Morgunblaðið - 24.12.2000, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Gunnlaugur Einar Briem
Áhorfendur voru vel með á nótunum og brugðust skjótt við ef þurfti.
Morgunblaðið/Gunnlaugur Emar Bnem
Verksmiðjuliðin og efnaðir áhugamenn mæta á þyrlum til að horfa á.
inn sem við borðuðum á fyrr um dag-
inn.
Heppnir að vera of seinir
Daginn eftir var ákveðið að ná
þremur leiðum fyrri part dags og
vera viðstaddir þjónustuhlé seinna
um daginn og gekk sú áætlun upp í
megindráttum eftir nokkurt bras og
hugarangur. Við fórum af stað eins
og fyrri daginn um klukkan sex um
morguninn og náðum að horfa á tíu
fyrstu bílana á fyrstu sérieiðinni þar
sem skyggnið var aðeins um 50
metrar sökum mikillar þoku en það
virtist ekkert draga úr hraða kepp-
endanna. Næst var ekið með hraði á
næstu leið sem átti að hefjast eftir
þrjá tíma og töldum við okkur vera á
góðum tíma þar til við komum ná-
lægt staðnum þar sem við ætluðum
að vera en þá var búið að loka öllum
leiðum út af hraðbrautinni þar sem
allt var orðið fullt - lögreglan sagði
að við værum tveim mínútum of sein-
ir og sagan um hvað Island væri
langt í burtu virkaði ekki í þetta sinn,
hún vorkenndi okkur ekki og við
fengum ekki að leggja bílunum. Þess
í stað ókum við til baka stuttan spöl,
lögðum úti í kanti og skoðuðum kort-
in. Ákveðið var að leggja bflunum í
útskot sem við sáum framundan og
ganga inn á leiðina og eftir um kort-
ers gang komum við að glæsilegri u-
beygju sem var rétt handan við
endahliðið. Þetta var lengsta leið
rallsins eða rétt tæplega 50 km löng.
Þarna áttuðum við okkur á öllum
þeim skiltum sem höfðu orðið á vegi
okkar og á var ritað að mótorsport
gæti verið hættulegt. Þarna stóðu
nokkrir ljósmyndarar í vegkantinum
í utanverðri beygju og gátu hvergi
forðað sér ef eitthvað hefði útaf
brugðið þar sem brött brekka var
handan vegarins og máttu þeir
þakka fyrir að enginn gerði aksturs-
mistök í þessari beygju. Mikil og
ströng gæsla var á staðnum en sumir
ijósmyndarar láta ekki segja sér til
þar sem mikil samkeppni er um að
ná sem bestum myndum.
Eftir þessa leið var gengið í um
hálftíma yfir á næstu leið sem var
hinum megin við hraðbrautina. Mikil
undrun sló hópinn þegar fyrsti bfll
mætti en það var Marcus Grönholm,
sem ekur á Peugeot 206 WRC en
Colin McRea sem ekur á Ford Rac-
ing Focus WRC átti undir öllum eðli-
legum kringumstæðum að vera
fyrstur og þetta þýddi aðeins eitt -
hann var dottinn út, hetja flestra ís-
lendinganna. Það kom líka í ljós þeg-
Markus Grönholm, núverandi
heimsmeistari í ralli.
Finninn Juha Kankkonen,
margfaldur heimsmeistari, hef-
ur lengi staðið í eldlínunni.
ar á leið og hafði hann þá ekið útaf og
velt bfl sínum snemma á leiðinni.
Þetta er í annað skiptið á stuttum
tíma sem hann ekur útaf og verður
að hætta keppni en hann er með
skemmtilegustu ökumönnum síðari
tíma og því nokkur eftirsjá að honum
í keppninni.
Ekkert til sparað
Eftir þessa leið lá leiðin til Swan-
sea þar sem viðgerðarhlé átti að eiga
sér stað fyrir síðustu sérleið dagsins.
Við mættum á svæðið rétt áður en
ökumenn komu á staðinn og gengum
þar um og skoðuðum aðbúnað lið-
anna. Þarna voru hjólbarðar, stuð-
arar, drif, framrúður o.fl. í stæðum,
þarna er ekkert tfl sparað, það er allt
tilbúið þegar ökumaðurinn kemur.
