sig-
ríði Guðnýju, f. 20. sept. 1914, d.
28. júní 1996. 2) Gunnar Hafstein,
f. 4. des. 1920, d. 1936. 3) Guð-
mund, f. 26. sept. 1924, d. 6. feb.
1982. 4) Ástu, f. 10. jan. 1934, d.
10. nóv. 1998. Tvö böm þeirra dó
á fyrsta ári, Signý, f. 1912, d. sama
ár, og Guðmundur Ragnar, f.
1923, d. 1924.
Hinn 26. apríl 1947 kvæntist
Bjartmar Lilju Gunnarsdóttur frá
Arnkötlustöðum í Holtum í Rang-
árvallasýslu, f. 7. júní 1913. For-
eldrar hennar voru Anna Runólfs-
dóttir og Gunnar Guðmundsson.
Bjartmar og Lilja eignuðust eitt
barn, Gunnar, kennari við Öldu-
Með Bjartmari Eyþórssyni er
fallinn frá merkur og minnisstæður
Hafnfirðingur. Okkar kynni stóðu
allt frá því ég man fyrst eftir mér á
kreppuáranum fyrir stríð. Öll okkar
samskipti fyrr og síðar voru hin
ánægjulegustu, margvísleg, ljúf og
traust í alla staði. Vil ég mega minn-
ast hans hér með nokkram orðum.
Þegar leiðir okkar Bjartmars
lágu fyrst saman var ég barn að
aldri. Hann var þá innan við tvítugt
orðinn starfsmaður við verslun föð-
ur míns að Austurgötu 25 í Hafnar-
firði. Hafði faðir minn mikil umsvif í
verslun, útgerð og iðnrekstri bæði í
Hafnarfirði, Reykjavík, á Suður-
nesjum og víðar. Kom Bjartmar þar
við sögu við afgreiðslustörf, akstur
og fleira á árunum 1930-36. Sinnti
hann öllum störfum í þágu foreldra
minna af einstakri trúmennsku.
Bjartmar var ákaflega kær for-
túnsskóla, f. 3. okt.
1947, kvæntur Guð-
rúnu Guðnadóttur,
kennara við sama
skóla, f. 18. mars
1952. Þeirra börn
eru: Guðbjartur
Smári, f. 14. ágúst
1972, og Lilja Vil-
borg, f. 21. júnf 1978.
Heimili Lilju og
Bjartmars var fyrst
á Skúlaskeiði 18, en
frá 1967 á Öldugötu
46.
Bjartmar vann við
akstur og
afgreiðslustörf hjá Verslun Gunn-
laugs Stefánssonar árin 1930-36,
si'ðan við akstur hjá Bifreiðastöð
Steindórs og um tíma hjá Bifreið-
astöð Hafnarfjaröar. Hann hóf
1939 matreiðslunám á Hótel
Skjaldbreið og byijaði á sjó 1941.
Hann var á vs. Gunnvöru til
1944, síðan um tíma á bv. Haf-
steini, en um 26 ára skeið mat-
sveinn á bv. Júlí, bv. Júní og bv.
Maí til 1964. Eftir það var hann á
v/s Guðrúnu í 14 ár. 1977 byijaði
Bjartmar störf í landi hjá Bæjar-
útgerð Hafnarfjarðar, aðallega
við að sjá um matvælakaup o.fl.
fyrir skipin. Hann hætti þar störf-
um 1985.
Að ósk Bjartmars fór útför hans
fram í kyrrþey 12. janúar sl.
eldrum mínum og okkur systkinun-
um, enda má segja, að á þessum ár-
um hafi hann verið sem einn af
fjölskyldunni. Vegna þessara kynna
okkar Bjartmars varð ég fljótlega
heimagangur á heimili hans á
Hraunstíg 4. Hans elskulega móðir
og dugmikli faðir, sem lengst af var
togarasjómaður, tóku mér opnum
örmum. Fann ég mig alltaf velkom-
inn þar og kynntist því vel systkin-
um Bjartmars. En einnig þau eru nú
öll horfin yfir móðuna miklu, en
Bjartmar var elstur í systkinahópn-
um.
Einkanlega kynntist ég náið Guð-
mundi, bróður Bjartmars, en við
voram jafnaldrar og samtímis í
Flensborgarskólanum. Það var líkt
með Bjartmari og Guðmundi, að
þeir nutu báðir mikils trausts sinna
yfirboðara og samstarfsmanna, en
Guðmundur, sem var lærður loft-
gestrisnin var nú eftir því.
Síðar á ævinni áttu ég og systkini
mín margar ferðir upp og niður þenn-
an langa stiga og nutum þá ætíð
gestrisni Helgu og Finns.
