Óðinn - 01.07.1922, Qupperneq 16

64
ÓÐÍNN
drátt frá fylkinu, einkum í sambandi við þinghúsbygg-
inguna, sem þá stóð yfir. Hinn fámenni Liberalflokkur
í þinginu tók þá það hlutverk að sjer, að reka rjettar
fylkisins í þessum efnum, og þótt í þessum fámenna
flokki væru þá 3, er síðar urðu ráðherrar, er flokkur-
inn náði völdum (þar á meðal Norris, er varð stjórnar-
formaður) þá var það Islendingurinn Thomas H.
]ohnson, sem harðsnúnast sótti málið í þinginu á
hendur Roblin og fjelögum hans. Varð sá atgangur
bæði harður og langur, og stóð yfir þar til 1915;
var þá svo málum komið, að eftir ítarlega rannsókn
var stjórnin dæmd sek um óráðvandlega töku á fylkis-
fje, sem nam rúmri million dollara. — Var aðferð
stjórnarinnar sú, að Rolly, sem hafði »contract« á
þinghússbyggingunni, tók við meiru fje frá stjórninni en
honum bar fyrir byggingarkostnaðinn, og borgaði þá
upphæð aftur í kosningarsjóð stjórnarinnar. Var Rolly
dæmdur í fangelsisvist fyrir þetta, og dæmdur til að
borga fylkinu aftur á aðra milljón. Ekki var Rolly
lengi í fangelsi, var því við barið að heilsa hans væri
þannig, að hann þyldi ei fangavist. Er hann nú flúinn
til Bandaríkjanna. Roblín og meðstjórnendur hans sögðu
allir af sjer stjórninni og voru allir fundnir meira og
minna sekir í þessu samsæri, nema Hugh Armsbrory
fjármálaráðherra, sem álitið var að engan þátt hefði
átt í þessu samsæri. Ekki voru þeir Roblin og fjelag-
ar hans dæmdir í fangelsi, og þótti ýmsum þeim of
mikil vægð sýnd. En þeirra hegning var sú, að þeir
eru síðan lítilsvirtir af þjóðinni og nöfn þeirra nær
aldrei nefnd opinberlega fremur en þeir væru í fangelsi.
Að þessu máli loknu var það alþjóðarviðurkenning,
að Islendingurinn Thomas H. Johonson væri einn
mesti stjórnmálaskörungur Manitobafylkis, og ef til
vill þó víðar væri leitað um Canada. Var það vestur-
íslenska þjóðarbrotinu hjer hinn mesti sæmdarauki að
maður af þeirra þjóðflokki hlyti slíka alþjóðarviður-
kenningu.
Viðureign Thomasar við Roblin minti á söguna um
Víga-Glúm, þegar Björn berserkur spurði Glúm, hvort
hann þættist sjer jafnsnjallur. Glúmur kvaðst lítt vita um
snilli hans, og greip það er hendi var næst og lamdi
Ðjörn með svo harneskjulega, að hann stökk á dyr,
og daginn eftir var sagt lát Bjarnar. Svo fór einnig
hjer. Eftir viðureignina var ekki aðeins Roblin og
meðstjórnendur hans, heldur allur flokkur hans sundr-
aður og í dauðateygjunum, og rís vonandi aldrei upp
aftur í þeirri mynd, sem hann var í. Var því sókn
Thomasar stjórnmálalegur dauði fyrir Roblin og flokk
hans.
Eftir að Roblinstjórnin fjell, tók Mr. Norris við völd-
um og Thomas H. Johnson varð ráðherra. Var hann
jafnan hægri hönd Norrisar í öllum þingdeilum, og
jafnan beitt fyrir er mikils þótti við þurfa. Það er, eins
og áður er sagt, ekki tilgangur þessarar smágreinar
að dæma um hvernig Norrisstjórnin og Thomas leystu
það hlutverk sitt af hendi, að stjórna fylkinu; þó skal
þess getið, að stjórnin kom mörgu góðu til leiðar, þó
hún gæti ei unnið sjer alment traust, þegar fram-
sóknarmenn komu fram á stjórnmálasviðið.
Ekki hefur Thomas H. johnson tekið jafn öflugan
þátt í alíslenskum fjelagsmálum eins og stjórnmálun-
um. En ekki ætla jeg að orsökin til þess sje sú, að
hann sje óíslenskur í eðli sínu. Hann mun hafa álitið
það áríðandi fyrir sæmd og álit íslenska þjóðflokksins,
að íslendingar sýndu hvað þeir gætu í beinni sam-
kepni við þá menn, er þykjast bornir til að vera smá-
þjóðamönnunum snjallari. Thomas hefur aldrei leitastvið
að draga dul á, að hann væri Islendingur. Er sú saga
algeng hjer, að í fyrsta kosningastríði hans hafi ein-
hver enskur (uppskafningur) tekið fram í ræðu hans
og sagt: »Við viljum ekki kjósa þig, þú ert Irlend-
ingur. »Nei« svaraði Thomas, »jeg er ekki Irlendingur.
Vil ei vera Iri. ]eg er Islendingur, og er stoltur af
að vera Islendingur«.
Thomas H. Johnson er meðalmaður á hæð, þrek-
lega vaxinn, »þjettur á velli og þjettur í lund«. Nokkuð
er hann feitlaginn á síðari árum, en ekki svo að til
lýta sje. Andlitið er skarplegt og augnaráðið hvast og
gáfulegt, og öll framkoma hans hin höfðinglegasta.
Hann er glaður og blátt áfram í viðmóti við hvern
sem er. Hann er áhrifamikill ræðumaður, snarphæðinn
þegar því er að skifta, rökfimur vel, og glöggur á að
sjá veikustu blettina á málstað andstæðinga sinna.
Thomas er söngmaður góður og hefur oft verið í
íslenskum söngfjelögum.
Sagður er hann tryggur vinur vina sinna og hjálp-
samur þeim, en hafa mun hann líka það einkenni,
sem hefur verið talið einkenni íslenskra höfðingja frá
fornöld, að vera þungur í skauti óvinum sínum. Hann
er talinn sem lögmaður einn allra ábyggilegasti fjár-
málamaðurinn, og orð leikur á því, að bretskir auð-
menn sækist eftir að fela honum umboð yfir fje sínu
þegar þeir vilja ávaxta það í fyrirtækjum hjer í
Canada. —
Það er 2. ágúst í dag. íslendingadagurinn í Winnipeg
og víðar. Allir taka þeir höndum saman íslending-
arnir, að gera þann dag sem hátíðlegastan, hverjum
flokki sem þeir fylgja í stjórnmálum og trúmálum. í
nýkominni auglýsing um Islendingadaginn í Winnipeg