Loks komu fyrstu ökumennimir og
þá var strax hafist handa við að gera
við. Ökumennirnir voru varla búnir
að stíga út úr bflunum þegar búið var
að lyfta bflnum á búkka og 12-20 við-
gerðarmenn voru byijaðir að skrúfa
allt í sundur í hverjum bfl, hver við-
gerðarmaður hafði sitt hlutverk.
Stuttu eftir að fyrstu ökumennimir
vom komnir inn var haldinn stuttur
blaðamannafundur þar sem efstu
þrír ökumennirnir vom spurðir
spuminga og þama stóðum við fáum
metmm frá og horfðum á þessa
frægu menn, menn sem við höfum
litið upp til í mörg ár. Við gengum
því næst um svæðið og fyrir ein-
hverja tilviljun var ég að ganga
framhjá Subam-svæðinu. Þá datt
mér í hug að komast inn á svæðið
þeirra og mér var leyft það. Þama
var ég staddur í hringiðu rallsins,
þama var allt að gerast, menn að
keppa við klukkuna þar sem þeir
hafa einungis 45 mínútur til að gera
við bflana, þarna em menn ekkert að
spá í hvort ákveðnir hlutir duga ein-
hverja kflómetra lengur heldur er
bara skipt um allt, svo sem drif, öxla,
stífur o.fl. Ég ákvað að reyna að
koma mér inn í rútuna sem öku-
mennimir vom staddir í, eftir
nokkra stund skaut ég mér inn og
var alveg viðbúinn því að verða vísað
strax út en þama komst ég inn og
dvaldi dágóða stund. Þetta var ekki
nein venjuleg rúta heldur hótel á
hjólum, þama var lítill veitingastað-
ur og hvfldarherbergi fyrir öku-
menn. Ég leit í kringum mig og
þama vom bara menn sem unnu í
Subam-liðinu, ég stóð við hlið tækni-
stjóra Subaru og við hlið hans var
fyrrverandi heimsmeistarinn Juha
Kankkunen sem ekur fyrir Subam,
ég trúði þessu ekki - ég var eini ut-
anaðkomandi maðurinn þarna inni,
allir vom merktir Subara í bak og
fyrir. Mér leið eins og litlum strák
sem væri staddur í Lególandi, þetta
var eins og draumur. Tíminn leið og
áður en ég vissi af var tíminn liðinn
og ökumennirnir tilbúnir fyrir síð-
ustu leið dagsins. Við ókum til Swan-
sea og ákveðið var að fara út að
borða um kvöldið því tími gafst til og
skoða næturlífið í Swansea.
Mæta á þyrluni
til að fylgjast raeð
Þrátt fyrir að hafa dvalið í bænum
langt íram eftir nóttu vom þeir allra
hörðustu komnir á fætur snemma og
lagðir af stað til að ná fyrstu leið um
morguninn. A leiðinni urðum við á
vegi lögregluþjóns sem hafði út á
hraða bifreiðarinnar að setja en eftir
útskýringar á vankunnáttu okkar á
breskum umferðarlögum héldum við
ferðinni áfram með áminningu í far-
teskinu. Þegar við nálguðumst leið-
ina var búið að loka þeirri fyrstu
vegna mikillar umferðar og var því
ákveðið að keyra í átt að þeirri næstu
sem var ekki langt frá. Eins og svo
oft áður var það tilviljunin ein sem
réð því að við völdum ákveðinn stað á
næstsíðustu leið rallsins. Við vomm
ekki þeir einu sem vora mættir
þarna frekar en fyrri daginn. Við
gengum í góðan stundarfjórðung þar
til við fundum góðan stað, eins og svo
oft áður varð fyrir valinu myndarleg
beygja og allt leit eðlilega út, lúðra-
blástur og nokkrir flugeldar vom
sprengdir áður en fyrsti bíll gerði
vart við sig. En fáum mínútum áður
en blái Subaminn hans Richards
Bums lét í sér heyra flugu yfir okkur
fjórar þyrlur sem gerðu sér lftáð fyrir
og lentu 50 metra frá okkur. Tvær
þeirra vom á vegum Subam-verk-
smiðjanna en hinar tvær vom, að við
höldum, á vegum efnaðra áhuga-
manna um rallý. Þeir horfðu á fyrstu
6-8 bflana og síðan vom þeir famir á
næstu leið til að horfa á þá sömu, það
er greinilega ekkert til sparað. Eftir
þessa leið var farið að undirbúa
heimför með viðkomu í Cardiff. Hóp-
urinn komst til London á tilsettum
tíma og var það samdóma álit allra
að þessi ferð hefði verið vel heppnuð
í alla staði og eiga bæði Páll Halldór
Halldórsson og Samvinnuferðir-
Landsýn þakkir skildar. Til stendur
að hafa þetta árlegan viðburð og
hafa menn nú þegar nefnt að gaman
væri að fara til Finnlands eða Portú-
gals á næsta ári. Þrátt fyrir að þessi
keppni hafi verið lokamótið í heims-
meistarakeppninni þurfa áhuga-
menn ekki að óttast þar sem aðeins
sex vikrn- em þar til flautað verður
aftur til leiks {Monte Carlo þar sem
heimsmeistarakeppnin hefst á næsta
ári.