Heimili þeirra stóð mörgum opið
og öllum var þar vel tekið, smáum
sem stóram.
Helga og Finnur eignuðust þrjú
elskuleg böm: Elsu, Magnús Elías og
Stefán. Helga var mikil og myndarleg
húsmóðir og var vakandi yfir velferð
heimilisins. Öll verk fóra henni vel úr
hendi. Hún var mikO hannyrðakona,
saumaði og prjónaði á eiginmann og
börn og fegraði heimilið af smekkvísi.
Eg minnist þess hve allur matur og
kökurnar hennar brögðuðust vel. Það
jafnvel eimir eftir af því enn.
Maður hennar var mikill fjöllista-
maður og lék flest vel í höndum hans.
Helga og Finnur fluttust til
Reykjavíkur árið 1975 um svipað
leyti og foreldrar mínir. Bjuggu þau
lengst af í Stóragerði 24. Finnur lést
árið 1991 og var Helga ekkja í níu ár.
Eftir að ég fluttist í Kópavog höfð-
um við Helga oft samband í síma og
undraðist ég oft yfir því hvað hún
fylgdist vel með öllu sem máli skipti.
Nú er unglega röddin hennar
þögnuð en eftir stendur minning um
góða og velviljaða konu sem alltaf
gladdist yfir velfarnaði annarra en
syrgði það sem miður fór. Far þú í
Guðs friði.
Við systkinin frá Bjargi, Ragnhild-
ar og Samúelsböm; Selma, Lára,
Brynjólfur, Friðgerður og Samúel
sendum börnum Helgu og Finns og
fjölskyldum þeiiTa okkar innilegustu
samúðai-kveðjur.
Brynjólfur Samúelsson.
skeytamaður, starfaði lengi sem
blaðamaður hjá Morgunblaðinu. Þá
gegndi hann því trúnaðarstarfi í
bekknum okkar í Flensborg að
fylgjast með mætingum nemenda
og skráði þær af mikilli kostgæfni.
Það var ekki aðeins, að ég kynnt-
ist mannkostum foreldra Bjartmars
á heimili þeirra. Atvik urðu til þess,
að ég naut sem ungur maður leið-
sagnar Eyþórs Þórðarsonar við
sumarvinnu til sjós á námsárum
mínum á togaranum Óla Garða, en
þar var Eyþór háseti og netamaður
um árabil.
Margar minningar um samskipti
okkar Bjartmars hrannast upp. Ein
er sú, þegar hann ásamt mér, 15 ára
gömlum, og fóstursystur minni, Sig-
urjónu, sem nú er látin, keypti á
stríðsárunum góðan, enskan bfl.
Bjartmar gerðist ökumaður og var
driffjöðrin í útgerð bílsins frá leigu-
bílastöð. Þetta var mín fyrsta og
eiginlega eina áhættufjárfesting um
ævina. Þótt enginn yrði stórgi'óðinn
af fyrirtækinu var þetta hið
skemmtilegasta uppátæki, sem ekki
gleymist.
Eins og nánar er rakið í inngang-
sorðum hóf Bjartmar störf á sjó
1941 eftir að hafa lært matreiðslu.
Lengst var hann á skipum Bæjar-
útgerðar Hafnarfjarðar, en síðustu
starfsárin eða til 1985 við störf í
landi hjá sama fyrirtæki. Bjartmar
þótti ágætur matsveinn og hinn
þægilegasti í öllum samskiptum.
Hann var mjög vinnusamur og lagði
kapp á að skila sem best öllu því,
sem honum var trúað fyrir.
Bjartmar var ljúfur í lund, glað-
sinna og gat oft verið gamansamur.
Hann var einkar greiðvikinn og rík-
ur að góðvild. Aldrei tranaði hann
sér fram á torgum lífsins, heldur
sinnti skyldum sínum í hljóði. Hans
er nú saknað. Við vinir hans og
kunningjar munum ekki hitta hann
framar á götum Hafnarfjarðar í
göngutúr eins og við gerðum svo oft.
En minningin um mikinn mann-
kostamann mun lifa.
Sérstaklega er mér hugstætt í
minningunni um Bjartmar trygg-
lyndi hans og umhyggja gagnvart
foreldrum mínum. Sýndi hann þeim
einstaka ræktarsemi og hlýju eftir
að þau settust í helgan stein. Þannig
skildi hann oft eftir poka með soðn-
ingu við húsdyr þeirra eða gaf þeim
aðrar gjafir og alltaf á sama hljóð-
láta háttinn.
Bjartmar er hér kvaddur með
virðingu og einlægri þökk.
Blessuð sé minning hans.
Stefán Gunnlaugsson.