Óðinn - 01.07.1922, Qupperneq 5

53
ÓÐINN
þannig, aÖ hann hafði náð þeim tilgangi alls lífs sins og starfs
og ráðlags, að skilja sem best við konuna sína góða og börnin
sín kæru, og sjá þeim á allan hátt sem best borgið eftir sig
látinn. — Sem eiginmaður og faðir var Þorsteinn að vísu ekki
jafnaðarlega blíður á manninn; því að gælumaður var hann
ekki; en bjargtryggur og traustur, ræktar- og umhyggjusamur
var hann, og elskaði inst inni í hjarta sjer konuna og börnin
ósegjanlega fast og heitt. Þessa ást sýndi hann meir í verki en
orði; kom hún fram á börnunum f öllu því, er hann gerði og
kostaði til að menta og manna þau sem best, og gera þau
sem færust um „að lifa sjálfstæðu og farsælu Iífi“, eins og
hann orðaði það; en á konunni kom ást hans fram í allri hans
sífeldu hugsun og viðleitni um það, að búa sem best um hana
eftir sinn dag, og
einnig í því, að
hann mátti eigin-
lega aldrei eina
stund af henni sjá.
Bjóst hann lengi
við, að fara sjálfur
á undan henni, enda
óskaði þess. Því
að síðustu 20 árin
gekk hann með
þungan sjúkdóm og
oft þjáningamikinn,
upphaflega vatn í
kringum hjartað, er
Ioks dró hann til
dauða. Tók hann
sjaldan eða aldrei
á heilum sjer allan
þennan tíma, en
vann eða var á ferli
meðan til vanst, og
barst af með af-
burðaþreki og karl-
mensku. Sótti hann þá, og æ, er þröngdi að, þrótt og hugsvölun,
þolgæði og vongæði í „gömlu trúna", því að í henni lifði
hann æ, og dó síðan. Þorsteinn átti marga smíðalærlinga,
fjölda vina og kunningja, og var þeim öllum tryggur og dyggur
vinur. Og þeir allir hugsa æ til hans með virðing og vinarhug
sem eins hins mesta kostamanns, sæmdar- og nytsemdarmanns,
fyrirmyndarmanns í mörgum greinum. Og blessa minning hans,
með ósk um fararheill. —
Þorsteinn Tómasson.
Vatgerdur Ólafsdóttir, eiginkona og nú ekkja Þorsteins
Tómassonar, er fædd í Viðey á nýársdag árið 1858. Foreldrar
hennar voru: Ólafur Ólafsson, mjög mikilhæfur og merkur
maður, sem lengi var fátækrafulltrúi og bæjarfulltrúi í Rvík,
og andaðist þar háaldraður 12. nóv. 1911, og kona hans Ragn-
heiður Þorkellsdóttir, dáin 7. sept. 1882, einnig frábærlega vel
gefin, góð og merkileg kona. Voru þau hjón, Ólafur og Ragn-
heiður, bæði ættuð austan úr Rangárvallasýslu, og þar fædd
og uppalin.
í Viðey eru og fædd öll hin önnur hörn þessara merku
hjóna og alsystkin Valgerðar, sem eru: Ólafur fríkirkjuprestur
í Reykjavík, Ólafía prestskona á Fellsmúla og Sigurþór þjóð-
hagasmiður á Gaddstöðum á Rangárvöllum, öll mikilhæfir at-
gerfismenn. Um það árabil, er Valgerður, og þau systkin öll
fæddust, var Ólafur faðir þeirra ráðsmaður hjá Ólafi sekre-
tera Stephensen í Viðey, og er svo frá sagt, að mjög hafi ver-
ið kært þar með, „húsbóndánum" og ráðsmanninum, og'hvor-
um fyrir sig þótt hinn vera öllum eða flestum fremri í sinni
stjett, enda slitu aldrei vináttu nje trygð — tröllatrygð ■— með-
an báðir lifðu. Og það sá og heyrði oft sá, er þetta ritar,
þegar Ólafur bæjarfulltrúi mintist „húsbóndans sáluga í Viðey“,
■— og það gerði hann iðulega, þá viknaði hann jafnan við,
og taldi hann um flesta hluti flestum framar.
Valgerður, og þau systkin öll, eru uppalin að öllu með for-
eldrum sínum, fyrst í Viðey, síðan nokkur ár á Eyði í Mos-
fellssveit, en síðast og lengst í Reykjavík. Því að þangað fluttust
foreldrar þeirra um 1872, er Ólafur sonur þeirra gekk inn í
latínuskólann, sjálf-
sagt í því skyni að
geta betur staðið
straum af honum,
og mentað önnur
börn sín; og þar, í
Rvík, bjuggu þau
svo æ síðan, fyrst
um 2 ár í Hábæ,
en síðan í Lækjar-
koti langa æfi, og
við þann bæ var
Ólafur faðir þeirra
jafnan kendur. Þar
naut Valgerður,
eins og hin syst-
kinin öll, þeirrar
mentunar, er þar
var unt að fá; og
heima, í Lækjarkoti,
undir handleiðslu
og stjórn afbragðs
góðrar og myndar-
legrar móður, hins
besta uppeldis í öllum greinum við trú og dygð og dug og
alla kvenlega góðkosti, reglusemi og þrifnað, iðjusemi, atorku
og hagnýtni, fjölhæfni og vandvirkni, grandvarleik og mann-
gæsku, heimilisprýði og rækt, og alla góða siðu. Þessir góð-
kostir móðurinnar eru hjer taldir eftir samhljóða vitnisburði
margra kunnugra manna, og svo mætri móður til maklegrar,
loflegrar minningar. En margir ágætiskostir áttu líka heima
hjá föðurnum, svo sem margir muna enn, einkanlega þó fjörið
og tápið, þrótturinn og fjölhæfnin, trygðin og hjálpfýsin, ósín-
girnin og ósjerhlífnin, snarræðið og úrræðagæðin.
Með slíkum eða líkum mannkostum er Valgerður fædd,
og við þá uppalin, enda er hún kona afbragðs gáfum og gæð-
um gædd, jafnt sem eiginkona, móðir, húsfreyja og meðsystir.
í kvennaskóla hjúskaparins og lífsins, nú í full 40 ár, hefur
hún staðið sig svo, að fáar munu eins eða betur gera. í
kvennaskóla Reykjavíkur var hún, á sinni tíð, með þeim fær-
ustu og fremstu, og hann var henni laufljettur. En í hjúskapar
og lífsskólanum hennar var mörg lexían þung, og þrautapróf
mörg og mikil. Hún átti góðan og mikilhæfan mann, og í
honum tryggan og traustan ástvin; en þau voru ekki lík í lund
og framgöngu; hann ör, bráðhuga og svarharður, en hún að
upplægi blíðlynd, hæglát og hógvær. Reyndi því oft á þolin-
mæði og stillingu hennar um skapsmuni og viðmót, og munu
Valgerður Ólafsdóttir.