Öldin - 01.07.1893, Blaðsíða 11

ÖLDIN.
59
inu 2 —i -10—25G —6553G—1294907296
o. s. fív. Auðvitað cr lu'r átt við mögu-
leikann til mestrar aukningar í báðum
tilfellum.
En afleiðingin er auðsæ: hún cr sú,
að ef engar náttúruhindranir og bágar á-
stæður drægju úr fjölgun þcirri, semmann-
kvninu er eðlileg, þá mundi mannkynið
ijölga miklu hraðara, heldr en svaraði
mcgni jarðarinnar til að auka framleiðslu
sina, svo að munnarnir, sem metta þyrfti,
yrðu skjött miklu flciri hcldr en j'jrðin
gæti mettað. Með öðrum orðum: náttúr-
unnar borð er cigi svo ríkulega ívttum
sett, að það geti mettað alla s'na gcsti.
Bjargarleysi og hungrdauði væru því <5um-
fiýjanleg forlög inannkynsins, ef það fjölg-
aði svo, sem því or eðlilcgt að fjölga, ef
ekkcrt tckr í taumana. En nú er margt,
sem hér kemr til'greina. Sjúkdómar (sem
snciða mætti að miklu leýti lijá með skyn-
samlegum lifernisháttum); hernaðr og
mannfall í orustum; örbirgð og skortr á
nægu og hollu viðrværi og aðbúnaði — alt
þctta drepr urmul barna og fólks á öllum
aldri og dregr þannig úr inni eðlilegu
mannfjölgun. Mcst gerir fátæktin að vcrk-
um ; þvi að ina forsjálu og samvizkusömu
menn hindrar hún ýmist í að auka kyn sitt
eða þá veldr því að þoir kvongast svo
gamlir, að börnin verða færri, en ella
mundi, cf menn hefðu ráð á að kvongast
yngri; en fyrir inum óforsjálu veldr hún
þvi, að barnadauðinn, fyrir laklegan að-
búnað, verðr miklu meiri cn vera þyrfti.
Ilins vegar hafa inir gáfuðustu og ötulustu,
þcir scm bczt cru úr garði gerðir til sálar
og likama, bezt færi á að komast af í heim-
inum. Af því að náttúran gctr ekki rcitt
nóg á borð fyrir alla, sem fæðast og f'æðzt
gætu, þá verðr samkeppni mikil um að
ryðjast fram að borðinu og rífa í sig, og
þar bera þcir sterkustu sigrinn úr býtum.
Þetta er “baráttan fyrir tilverunni,” og í
henni verða þcir undir, sem veikastir era
eða á einhvern liátt lakast lagaðir fyrir
baráttuna.
Að séra Malthus hafi skjátlað nokkuð
í þvi að ákveða hlutfollin, sem áðr eru
nefnd, kemr nú flestum sáman um; en hitt
er víst, að aðalatriði kenningar hans, það,
að framlciðsluhæflleiki jarðarinnar gcti
ekki haldið áfram að aukast nærri eins
hratt eins og fólkinu 'jaiti lialdið áfram að
fjölga, þcgar heppileg skilyrði eru fyrir
hendi, er rétt.
Oss kemr hér ckki við að fara lengra
út I Malthusar-kenninguna eða athuga af-
leiðingar hennar og það, hvernig við þcim
sé réttast að sporna.
Hitt or oss nóg hér, að vekja athygli
á “baráttunni fyrir tilverunni.” Það er
hún, cða kcnningin um hana, scm vakti
Danvin og fékk þýðing fyrir liann og hans
fræði.
Nú bcr þess að geta, að einmitt um
þessar mundir varð stórkostleg breyting á
jarðfræðinni cða réttra sagt þekkingu
manna á lienni. Þcir sem lesið liafa ina
einkar-hugðnæmu ritgerð Jónasar Hall-
grímssonar i “Fjölni” : “Um eðli og upp-
runa jarðarinnar,” vita, að á þeim timum
var það almenn skoðun náttúrufræðing-
anna, að á jarðhnettinum hefðu átt sér stað
margar ákaflegar byltingar, og að í þeim
liefði í livert sinn alt lif á jörðunni dáið út,
en nýjar verur (dýr, jurtir) verið i hvcrt
sinn skapaðar á eftir hverri umbylting.
Inn miklienskijarðfræðingr Lyell gaf
um þetta leyti út ið merkilega rit sitt um
“Undirstöðuatriði jarðfræðinnar.” í þcirri
bók sýndi hann fram á, að það væri engin
ástæða til að hugsa sér allar þessar stór-
byltingar; það væri hægt að skýra alt mcð
stöðugum vcrkunum smárra orsaka; að
eins yrðu menn þá að hugsa sér miklu
iengri tið, sem gengið liefði til jarðmynd-
unarinnar. I staðinn fyrir þúsundir ára
yrðu mennað gera ráðfyrir millíónum ára.
Þessi kenning Lyell’s hafði án efa
mikil árhrif á breytiþróunar-kenning Dar-
wins.
[Framh. næst].