Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1920, Blaðsíða 12

12
söguritara, að mönnum hefir þótt Skapti höfðinginn, sjálfur lögsögu-
maðurinn, fara hér hina sneypulegustu för. í vísu Kára kemur það
ekki fram, hvað valdið hefir hrakför Skapta, en æðru hans kent um.
Snorri segir þá, eins og allir vissu, að mátti með sanni segja um
Skapta Þóroddsson, að vel kynni hann að skilja, en þó skín út úr
orðunum og er ljóst í milli línanna, að Snorri mælir hér meira í
gamni en alvöru, vegna þess hve nú tókst til fyrir Skapta, og minnir
svo á það í næstu línu (2. 1.). hvað olli því að svona fór, rifjar með
fáum helberuih og háðnöprum sannleiksorðum upp aftur hrakföllin.
En línan er sýnilega dálítið afbökuð. Vísan var gripin á lofti og
varð húsgangur um hálfa aðra öld að minsta kosti, unz hún var
rituð á bókfell. Er sízt að furða, þött hún því, eins og svo mörg
önnur forn erindi, aflagaðist lítilsháttar. Hún á að réttu lagi að
vera með aðalhendingu og 1—2 stuttum samstöfum lengri. Sé nú
að eins sett skjóta nam fyrir skaut stendur alt heima.
Þá er 3. línan; hún er rímlaus. En hér þarf ekki lengi að
leita. Orðið flýja er falsmyntin, sem veldur rímgallanum, og í því er
hvorki háð né fyndni heldur. Sé orðið fella sett í staðinn lagast
rímgallinn og háðsyrðið bítur; — hrós til þeirra Hólmsteins og Þór-
kels á yfirborðinu, séð »frá almennu sjónarmiði«, og eins og göfug-
um goða, sem gekk á milli til að sætta, bar að láta í ljós, en undir
niðri kvikar háðið yfir, að þessar austfirsku hetjur létu hrekja sig
frá dómi og elta sig með vopnum og vigum vestur fyrir á. — Það
hefði ekki farið vel á því, að sjálfur Snorri goði hefði farið með
ljósa flimtun um aðra höfðingja á sjálfu alþingi á þessari alvöru-
stund, og útaf þessum sorglegu og ógæfusamlegu atburðum á þess-
um friðhelga stað. Og því síður var viðeigandi, að hann færi að
álasa nokkrum, sem höfðu stilt sig um og komist hjá því að vega
hér menn. Snorri hagar svo orðum sínum, að ekkert verður á þeim
haft; þau eru töluð blátt áfram og svo sem lof, framsett í barns-
legri einfeldni, um hvern þeirra höfðingjanna, sem nefndur er í 1.,
3. og 4. linu, en einföld og óbrotin frásögn, sem þó má skoða sem
álas um þann, sem nefndur er í 2. línu (Asgrím). — En samt gægist
háðið út undan orðunum og dylst engum, — skopið um alla þrjá,
nema einmitt sökudólginn Asgrím:
Vel kann Skapti skilja.
Skjóta nam Asgrímr spjóti.
Villat Hólmsteinn fella.
Vegr Þórketill nauðegr.
Svona hefir vísan verið og verið vel kveðin.