Skírnir - 01.12.1916, Page 71

"Skírnir]
Þjóðareignin.
407
farið fram hér innan lands. Jarðarhundrað var metið
eins til peninga um alt land, en varð þó töluvert dýrara
í Múlasýslum en annarstaðar. Jarðarhundraðið þar heíir
því ávalt verið selt dýrara síðan, þangað til fyrir
fám árum, þá urðu jarðirnar nálægt Reykjavík dýrari en
annarstaðar á landinu. Lengi mátti sjá af fasteignasölu-
gjöldum, og af erfðafjárskatti, að jarðarverðið var upp og
niður 100 kr. hundraðið. Við það að gjaldmiðill hefir
aukist við tvo banka með útibúum, hefir jarðarhundraðið
stigið ákafiega í verði, svo að sum jarðarhundruð hafa
verið seld á 1000 kr. (30 hundraða jörð á 30,000 kr.).
I Múlasýslum hafa jarðarhundruð fyrir löngu komist upp
í 4—500 kr. og þar yfir. Jarðarhundraðið verður því
ekki sett mjög lágt nú orðið. 1907 settum við það r-
menn úr skattamálanefndinni og eg — á 150 kr. yfirleitt
á öllu landinu, sem vitanlega er alt of lágt nú orðið.
Bæði fæst miklu minna land fyrir sömu peningaupphæð
en áður, og jarðirnar hafa verið bættar á ýmsan veg.
Meðal bótanna má telja jarðabætur, girðingar, og húsa-
byggingar til sveita. Nú sýnist svo, sem 250 kr. séu
hæfilegt verð á jarðarhundraðinu upp og niður, en jarðar-
hundruðin á landinu 86,189, en þar frá verður að draga
hér um bil 1550 hundruð, sem eru óbygð. Verð allra
jarða á landinu verður þá 21 milj. króna.
2. Annar helzti liðurinn í fasteignum landsins verða
húseignirnar í kaupstöðum og kauptúnum. Þar eru
f'yrst og fremst virðingar til skatts á húsunum að fara
eftir. Allar þær virðingar eru nú orðnar alt of lágar
vegna verðfallsins á peningum. Hús sem hafa verið virt
á 5000 kr. fyrir síðustu aldamót, mundu oftast seljast nú
á 10,000 kr., ef þeim hefir verið vel haldið við. Samt
sem áður hafa gömlu virðingarnar til skatts verið látnar
halda sér hér, þótt þær séu of lágar orðnar. Eftir skatta-
skýrslunum voru húsin sjálf metin þannig 31. desbr. 1914:
í Reykjavík........kr. 12,467,000
J Hafnarfirði........— 862,000
Flyt kr. 13,329,000