Óðinn - 01.01.1932, Page 15

ÓÐINN
15
sem rak hafís inn á alla Austfjörðu, en áður
hafði hann legið fyrir Norðurlandi. Síðan hlóð
niður þeim fádæmum af bleytusnjó, með aust-
anátt, að undrum gegndi. Var snjólag það full 4
fet á dýpt, jafnfallið undir austurfjöllum í Vopna-
firði, og austur á austurbrún Hellisheiðar. En í
Hlíðinni snjóaði lítið, því svo var jafnan í aust-
anátt. Eftir það gerði stillingar með isaþoku svo
lítið sá til sólar, en kaldur næðingur stóð af
hafísnum. Þessi tíð hjeltst fram um fardaga. Öll
umferð yfir fjöll teptist, því varla var fært á
skíðum, en firðir allir fullir af ís, sem þó var
ekki svo samfrosinn að fær væri. Engar ferðir
urðu yfir fjöllin, svo ekkert frjetlist að vestan
um langan tíma.
Skömmu fyrir fardaga fór vinnumaður Jóns
bróður míns út í Fagradal. Hann kom aftur
samdægurs með þá fregn, að þar væri að verða
bjargarlaust fyrir menn og fjenað.
IJá bjuggu tveir bændur í Fagradal, Ögmund-
ur Runólfsson og Halldór Þórðarson. Báðir voru
þeir fáfækir, höfðu örfáar kindur, en lifðu mest
af sjávarafla. Ögmundur var gamall maður, og
þrotinn að starfsþreki, en Halldór var ómaga-
maður og mjög heilsutæpur á þeim árum. Nú
voru bændur þessir báðir veikir og því allar
bjargir bannaðar til aðdrátta, því engir voru
þar aðrir fullorðnir karlmenn.
Jón Sigurðsson brá því við strax daginn eftir
að flytja þangað heybjörg. Hann fór með tvo
vinnumenn sína, og við Jón bróðir minn með
honum — þvi vinnumaður Jóns lá í snjóbirtu,
eftir ferðina daginn áður. Við höfðum töðu á
tveim heslum, tvo poka á hlið. Það gekk greið-
lega upp á heiðarbrún, að austanverðu, en þá
var enginn kostur að koma hestunum lengra.
Jón bróðir minn sneri þá aftur með hestana,
en við 4, sem eftir vorum, lögðum 2 töðupoka
á bakið hver okkar. Það mun hafa verið nærri
hádegi að við lögðum af stað á heiðarbrúninni,
en kl. 10 um kvöldið komum við að Fagradal,
— en sú leið er kl.timagangur í góðu færi. —
Snjórinn var jafnfallinn I mitt læri og klof alla
leiðina, en skel á honura að ofan svo nærri Ijet
að hjeldi uppi lausum manni þegar utar dró á
dalinn.
í Fagradal hvíldum við okkur I tvo tíma. Þá
var þar svo þröngt í búi að varla gat kallast
að við fengjum þar hressingu; var þó eflaust
tjaldað því sem til var.
Þá voru bændurnir báðir alveg heylausir en
gripir allir í góðum holdum, því ekki hafði verið
sparað hey meðan nokkuð var til. Flestar ærn-
ar voru bornar, en margt af lömbunum dautt.
í’eir höfðu eina kú hvor þeirra, og mjólkuðu
þær dálítið, en það var mesta björgin sem fólk-
ið hafði. Það var farið að sjá á fólki Halldórs
fyrir skort á fæðu, og hann var sjálfur í rúm-
inu, mest af skorti og áhyggjum.
Kúnum var nú borgið í bráð, með þessum 8
töðupokum, en kindurnar tókum við allar með
okkur austur um nóttina. Við lögðum af stað
kl. 12, þá var komið svo mikið frost að fjenu
hjelt uppi inn á miðjan dalinn, en þá fórfærð-
in að þyngjast. Var þá ekki um annað að gera
en að troða braut á undan kindunum, og ýta
þeim svo áfram í sporaslóð, en bera þær sem
uppgáfust. Þetta var seinlegt verk og þreytandi,
en þó komum við fjenu austur að lokum,
nema 3 ám, sem við vorum búnir að bera lengi
en gáfumst upp við að lokum. Þær voru dauð-
ar daginn eflir, þegar þeirra var vitjað. Heim
komum við um hádegi daginn eftir, og þá urð-
um við »fegnir mat okkar« eins og Grettir forð-
um. Elsta dreng Halldórs tók Jón með sjer aust-
ur, til að Ijetta á fóðrunum, því hann var svo
stálpaður að hann gat gengið. Degi síðar sendi
Jón menn með matbjörg í Fagradal og eitthvað
ljet hann flytja þangað meira af heyi, en um
það man jeg óglöggt, því þangað fór jeg ekki
fleiri ferðir.
Jón Sigurðsson skildi við okkur um nóttina
utarlega á dalnum, og gekk yfir fjallið til Böðv-
arsdals. Þaðan hafði engin frjett borist um lang-
an tíma. Daginn eftir kom hann aftur með illar
frjettir. Bar mátti kalla bjargarlaust fyrir allar
skepnur, og malvæli að þrotum komin. Öll um-
ferð tept inn i sveitina, bæði á sjó og landi,
enda var þar ekki hjálpar að vænta með hey-
björg. Flestar ær bornar, en margt af lömbun-
um dautt. Húsbóndinn veikur, og móðlaus til
allra framkvæmda.
Jón brá því við strax um kvöldið og safnaði
hestum og mönnum og heyi á næstu bæjum,
því sjálfur var hann ekki orðinn aílagsfær með
hey. Næsta dag lögðum við af stað, 7 menn
með 12 hesta undir heyi, og voru 2 pokar á
hlið á hverjum hesti. IJað gekk greiðlega upp á
heiðarbrún, en þá tók ófærðin við. Var þá ekki
um annað að gera en að brjóta braut fyrir hest-