Morgunblaðið - 19.08.2000, Blaðsíða 52

52 LAUGARDAGUR 19. ÁGÚST 2000
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Starfsmannaskortur
á sambýlum er vandamál
MÁLEFNI fatlaðra
hafa komist í umræðu
nýverið. Fyrst vegna
Hríseyj armálsins
svokallaða og síðan
vegna skorts á starfs-
mönnum á sambýli.
Ég hef starfað í þess-
um geira í árabil og
"ífeel ástandið einna
verst í dag miðað við
það sem ég þekki und-
anfarin ár. Starfs-
mannaskortur á sam-
býlum í Reykjavík og
nágrenni er svo mikill
að dæmi er um að 6
stöðugildi hafi vantað
á eitt sambýli sem
jafngildir 6 starfsmönnum í 100%
vinnu. Pað þarf sífellt að vera að
þjálfa nýja starfsmenn sem svo
endast kannski í ár og því leggst
auka vinna og álag á þá sem hafa
starfað lengur auk yfirvinnu sem
samkvæmt lögum má skylda á
stuðningsfulltrúa þegar starfsfólk
^Vantar. Handleiðsla fyrir starfs-
menn sem oft verða fyrir tilfinn-
ingalegu áreiti í starfi er af skorn-
um skammti og jafnvel engin
þannig að samstarfsmenn þurfa að
aðstoða hver annan í gegn um at-
vik sem leggjast þungt á sálartetr-
ið.
Einu fríðindin sem stuðnings-
fúlltrúar hljóta er frítt fæði í vinn-
unni enda æskilegt að starfsmenn
sitji til borðs með skjólstséðingum
sínum á matartímum. Hússjóður
sambýla hlýtur pen-
ingastyrk frá ríkinu
sem á að nægja fyrir
matarkostnaði starfs-
manns. Fyrir skömmu
var ákveðið að greiða
matarpening miðað
við fjölda starfsmanna
en ekki stöðugildi.
Sambýli þar sem
vantar starfsmenn
hljóta því minni pen-
ing. Það breytir því
samt ekki að starfs-
menn í yfirvinnu eiga
að borða með skjól-
stæðingum sínum og
eru það því íbúarnir
sem greiða þann pen-
ing úr eigin vasa. Það virðist sem
tvær deildir starfi í málefnum fatl-
aðra. Ein sem reynir að bæta kjör
þeirra og önnur sem reynir að ná
af þeim því sem hægt er.
Helstu óþægindi íbúa á sambýl-
um eru að nýtt fólk birtist inn í líf
þeirra sem þeir tengjast í skamm-
an tíma eða þangað til þetta fólk
finnur betur launuð störf. Mörg
dæmi eru um að starfsmenn Ijúki
ekki við samning sinn og hætti
skyndilega að mæta í vinnu. Flest-
ir sem eiga við andlega fötlun að
stríða eru mjög viðkvæmir fyrir
breytingum og það hjálpar þeim
lítið í þroskaferli sínu að geta ekki
treyst því hvort sú manneskja sem
er hjá þeim í dag verði líka á
morgun. Mikið óöryggi skapast því
á sambýlum og hefur þetta ástand
Fatlaðir
Engin lausn virðist vera
í aðsigi, segir Jón Berg-
mann Kjartansson,
sennilega vegna þess að
ástandið hefur enn ekki
verið viðurkennt sem
vandamál.
meiri áhrif á andlega líðan íbúa en
ég hefði trúað væri ég ekki sjónar-
vottur að því.
Engin lausn virðist vera í sjón-
máli sennilega vegna þess að
ástandið hefur enn ekki verið við-
urkennt sem vandamál. Það er eins
og að fatlaðir hafi gleymst í mál-
efnum um fatlaða. Hríseyjarmálið
er ágætis dæmi um það þar sem
pólitískir hagsmunir voru settir í
forgang. Sjónvarpsstöðvar hjálp-
uðu fötluðum lítið með „Séð og
heyrt“-fréttastíl sínum og fjölluðu
um málið frekar til að hneyksla
sjónvarpsáhorfendur en til að sýna
fram á sannindi. Greint var frá því
að flytja ætti fatlaða einstaklinga
nauðuga í einangrunarbúðir í Hrís-
ey eins og til að losa borgina við
óþægindi. Enginn athugaði málið
frá sjónarhorni fatlaðra. í Hrísey
átti að stofna sambýli fyrir 6 ein-
staklinga og yrði enginn þeirra
fluttur þangað nauðugur. Aftur á
móti eru tugir fatlaðra á Reykja-
víkursvæðinu sem þola alls ekki
hraða og áreiti borgarinnar og
þurfa og vilja komast út úr henni í
friðsamt umhverfi. Vegna pólitísks
ágreinings var málinu lokað áður
en það hlaut sanngjarna umfjöllun
og þessir einsaklingar því kyrr-
settir á borgarsvæðinu. Það er
verulega sárt að horfa upp á hátt-
setta menn í félagsmálageiranum
vera svo annt um sína pólitísku
rassa að þeir gleymi skjólstæðing-
um sínum.
