Morgunblaðið - 07.05.2000, Blaðsíða 30

30 SUNNUDAGUR 7. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTIÁ SUNNUDEGI
. Morgunblaðið/Jón Eggertsson
Olafur Rögnvaldsson, framkvæmdastjóri Hraðfrystihúss Hellissands.
FÉKK AÐ VELJA SÉR NÝJA
SAMSTARFSAÐILA
VmSKBTtWVINIWIÍF
Á SUNNUDEGI
► Ólafur Rögnvaldsson, framkvæmdastjdri Hraðfrystihúss Hellissands, er
fæddur 4. september 1954. Hann lauk verslunarprúfi frá Verslunarskóla
íslands 1974. Ólafur hefur starfað hjá Hraðfrystihúsi Hellissands hf. frá
unglingsárum, vann fyrst flest störf í frystihúsi, leysti af sem verkstjóri og
vann síðar á skrifstofunni. Hann var hægri hönd föður síns, Rögnvalds
Ólafssonar framkvæmdastjóra við stjórnun fyrirtækisins, og tók við fram-
kvæmdastjórn að honum látnum, árið 1994.
Eiginkona Ólafs er Hildur Gunnarsdóttir húsmóðir og eiga þau þijá syni.
tír vinnslusal Hraðfrystihússins þar sem ekki hefur verið elst við tísku-
sveiflur þótt frystihúsið þyki eitt hið allra best rekna á landinu.
eftir Helga Bjamason
HRAÐFRYSTIHÚS HelUssands hf.
rekur útgerð og frystihús á Rifi.
Fyrirtækið hefur ekki elt tísku-
sveiflur í tæknivæðingu en er samt
sem áður talið eitt best rekna frysti-
hús landsins. Það hefur skilað hagn-
aði um árabil.
Breytingar í hluthafahópnum
Breytingar urðu í hluthafahópn-
um á árinu 1998. Kassagerð Reykja-
víkur, sem tekið hafði þátt í rekstri
fyrirtækisins frá því um 1950, ákvað
að selja sinn hlut sem var 30%.
Jafnframt ákvað eignarhaldsfélag
Valfellsættarinnar að selja sín 10%.
„Við vorum lánssamir með það
hvernig Kassagerðin skildi við okk-
ur. Þegar fyrirtækið ákvað að selja
sinn hlut vegna breytinga á áhersl-
um í rekstri þess fyrirtækis gaf
Leifur Agnarsson, forstjóri Kassa-
gerðarinnar, sem jafnframt var
stjórnarformaður Hraðfrystihúss-
ins, mér leyfi til að velja okkur nýja
samstarfsaðila. Ég hringdi til vinar
míns og félaga úr Verslunarskólan-
um, Eiríks Tómassonar, fram-
kvæmdastjóra Þorbjarnar hf. í
Grindavík, og keypti Þorbjörn hlut-
inn ásamt okkur fyrri eigendum og
Tryggingamiðstöðinni og Skeljungi.
Ég lít á það sem forréttindi að fá að
velja mér samstarfsaðila og er
ákaflega þakklátur Kassagerðinni
fyrir það. Fleiri mættu standa að
málum eins og Leifur gerði í þessu
tilviki," segir Ólafur Rögnvaldsson
framkvæmdastjóri Hraðfrystihúss
Hellissands hf.
Samvinna um hráefnisöflun
Þorbjörn hf. á nú rúmlega 20%
hlut í Hraðfrystihúsinu og er
stærsti hluthafinn fyrir utan Ólaf
og fjölskyldu hans.
Eignaraðild stórs útgerðarfélags
hefur ekki breytt miklu í rekstri
Hraðfrystihússins. Ólafur segir þó
að félögin hafi ákveðið samstarf um
hráefnisöflun. Þannig fari stærri
fiskurinn af bátum Hraðfrystihúss-
ins til Þorbjarnar sem láti á móti
smærri fiskinn af sínum skipum
enda sérhæfi Hraðfrystihúsið sig í
vinnslu á smáum þorski. Ólafur sér
fyrir sér möguleika á frekari sam-
vinnu fyrirtækjanna. Hann segir
ekki á döfinni að sameina þau, að
minnsta kosti ekki á næstunni,
enda telur hann að það sé mjög
gott að geta verið sjálfs sín herra
og gert það sem er fyrirtækinu fyr-
ir bestu á hverjum tíma.
Telur Ólafur að reglur Verð-
bréfaþings takmarki athafnarými
stjórnenda lítilla fyrirtækja og sér
ekki ástæðu til að skrá félagið á al-
mennum hlutabréfamarkaði. Þó vill
hann ekki útiloka þátttöku í stærri
fyrirtækjahringjum, eins og verið
hafa að myndast í sjávarútvegi.
Ólafur segir að þótt minni fyrirtæk-
in séu oft betri rekstrareiningar sé
hætta á að þau verði undir í sam-
keppni við stórar einingar. En hann
leggur ríka áherslu á að í þessum
stóru sameinuðu fyrirtækjum verði
stjómendur á hverjum stað að hafa
svigrúm til ákvarðana og bera
ábyrgð á sinni rekstrareiningu.
