Óðinn - 01.07.1922, Side 41

ÓÐINN
89
að jeg ætlaði aldrei að komast þangað upp, svo var
bratt og svo var erfitt upp að ganga. Grjótið og urð-
in var svo laus í sjer, að jeg rann að jafnaði fet í
hverju skrefi. Það var líka svo mikill hiti þarna uppi,
að jeg varð að klæða mig úr utanyfirfötunum og
ganga á skyrtunni. Er jeg viss um að hitinn hefur að
minsta kosti verið um 20 gr. á C.
Upp komst jeg samt, og áleit jeg þá, að nú væri
jeg kominn svo hátt, að jeg gæti sjeð út yfir alla eyna.
Nei — bíðum við. Nú tekur við annað fell, sem
gnæfir mikið hærra, og tekur fyrir útsýnið til norð-
austurs. Upp verð jeg að komast, ef jeg á ekki að
fara erindisleysu í þetta sinn. Erfitt reynist það, en
ekki ómögulegt, og upp kemst jeg. Stend jeg nú á
barminum á gömlum eldgíg. Er jeg næstum 20 mín-
útur að ganga í kring á gígbarminum. Er gígur þessi
hættur að gjósa fyrir löngu, og farinn að safnast mosi
innan í barmana.
Nú er jeg staddur næstum 600 m. yfir sjávarmál.
Frá hærri gígbarminum, sem er nær miðbiki eyjar-
innar, sje jeg út yfir alla Jan Mayen. Er það einhver
sú fegursta sjón og tignarlegasta, sem jeg hefi sjeð.
Enda finst mjer, að jeg standi þarna enn þá og horfi
út yfir eyjuna og hafið í kring. Sjerstaklega er það
þó Bjarnarfjall, sem hrífur mig. Þarna rís þessi mikli
jökull upp úr hafinu og gnæfir hátt við himin, svo
öll önnur fell og fjöll verðu að smá-bólum í saman-
burði við hann. Held jeg að jeg ýki það ekki, þó jeg
segi, að hann taki fram öllum þeim fjöllum og jökl-
um, sem jeg hefi sjeð hjer á landi, — að fegurð og
tíguleik. Neðst er Bjarnarfjall, jökullaust nema hvað
skriðjöklar ganga frá aðaljöklinum alveg fram í sjó.
Eru skriðjöklar þessir afarmikilfenglegir, og helst að
líkja við stirðnaða stórfossa, þar sem þeir falla fram
af björgunum við sjóinn. Skriðjöklar þessir eru 9 að
tölu, sem hafa rutt sjer braut til sjáfar, og falla til
austurs, norðurs og suðurs. Eru þeir víða alþaktir
leðju og aur. Neðan til er Bjarnarfjall aflíðandi bunga,
en endar efst í strýtu svo brattri, að jökullinn tollir
ekki á nema sumstaðar. Fjallið er gamalt eldfjall og
gengur gígur ofan í toppinn. Að vísu er langt síð-
an það hefur gosið, og er líklega alveg útbrunnið eins
og t. d. Snæfellsjökull hjer á íslandi. Á það bendir með-
fram jökullinn, sem er orðinn geysiþykkur á fjallinu. Suð-
vestan í jöklinum, ekki mjög ofarlega, er Esk-gýgur,
sem gosið hefur svo menn hafa sjeð og orðið varir við.
Jeg sný mjer við á gígbarminum, þar sem jeg
stend, og lít til suðvesturs. Þar er eyjan líka hálend:
Einlægir hnjúkar og fjöll, með gömlum eldgígum á
víð og dreif. Hæst er Franz-Josepsfjall, 840 m.
Geysilangt sje jeg þarna út yfir hafið. Er það hul-
ið þoku alstaðar þar sem augað eygir, og breiðir hún
sig í ljettum bylgjum yfir hafflötinn. Það er eitthvað
svo töfrandi við þessa þoku. Helst finst mjer jeg vera
staddur í einhverjum töfrandi draumaheimi. Engin
mannvera sjáanleg, ekkert dýr svona hátt uppi, og
ekkert sem rýfur þögnina, nema þyturinn í stormin-
um og báruhljóðið við ströndina í Rekavík, sem berst
upp að eyrum mínum, eins og ómur af gleðilátum í
fjarska.
Jeg setst niður og horfi hugfanginn í kringum mig.
Mjer finst jeg svífa í þokubylgjunum út yfir hafið,
heim til íslands og kunningjanna og vinanna þar með
öll þessi góðu áhrif á huganum, stöðugt starandi á
Bjarnarfjall.
Æði lengi sit jeg þarná á gígbarminum og horfi
norð-austur yfir eyna með Bjarnarfjall í baksýn.
Til skips varð jeg samt að komast fyrir nóttina, og
af stað hjelt jeg ofan fjallinu, og nú tók jeg eftir
nokkru mjög undarlegu. Að vísu hafði jeg tekið eftir
því fyr, en ekki háft tíma til að hugsa um það fyr en
nú. Daginn áður hafði jeg tekið eftir því á einni fjalls-
brún, sem jeg gekk eftir, að það lá eins og gata eftir
háhryggnum; skyldi jeg ekki hvernig á því gæti stað-
ið. En nú varð jeg var við samskonar götu á hverri
brún, það er að segja, þar sem mosi óx. Get jeg ekki
líkt því við annað betra en það, hvernig ullin skiftist
á hryggnum á sauðkindunum.
Heimleiðin gekk full vel, því vanalega er undan-
haldið ljettara. 2 refi sá jeg á þeirri leið, hátt uppi á
hálendi. Var annar þeirra blárefur, en hinn mógrár
að lit. Til allrar bölvunar, hvað refaveiðina snerti,
hafði jeg ekki byssuna með mjer í þetta sinn, svo
þeir sluppu báðir með fullu fjöri. Heim kom jeg til
skipsins kl. að ganga 10 um kvöldið.
Stuttu síðar sama kvöld fórum við 3, Gunnar, skip-
stjórinn og jeg, í land og ofurlítið þar upp fyrir, til þess
að huga að refum, en sáum engan og urðum að snúa
aftur við svo búið, sáum samt einn sel við fjörusteinana,
þegar við vorum að fara fram í skipið. En hann hafði
enga löngun til þess að láta skjóta sig, og hypjaði
sig því burtu hið bráðasta.
Föstudaginn 2. ágúst vaknaði jeg við að sólin skein
niður í skipið til okkar. Var þá alveg þokulaust og
heiður himinn. Jeg var því ekki lengi að hafa mig í
land til að teikna og mála, sem jeg sat við allan daginn.
Veðrið hjelst óbreytt til kvölds, blíðalogn og hiti. Þann
dag lukum við við að fylla lestina.
Klukkan hálf tíu um kvöldið fórum við á Snorra
austur að Norðurvatni, til þess að ná í vatn handa