Lausnir
Hundruð fatlaðra bíða eftir að
komast á sambýli. En ef 100 sam-
býli verða byggð á morgun er eng-
um þeirra þoðlegt að búa í þeim
vegna þess að fólk fæst þar ekki til
starfa. Það mundi leysa húsnæðis-
vanda margra og á sama tíma veita
þeim tilfinningalegt jafnvægi ef við
leituðum líka út fyrir borgarmörk-
in þar sem áreitið er minna og
möguleiki er á vinnuafli. Þar má
vel vinna árangursríkt starf og eru
Sólheimar í Grímsnesi gott dæmi
um það. Það yrði þó ekki endanleg
lausn. Megin ástæða fyrir starfs-
mannaskorti á sambýlum er léleg
laun. Það er ekki hægt að búast við
því að stuðningsfulltrúi gefi sig
100% í starf sitt þegar hann fær
aðeins 50% af því sem hann á skilið
í launaumslagið sitt. Stuðningsfull-
trúi á sambýli er í launaflokki A
Jón Bergmann
Kjartansson
sem þýðir að grunnlaun hans eru á
bilinu 80.000 til 90.000 kr. á mán-
uði, eftir aldri og menntun starfs-
manns. En samkvæmt kjarasamn-
ingum SFR á lýsing á launaflokki
B mun betur við starf stuðnings-
fulltrúa á sambýlum. Þar segir að
starfsmaður í launaflokki B hafi
umsjón með verkefnum á ákveðnu
sviði stofnunar, að hann skuli geta
veitt skjólstæðingum upplýsingar
og leiðbeiningar og einnig leiðbeint
og stýrt öðrum starfsmönnum.
Allir stuðningsfulltrúar á sam-
býlum hafa umsjón með einhverj-
um þáttum starfseminnar sem þar
sem fram. Allt frá öryggismálum
til umhirðu í garði. Ibúi á að geta
leitað upplýsinga og leiðbeininga
til allra starfsmanna sambýlis því
annars þyrfti forstöðumaður alltaf
að vera á vakt. Stuðningsfulltrúi er
því umsjónarmaður eigin vaktar
þegar forstöðumaður er ekki til
staðar. Allir starfsmenn sambýlis
vinna eftir þjálfunaráætlun hvers
íbúa fyrir sig og gegnir hver
starfsmaður tenglahlutverki eins
íbúa og hefur umsjón með honum
og þjálfun hans. Þessi starfsmaður
getur því leiðbeint öðrum starfs-
mönnum með skjólstæðing sinn og
þá sérstaklega nýju starfsfólki.
Allt starf stuðningsfulltrúa fell-
ur undir lýsingu á launaflokki B en
er samt metið í launaflokk A.
Haldist það óbreytt mun starfs-
mannaskortur á sambýlum aukast
enn frekar því að þeir sem halda
áfram störfum eru keyrðir út á yf-
irvinnu og aukaálagi og fá fljótt
nóg af því. Vilji ráðamenn leysa
þennan vanda þurfa þeir að meta
starf stuðningsfulltrúa á sambýlum
eftir launaflokki B. Þá fyrst kemst
kannski jafnvægi á starfsmanna-
mál á sambýlum.
Höfundur er myndlistarmaður
og stuðningsfulltrúi á sambýli.

Ll A U G
KÓPAV OGSBÆR
Lausar stöður í
Digranesskóla
•Umsjónarkennara á yngsta stigi og
miðstigi
•Tónmenntakennara
•Sérkennara í sérdeild einhverfra
•Stuðingsfulltrúa
Launakjör samkv. kjarasamningum KÍ, HÍK og
Launanefndar sveitarfélaga
•Umsjónarmanns Dægradvalar
Umsjónarmaður ber m.a. ábyrgð á skipu-
lagningu daglegrar starfsemi og stjórnar
starfi Dægradvalar.
Launakjör samkv. kjarasamningum SfK og Kópa-
vogsbæjar.
•Ræstis í 50% starf
Launakjör samkv. kjarasamningum Eflingar og
Kópavogsbæjar.
Umsóknarfrestur er til og með 25. ágúst 2000.
Upplýsingar gefa skólastjóri, Sveinn Jóhannsson
eða Einar Long Siguroddsson aðst.skólastjóri í
síma 554 0290 eða 851 1036
Starfsmannastjóri
Starfsfólk óskast
í vöruafgreiðslu okkar sem allra fyrst. Upplýs-
ingar gefa Jóhann og/eða Jón í s. 515 2208.
Vöruflutningamiðstöðin hf.,
Klettagörðum 15,
104 Reykjavík.
Kennari óskast
Af sérstökum ástæðum vantar okkur kennara
að Grunnskólanum í Breiðdalshreppi næsta
skólaár. Um er að ræða blandaða kennslu, þó
mest á yngsta aldursstigi. Kostur væri að við-
komandi gæti sinnt íþróttakennslu að auki.
Upplýsingar gefur Ómar Bjarnþórsson skóla-
stjóri í síma 475 6696 eða 895 3533.
Óskum eftir að ráða
starfskrafta við
gistihús
á landsbyggðinni strax. Vaktavinna, góð frí.
Upplýsingar í síma 487 7782
KÓPAVOGSBÆR
Matráður óskast
Starf matráðs starfsmanna er laust til
umsóknar nú þegar.
Laun samkv. kjarasamningum Eflingar og Kópa-
vogsbæjar.
Nánari upplýsingar gefur skólastjóri, Ólafur Guð-
mundsson, í sfma 554 0475.
Starfsmannastjóri
augl@mbl.is
Sparaðu þér umstang og tíma með því að
senda atvinnu- og raðauglýsingar tii birtingar
í Morgunblaðinu með tölvupósti.
Notfærðu þér tæknina næst.