SUNNUDAGUR 24. DESEMBER 2000 35 *
Að fatta
Guð
„ Vegna þess að í fyrsta lagi þá erþað
mér að kenna að égskuli vera greindari
en allir í kringum mig. “
Fjodor Dostoévskí: Minnisblöð úr undirdjúpunum.
Kannski em manns
eigin gáfur það
sem helst kemur í
veg fyrir að maður
geti fattað Guð.
Það er að segja, allar þessar gáf-
ur sem maður telur sjálfur að
maður búi yfir. Þær gera að
verkum að manni finnst maður
ekki geta leyft sér að trúa því að
til sé einhver andi; eitthvað sem
er handan efnisheimsins.
Og manni finnst maður ekki
komast hjá því að horfast í augu
við að maður sér í gegnum trúna
og veit að í raun og vem er eng-
inn Guð til. Eða að hann er í
mesta lagi efnaferli í manns eig-
in heila - jafnvel arfgengt.
En kannski er þetta einmitt
vandinn. Maður heldur að maður
sjái í gegnum þetta alltsaman,
en í rauninni er það manns eigin
(meinta)
VIÐHORF
Eftir Kristján G.
Arngrímsson
viska sem
maður þyrfti
að sjá í gegn-
um. Og þá
gæti fyrst farið að glitta í Guð.
Það mun einhvemtíma hafa
verið gerð könnun á því í Banda-
ríkjunum (því að Bandaríkja-
menn em svo vísindalegir)
hvaða viðhorf menn hefðu til
eigin greindar. Kom ekki á óvart
að flestir litu svo á að þeir væru
sjálfir töluvert greindari og
snjallari en hinir.
Undirdjúpamaðurinn í sögu
Dostoévskís, sem vitnað er í hér
að ofan, var dálítið illa haldinn af
greind, að því er honum sjálfum
fannst, og það leiddi til þess að
hann gat engu trúað, og sá -
betur en allir hinir, að því er
honum fannst - hvað mannlífið
var tilgangslaust og vitlaust.
Hann sá í gegnum allt þetta
kjaftæði. (Að því er honum
fannst); „Og nú dreg ég fram líf-
ið úti í mínu horni og storka
sjálfum mér með þeirri full-
komlega gagnslausu huggun að
greindur maður geti í rauninni
ekki orðið að neinu; að einungis
fiífl geti orðið að einhverju."
Vegna þess að greindur mað-
ur sér í gegnum allt kjaftæðið.
Og auðvitað sér hann þá líka í
gegnum Guð. En vandi und-
irdjúpamannsins var bara sá, að
„á bakvið“ alltsaman var ekkert.
Þess vegna var lítið uppúr allri
greindinni að hafa, og hann ósk-
aði sér þeirrar heimsku sem
honum sýndist múgamaðurinn
búa við:
„Ég öfunda slíkan mann svo
mikið að það liggur við að ég
fyrirlíti hann. Hann er heimsk-
ur, skal ég viðurkenna, en
kannski á venjulegt fólk að vera
heimskt, hvað veit maður?“
Undirdjúpamaðurinn var
sannur fyrirlítari þessa heims,
og alls þess sem fólk trúir á og
tekur sér fyrir hendur. í hans
augum var enginn munur á Guði
og veraldlegum gæðum - hvort
tveggja var að hans mati í raun-
inni tálmynd sem fólk reisti sér
og lifði við einungis til þess að
þurfa ekki að horfast í augu við
tómið sem lífið er í raun og vem.
