Skírnir - 01.01.1900, Blaðsíða 50

50
Vísinda-bálkur.
en Ameríku-menn á ýmsum stöðum á línunni frá New Orleans (njú örlíns)
gegnum Carolina til Norfolk. En árangurinn af athugunum þeirra er
eigi full-birtur enn, og verður því síðar frá honum að segja. — í Marz og
Maí gerði Belopolsky tilraunir til að ákveða dagsnúning eða möndulsnún-
ing Venusar. Árangurinu er óviss, en bendir til 24 stunda sólarhrings.
— í Nóvember 1899 bjuggust menn við óvenju-miklum stjörnuhröpum;
en það brást; 15., 16. og 17. Nóv. það ár vóiu stjörnuhröp eigi tíðari
en árlega gerist um það leyti árs. Próf. Pickering gerir þá grein fyrir
þessu, að það líði um 34 ár milli þess er síjörnuhröp verði hvað tíðust;
síðast hafi mikið að þeim kveðið 1866, ’67 og ’68; hafi nú 1867 verið
aðalárið, þá sé tíminn að búast við þeim mestum 1901 ; en verið geti að
1868 hafi verið aðaiárið, og þá sé aðallega við þeim að búast 1902. —
Þrjár áður kunnar halastjörnur sáust á árinu: Finlay (umferðart. 6'/2
ár), Barnard (ð'/a ár) og Swift (53/4 ár). Tvær nýjar halastjörnur fund-
ust á árinu: Giacolimi, dauf, 1. Jan., og Brooks 23. Júlí, björt með ríf-
egum hala.
Landfræði.
Gibbons majór hefir kannað farveg efri hluta Zambesi-elfar í Afríku
og upptök hennar 5000 fet yfir sjávarmál og leiðrétt landbréfin yfir það
svæði talsvert. Hann fór alla leið frá Cape Town (Höfðaborg) á suðurtá
Afríku norður til Cairo í Egiftalandi, og er hann annar maður, er það
hefir farið (Mr. Grogan var sá fyrsti). Prakkneskir fræðimenn hafa verið
að kanna Sahara og Sudan. Foureau-Lamy landkönnunar-leiðangurinn,
sem lengi hafði ekki til frétst, kom til skila. M. Lamy hafði failið í
orustu við villimenn, en Foureau kom til Brazzaville í Congo í Júlí og
hafði þá komizt þangað alla leið norðan frá Miðjarðarhafi. Nú kvað
Frakkar ætla að gera Sahara-landsvæðið milli Insalah og Timbuctu að
fylki með sérstakri stjórn og nefna það Mauritania. — Þá verður að nefna
í Asíu ferðalag Dr. Sven Hedin’s. Þá er hann hafði kannað Yarkand-
darja-fijótið í Austur-Turkestan, eða svæði það er það rennur um, fór hann
að kanna héraðið umhverfis Lob-Nor. Það er á 39.—40. stigi norðurbreidd-
ar og 106.—108. st. austur-lengdar (frá Ferro); rakti þar fornan farveg
Kum-darja-fljótsins til uppþornaðs stöðuvatns, og fann þar fornar borgar-
rústir. Síðast er af honum fréttist (Júní 1900), var hann i Abdúl. Koz-
loff lautinant er og á landkönnunarferð þar eystra, og hittust þeir Hedin.
— Eeimsskauta-leitir hafa geiðar verið á þessu aldarloka-ári. Hertoginn