Óðinn - 01.07.1922, Qupperneq 14

62
ÓÐINN
en festir hugann við höfuðtilgang uppeldisins, sem er
»að stuðla að því, að hvert barn verði svo mikill
maður og góður, sem því er áskapað að geta orðið«.
Er hverjum og einum opin leið að kynnast skoðunum
sjera Magnúsar á uppeldismálum í bók hans um upp-
eldi, er hann hefur gefið út til leiðbeiningar barna-
kennurum og heimilum. Sú bók á erindi til allra
kennara og foreldra í landinu, enda er hún einkar
aðgengileg öllum almenningi. Þar er ritað um fræði-
grein, sem í rauninni er af erlendum uppruna, á svo
íslenskan hátt, að hún virðist sprottin úr íslenskum
jarðvegi. Það er ekki að ástæðulausu, að sjera Magn-
ús hefur nefnt bók sína »Uppeldismál«, en ekki »Upp-
eldisfræði«. Sjera Magnús mun aldrei verða kallaður
fræðimaður, þó fleira viti hann en margur sá, er það
nafn hefur hlotið. Listfengir gáfumenn eru öllum
fræðatíningi frábitnir, og sjer það á þessu riti sjera
Magnúsar, eins og öðru, er eftir hann liggur. A kenslu
hans í kristnum fræðum þykir öllum gott að hlýða,
til hvaða flokks sem þeir telja sig. Er hann og mjög
frábitinn því að draga menn sundur í dilka eftir skoð-
unum, og fer ást hans á afburðamönnum ekki eftir
því, í hvaða fjelagi þeir hafa starfað, Ef íslenskt trú-
areðli er, eins og jeg hygg, í ýmsum greinum ólíkt
trúareðli annara þjóða, þá hefur íslenskur kristindóm-
ur ekki átt marga fulltrúa á síðari tímum, er jafnist
á við sjera Magnús. Þar er kristinn íslendingur,
sem sjera Magnús er, og lýsir það honum betur en
að kalla hann nýguðfræðing eða einhverjum öðrum
flokksheitum, sem hefð er nú komin á. Vil jeg í þessu
sambandi tilfæra niðurlagsorð siðskiftaræðu hans, sem
er prentuð í Andvara 1918, og svo hljóða: »Get
jeg fúslega játað það, að í mínum augum skiftir ekki
miklu máli um nöfn trúarflokkanna; og orðalagið á
lærdómum þeirra ætla jeg einnig að minna skifti en
margur hyggur. Sú trúin er mjer kærust, sem göfgar
mennina mest, bætir þá best, dregur hug þeirra guði
næst, hverju nafni sem hún nefnist. Mátt til alls þessa
hafa þær systurnar, kaþólskan og lúterskan, átt á öll-
um öldum og eiga enn þá. Það, sem í mínum augum
er eiginlegasta eðli og höfuðkostur lúterstrúarinnar
og gerir mjer hana kærasta, er frjálslyndi hennar og
sívakandi sannleiksþrá. Sannleiksþránni fylgir einurð
til að kannast við, að þekking vor allra er í molum,
enginn maður nje mannleg stofnun hefur að geyma
allan sannleikann. Henni fylgir og auðmýkt, sem kann-
ast við vanmátt hugsunar vorrar og skilning til að
komast að sannleikanum af eigin ramleik, og þrýstir
oss því að fótskör hins mikla meistara, er einn vissi
allan sannleikann. Þar er leiðin til sannleikans öllum
opin, vitrum og fávísum, ekki fyrir heilabrot og vís-
indarök, heldur með því að lifa sig betur inn í orð
hans og anda og fylgja lærdómi hans og eftirdæmi.
Þar er spekin, sem öllum getur fullnægt, siðbótin eina,
sem mannkyninu nægir, siðbót með þessari játningu:
»Einn er drottinn, ein trú, ein skírn, einn guð og
faðir allra, sem er yfir öllum og með öllum og í öllu«.
Siðbót, er setur á mennina aðalsmerkið eina, sem
konungur sannleikans fjekk lærisveinum sínum til auð-
kennis, að þeir elski hver annan«.
Sjera Magnús heldur oft tölur fyrir nemendum skól-
ans um söguleg og trúarleg efni. Kennir þar þess, að
hann er ekki minni prestur nú en hann var kennari
meðan hann var prestur. Kemur það og fyrir, að hann
heldur húskveðjur þegar þess er leitað og hann hefur
verið kunnugur hinum látna. »Þessi ræða er eins og
lyriskt kvæði«, sagði Þorsteinn Erlingsson um hús-
kveðju, er sjera Magnús hjelt eftir tengdamóður hans.
Seint mun jeg gleyma húskveðju hans eftir Þorstein
sjálfan. ]afnan hefur hann verið tregur á að gefa út
fyrirlestra sína og ræður, og er það illa farið, því
margt á hann það í fórum sínum, sem erindi ætti fyrir
almenningssjónir, framar flestu, sem út er gefið, bæði
fyrir sakir efnis og framsetningar. »Það er sterkur
ilmur úr máli sjera Magnúsar«, sagði þjóðkunnur rit-
höfundur eitt sinn, »líkt og að leggjast í blómabrekku
að hlusta á hann«.
Ásg. Asgeirsson.
SL
Thomas H. Johnson.
Hjerna sendi jeg Oðni mynd af þeim manni, sem
hæst hefur borið Islendingsmerkið í stjórnmálastríðinu
í Canada. Það er Thomas H. Johnson, sem síðast-
liðin 15 ár hefur verið þingmaður fyrir Winnipeg í
fylkisþingi Manitoba, og síðastliðin 7 ár ráðherra í
Manitobastjórninni, fyrst atvinnumálaráðherra, og síðar
dómsmálaráðherra.
Hjer eru nýafstaðnar fylkiskosningar, og um það
leyti er kosningahríðin byrjaði, sagði Thomas H. ]ohn-
son sig úr ráðaneytinu, og gaf ekki kost á sjer til
þingmensku aftur, þrátt fyrir það þó Liberalflokkur-
inn, sem hann fylgdi, sækti fast eftir því að hann gæfi
kost á sjer aftur til þingmensku. — Hann er byrj-
aður aftur að stunda hina fyrri iðn sína, Iögmannsstarf.
Stjórnmálastarfi hans er því lokið, a. m. k. í bráð,
og tel jeg því vel til falið, að senda Óðni mynd af