Sjálfur var hann svo hugaður
og greindur - að eigin mati - að
hann bara gat ekki unað við tál-
myndir. Þess vegna bölvaði hann
sinni eigin greind.
Ja, þvflík rakin óheppni. En ef
maður nú lendir í þessum
ógöngum þá á maður um tvennt
að velja. Maður getur farið leið
undirdjúpamannsins og afneitað
heiminum, eða maður getur
gengið blekkingunni á vald, ann-
aðhvort Guði eða Mammoni, eða
bara báðum tveim - það kemur
út á eitt, því hvor tveggja er tál-
mynd.
Fer bara eftir smekk hvort
manni finnst skemmtilegra að
græða peninga eða fara í kirkju.
En maður kemst aldrei frá
þeirri hugsun að einungis tómið
sé raunveralegt. (Það var þetta
sem Nietzsche var að meina
þegar hann sagði að Guð væri
dauður).
Eða hvað? Er þessi hugsun
kannski gildra sem hégóma-
girndin leiðir mann í? Getur ver-
ið að það að afneita öllu og segja
það hégóma og tálmyndir sé í
rauninni mesta tálmyndin og
sterkasta hégómagirndin?
Vegna þess að maður vill auð-
vitað vera gáfaður, og það að
vera gáfaður er jú yfirleitt talið
vera andstæða trúgirni. Þá
kannski freistast maður til að
draga þá ályktun að eftir því
sem maður trúir minna hljóti
gáfur manns að vera meiri.
En það var eitt sem und-
irdjúpamaðurinn efaðist í raun-
inni aldrei um. Sína eigin skarp-
skyggni. Merkilegt. Þessi
gagnrýni maður var, þegar allt
kemur til alls, allsendis ógagn-
rýninn á eigin visku. Hann sá í
gegnum allt - nema sjálfan sig.
Það má segja að hann hafi
efast um allt nema efann. En
það, að efast um efann, merkir
að vera opinn fyrir því að trúa.
Til dæmis á Guð.
Undirdjúpamaðurinn hafði
reynt það sem hann taldi í raun
vera tálmyndir: „Ég bjó til æf-
intýri, fann upp líf handa sjálf-
um mér svo að ég myndi að
minnsta kosti lifa einhvernveg-
inn.“
En allt kom fyrir ekki. Því er
það, að jafnvel þótt maður
ákveði að ganga einhverri tál-
mynd á vald finnst manni að
maður verði samt að gera það
með háðskum fyrirvara, bæði til
að halda andlitinu gagnvart
sjálfum sér og líka til að eiga
ekki á hættu að verða hankaður
á því að maður trúi í rauninni á
eitthvað. Því að þá liti maður út
fyrir að vera ekki mjög gáfaður
- jafnvel barnalegur.
Þess vegna er háðsleg fjar-
lægð það sem gildir, og einlæg
sannfæring bannfærð. Háðið,
eða írónían, (sem á ekkert skylt
við húmor, það er allt annað) er
aðalsmerki og helsta vopn þeirra
sem nú á dögum vilja teljast gáf-
aðir, og þeir geta beitt því á
hvað sem er og þannig sýnt
fram á að allt sé í raun tálmynd.
Líka Guð.
Hættan er bara sú, að þetta
aðalsmerki verði að myllusteini
um hálsinn og dragi úr manni
allan mátt, líkt og virðist hafa
farið fyrir undirdjúpamanni
Dostoévskís. Þannig má segja,
að háðfuglum (eða „íronistum,“
eins og það heitir á nútíma gáfu-
mennamáli) sé sú hætta búin, að
þeir verði eigin háði að bráð.
Það em nú ekki sérlega gáfu-
leg örlög. Ef nánar er að gáð lík-
ist þetta helst því sem á góðri ís-
lensku er kallað heimska. Alveg
spurning hvort er ekki öllu
meira vit í Guði.