„Viðunandi“ rekstur
„Það má segja að hann sé viðun-
andi,“ segir Ólafur þegar hann er
spurður hvernig reksturinn hafi
gengið. Frystihúsið velti rúmum
520 milljónum á síðasta ári og út-
gerðin um 200 milljónum til viðbót-
ar. Ekki eru gefnar upp frekari töl-
ur um reksturinn enda er Hrað-
frystihúsið lokað hlutafélag. Hins
vegar staðfestir Ólafur að hagnaður
hafi lengi verið á rekstrinum, fyrir
utan árið 1984, en það ár var tap.
„Reksturinn hefur yfirleitt verið í
lagi, bara mismunandi góðu lagi,“
segir hann.
„Við erum með úrvals starfsfólk
og það eru fáir hér sem ekki vinna
beint við framleiðsluna. Yfirbygg-
ingin er í lágmarki. Þá eru við í ná-
grenni auðlindarinnar og fáum gott
hráefni til vinnslu," segir Ólafur
Við erum með
úrvals starfs-
fólk og það eru
fáir hér sem
ekki vinna beint
við framleiðsl-
una.
þegar hann er spurður um ástæður
góðrar afkomu.
Ekki íþyngir kostnaður við hlut-
hafana rekstrinum því fyrirtækið
hefur aldrei greitt arð. „Allur hagn-
aður hefur verið notaður í fyrirtæk-
ið sjálft, meðal annars til kaupa á
veiðiheimildum á meðan það var
hægt. Hluthafarnir hafa í mesta
lagi fengið kaffi á aðalfundi.“
Hann getur þess einnig að
stjórnendur Hraðfrystihússins hafi
aldrei hlaupið á eftir tískusveiflum í
tækjabúnaði. Þar hefur til dæmis
ekki verið flæðilína. „Sum frysti-
húsin hafa kastað tugum eða
hundruðum milljóna í kaup á röng-
um tækjum. Við notumst við gamla
bakkakerfið og það hefur reynst
okkur vel. Ég tel að fram undir
þetta hafi ekki verið á markaðnum
réttu tækin fyrir okkur. Það er
grundvallaratriði í svona rekstri að
geta fylgst með því allan daginn
hvað hver starfsmaður er að gera,
ekki aðeins í lok dagsins. Nú er
Skaginn hf. hins vegar að koma
með góða útfærslu, flæðilínu með
einstaklingskerfi," segir Ólafur.
Frystihúsið hefur verið með gamalt
vogakerfi frá Póls en er nú að taka
í notkun nýtt kerfi frá Marel. „Við
treystum á að Marel muni geta
þjónað fiskvinnslunni á komandi ár-
um og ákváðum að taka þeirra vog-
ir.“
Fleiri fjárfestingar eru í bígerð.
Eftir að fiskvinnsluhús Hraðfrysti-
hússins á Hellissandi brunnu var
byggt nýtt og glæsilegt frystihús
við höfnina á Rifi. Skrifstofan var
áfram í kjallara íbúðarhúss á Hell-
issandi. „Hér erum við niðurgrafnir
og sjáum ekkert út. Við vitum ekki
einu sinni hvort bátarnir eru á sjó.
Við höfum því látið teikna litla
skrifstofubyggingu ofan á vestur-
enda frystihússins og fáum þá alla
starfsemina á einn stað,“ segir
Ölafur.
Framtíðin í flugfiski
Hraðfrystihús Hellissands hf.
gerir út tvo báta, togbátinn Rifsnes
og línu- og netabátinn Örvar, og
hefur yfir að ráða um 2000 tonna
kvóta, aðallega þorski. Einnig er
frystihúsið með báta í föstum við-
skiptum. „Hráefnisöflunin er sífellt
að þyngjast. Það hentar okkur best
að vinna 2-5 kílóa þorsk. Bátarnir
sem landa á fiskmarkaði fá hins
vegar miklu hærra verð fyrir fimm
kílóa fisk og stærri og einbeita sér
að honum. Og á fiskmörkuðunum
er mikil samkeppni um hráefnið
þannig að erfitt er að brúa bilið
þar.“
45 starfsmenn eru hjá Hrað-
frystihúsinu auk 18 sjómanna á
bátunum. Ólafur segir að unnt sé
að vinna meira í frystihúsinu en
mikilvægt sé að vera með stöðugt
hráefni og veiðiheimildimar leyfi
ekki meiri vinnslu.
í frystihúsinu á Rifi er einungis
unninn þorskur, ýmist frystur fyrir
Bandaríkjamarkað eða flakaður og
fluttur ferskur út með flugi. „Við
hættum með ýsu og aðrar tegundir
og höfum ekki saltað í átta ár. Við
erum góðir í því að vinna þorsk og
látum aðra um þá vinnslu sem þeir
kunna betur enda felst hagkvæmni
í sérhæfingunni.
Ólafur telur að útflutningur á
ferskum flökum með flugi muni
aukast á kostnað hefðbundinnar
frystingar. Segist hann ekki átta
sig á því hversu lengi verði hægt að
halda áfram að frysta fisk í neyt-
endapakkningum fyrir Bandaríkja-
markað. „Sjófrystingin hefur
ákveðið forskot, vegna fersk-
leikans. Útflutningur á ferskum
fiski með flugi bætir samkeppnis-
stöðu okkar á móti vegna þess að
hann skilar betra verði,“ segir Ólaf-
ur.
;