BFÖ-blaðið - 01.04.1984, Qupperneq 26

gerist þarna? Andrés getur ekki losað sig við
þessar hugsanir, það er eins og þær séu alveg
grónar í heila hans.
Verst er, hvað vegurinn er ósléttur og grýttur í
kvöld! Andrés nær tæplega beygjunni þarna niðri
í slakkanum. Hann verður blátt áfram hræddur.
Lítur á hraðamælinn. Hvað er nú? Hann sýnir
áttatíu km hraða. Hvað veldur? Það er undarlegt,
hvað gamli Chevrinn er alit í einu orðinn hrað-
skreiður.
Andrés hagræðir sér aftur í sætinu, lítur á
klukkuna og í spegilinn. Nú er hann einmitt inni á
miðju þessu langa og eyðilega skógarsvæði.
Honum fannst hann sjd tvo Ijósdepla ...
Þegar hann skýzt fram hjá hliðarvegi, kemur hann
sem snöggvast auga á bíl bak við runna. Hann sér
ekki, hvort nokkur maður er í bílnum. En rétt þegar
hann er kominn fram hjá, gellur við skot einhvers
staðar í nándinni. Andrés lítur í spegilinn og finnst
að hann sjái tvo Ijósdepla, sem fara að elta hann.
Án þess að hann veiti því athygli, eykur hann
hraðann á ný. í hvert skipti, sem hann kemur í
beygju, eftir að hafa ekið dálítinn beinan spöl,
virðist honum hann sjá Ijósdeplanatvo í bakspegl-
inum. Skyldi hann aldrei geta losnað við þá...
Snemma næsta morguns, þegar einn af vega-
vinnubílunum er á leið til vinnu þarna í nágrenn-
inu, sér ökumaðurinn bíl liggjandi á hliðinni inni í
skóginum. Maðurinn stöðvar vörubílinn, og þegar
hann nálgast hinn bílinn, sér hann, að framrúðan
er mölbrotin, og skammt frá liggur maður með
höfuðið í grjóthrúgu. Það er Andrés. Höfuðkúpan
er brotin.
Lögreglurannsokn á slysinu
Lögreglunni reyndist torvelt að grafa upp
aðdragandann að slysinu og finna orsakir þess.
Félagar Andrésar í félagsstjórninni gáfu þær
upplýsingar, að á fundinum hefði hann verið eins
og hann átti að sér, ef til vill nákvæmur um of og
full varfærinn um störf félagsins og stundum
nokkuð niðurdreginn. En þannig hafði hann alltaf
verið. Annars var hann ágætis náungi, strangheið-
arlegur og mjög viðkunnanlegur.
Síðar komst lögreglan að því, að tveir unglingar
sem höfðu ekki ökuréttindi, höfðu verið þarna á
bíl, orðið fyrir vélarbilun í skóginum og þess vegna
ýtt bílnum inn á hliðarveg. Þegar þeir voru að fikta
við takka og leiðslur í mælaborðinu, til þess að
koma bílnum aftur í gang, fór annar gamall
Chevrolet fram hjá. „Okkar bíll varð svo fjörugur,
þegar hann sá nafna sinn,“ sögðu strákarnir, „að
hann sprengdi í útblástursrörinu og fór strax í
gang. Vlð ætluðum í kappakstur við hinn bílinn,
en hvernig sem á því stóð, þá náðum við honum
aldrei."
Slysið var talið stafa af of miklum hraða á
þröngum og bugðóttum vegi. Ef til vill hafði þreyta
einnig átt einhvern þátt í því.
Athugun á bílnum leiddi ekki í Ijós neinn
tæknigalla, sem hefði getað verið orsök slyssins.
Áfengisáhrif voru ekki talin koma til greina. Andrés
hafði allt frá barnæsku verið stakur bindindis-
maður.
Greinargerð umferðarsálfræðings
í tilraun sinni til þess að rekja atburðarrásina,
leggur lögreglurannsóknin áherzlu á spurninguna
hvernig. Hvernig ók Andrés? Á grundvelli þeirra
svara, sem þannig hafa fengizt, hafa menn reynt
að finna orsakir slyssins. Umferðarsálfræðingur-
inn hefur vitanlega einnig nokkurn áhuga á þeirri
spurningu, en að hans dómi er langt um mikilvæg-
ara að spyrja öðruvísi. Það er spurningin hvers
vegna. Hvers vegna ók Andrés þannig? Frá
sjónarmiði umferðarsálfræðings eru hugsanleg
mistök vegfaranda ekki frumorsök umferðarslyss.
Frá hans sjónarmiði eru frumorsakirnar þær
hneigðir, sem „liggja á bak við“ og valda því, að
ökumaðurinn ekur á þennan hátt. Til þess að geta
betur áttað okkur á þeim vandamálum, sem við
þurfum að gera okkur grein fyrir, skulum við bera
fram nokkrar spurningar, sem geta hjálpað okkur
til að finna hið sálfræðilega orsakasamhengi.
Sálfræðilegar spurningar, sem lesandinn
(eða námsflokkurinn) getur velt fyrir sér.
1. Finnst þér heilabrot og ályktanir Andrésar,
meðan á akstrinum stendur, vera á nokkurn hátt
undarleg? Hefur þú sjálfur nokkurn tíma verið
með svipaðar vangaveltur?
2. Getur þú bent á nokkuð í reynslu ekilsins,
sem hefði getað valdið slysinu? Ef svo er, hvað er
það þá?
3. Getur þú gefið nokkra skýringu á því, hvers
vegna Andrés hagræddi sér svo oft í sætinu við
aksturinn, og hvers vegna hraðinn jókst svo mjög,
án þess að hann veitti því athygli?
Hvernig svo sem þú svarar þessum spurning-
um, þá getum við sameiginlega gengið út frá
26