Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1980, Side 106

110
ÁRBÓK FORNLEII-'AFÉLAGSINS
þær hafi verið annaðhvort eldri eða yngri en hún. Þessu má ekki gleyma. Það
er rétt sem Þorsteinn Þorsteinsson segir að þær eru ekki alls kostar líkar
venjulegum dráttarréttum, með almenning og dilkum. Og þó er ekki víst nema
það sé einmitt skýringin. í báðum klösunum er greinilega eitt stórt hólf og svo
önnur miklu minni og þó misjöfn eins og venjulegt er um dilka. En hvers vegna
eru þessar réttir tvennar á sama stað og svona nauðalíkar að stærð og fyrir-
komulagi?
Þessi spurning sýnir best að gátan er ekki leyst, og óráðin hlýíur hún að
verða í bili. Ef til vill munu menn kannast við svipuð fyrirbæri annarsstaðar,
nú þegar vakin hefur verið athygli á þessum réttum. Skemmtilegt væri ef
raddir heyrðust, því að uslaréttirnar eru athyglisverðar frá sjónarmiði minja-
fræði og örnefnafræði.
SUMMARY
The place-name Uslaréllir is known in slightly different fornis in five localities in the Svarfaðar-
dalur valley in northern lceland. The literal translation is Damage-Folds. The word usli is the
ancienl and still used term for damage done by other people’s live-stock (sheep, horses, caltle) on
somebody’s property. That kind of damage is often referred to in law books, ancient and recent.
According to the old laws a person who had suffered such damage had the right to take the animals
and keep them in captivity until their owner (or owners) released them by paying lawful compen-
sation (uslagjöid), for the damage done. The uslaréllir might have played some role in such quar-
rels between the farmers.