Skírnir - 01.12.1916, Side 23

•Skirnir]
Edda í kveðskap fyr og nú.
359
sem um þetta er, hvað bókarnafnið Edda þýðir, eða af
.hverju það er dregið, þá er það ljóst og óhaggað, að
Edda Snorra Sturlusonar e r skáldskaparfræði, og notin
iþau tvenn, 1., að yngri skáldin nemi mál skáldskapar og
heyi sér orðafjölda; 2., að menn skilji það, sem hulið er
kveðið, skilji hinn forna kveðskap, og eru þau hin al-
mennu not, er að bókinni mega verða. Það er eigi vitað,
nær bókin fekk fyrst nafnið Edda, eða hvort Snorri nefndi
svo bókina sjálfur. En svo segir í handriti þvi, er Upp-
salabók heitir (Sn. E. A. M. II. 250)1): »Bók þessi heitir
Edda. Hana heíir saman setta Snorri Sturlusonr eftir þeim
hætti, sem hér er skipat*. Þarna kemur nafnið fyrir cg
þarna segir, hver sé höfundur bókarinnar, og hefir aldrei
þótt neinn efi á því leika, hvert væri nafn bókarinnar og
hver væri liöfundur hennar.
En »edda« er ekki að eins nafn bókarinnar, er Snorri
samdi urn hinn forna kveðskap, heldur er orðið einnig
haft um það efni, er um ræðir í bókinni, hinar fornu
kenningar, ókend heiti og forn orð, sem skáldin notuðu
i kveðskap sínum öld eftir öld fram á vora daga. Um
þann kveðskap, er svo var háttað, var sagt, að hann væri
edduborinn og eddukendur, og sér ekki á orð-
unum, hvort í þeim er fólgið lof eða last eða hvorugt.
En sú er merking orðanna, að notuð séu forn orð, ókend
heiti og kenningar, sérstaklega kenningar, svo sem þetta
kom fram í kveðskap fornmanna fyrir 1400 eða um það
bil. Annað verður ljóst, þegar talað var um edduhnoð,
sagt, að einhver visa eða eitthvert kvæði væri tómt eddu-
hnoð, þá var það lastandi orð, og þótti þá ofmikið að því
gert, að nota edduna. Mér kemur til hugar vísa eftir dr.
Sveinbjörn Egilsson, sem margir munu kannast við enn
og er prentuð í ljóðmælum hans; eg held, að hún hafi
verið um eitt skeið hér um bil það, sem kallað er »hús-
gangur«, og verið alkunn, en vísan er þessi:
‘) Stafsetning breytt.