BFÖ-blaðið - 01.11.1990, Blaðsíða 8

ólíklegt að hér sé um að ræða unglingahópa
sem hafa að nokkru leyti brotist undan stjórn
hinna fullorðnu og hafnað leiðsögn þeirra að
meira og minna leyti. Tilvist slíkra unglinga-
hópa er vel þekkt erlendis þar sem þeir hafa
fengið ítarlega umfjöllun meðal annars í
tengslum við áfengisneyslu.
Að lokum má geta þess að ýmiss konar sál-
ræn vanlíðan svo sem þunglyndi og kvíði,
voru algengari meðal unglinga sem drukku
áfengi og reyktu en hinna sem ekki gerðu það.
Lokaorð
Niðurstöður þær sem raktar hafa verið hér
að framan má túlka á fleiri en einn veg enda
verður ekki í fljótu bragði séð að þær falli und-
ir neina eina kenningu. Niðurstöðurnar
styðja að hluta til kenningar um félagslegt
taumhald (social control) þar sem megin-
áhersla er meðal annars lögð á sterk tengsl við
foreldra og mikilvægi hefðbundinna gilda og
stofnana (fjölskyldu og skóla). A sama hátt má
túlka þessar niðurstöður þannig að hér sé
fyrst og fremst um ákveðinn lífsstíl að ræða
þar sem þættir eins og iðkun íþrótta og útivist
og góð ástundun skólanáms fari ekki saman
við neyslu áfengra drykkja og reykinga. Ekki
er ástæða til þess að fara lengra út í þennan
túlkunarvanda hér enda á slík umræða vænt-
anlega heima á öðrum vettvangi (sjá t.d. Þór-
ólfur Þórlindsson og Rúnar Vilhjálmsson
1990). Aftur á móti er sérstök ástæða til þess
að benda á mikilvægi þessara niðurstaðna
fyrir fyrirbyggjandi starf sem beinist að því að
draga úr neyslu áfengis og tóbaks meðal ung-
linga. í stuttu máli má segja að þessar niður-
stöður sýni hve mikilvægt það er að forvarn-
Rafmagnsverktakar
Keflavíkur hf.
Keflavíkurflugvelli
arstarfinu sé beint að áhættuhópnum, það er
að segja þeim unglingum sem standa höllum
fæti í skóla, stunda ekki heilbrigða tóm-
stundaiðju o.s.frv. í þessu skyni mætti hugs-
anlega virkja námsráðgjafa og kennara í rík-
ara mæli en verið hefur. A sama hátt má segja
að mikilvægt sé að efla íþróttastarfið þannig
að það næði til fleiri hópa. Þá er mikilvægt að
reyna að ná til þeirra sem lifa lífi sínu fyrst og
fremst innan jafningjahópsins og mynda ríki í
ríkinu, ef svo má að orði komast. Að lokum er
rétt að benda á að niðurstöður úr þessari rann-
sókn og erlendum rannsóknum um sama efni
styðji þá skoðun að fyrirbyggjandi aðgerðir
sem stefnt er gegn neyslu áfengis og tóbaks
komi einnig að verulegu gagni í baráttunni
við aðra vímugjafa.
Heimildaskrá:
Bachman, J.G., Johnston, L.D., & O’Malley. PþM.
(1981). Smoking, drinking, and drug use among
American high school students: Correlates and
trends, 1975—1979. American Journal of Public
Health, 71, 59-69.
McDermott, D. (1984). The relationship of perntal
drug use and Parent’s attitude concerning adolescent
drug use to adolescent drug use. Adolescence. 19, 89-
97.
Þórólfur Þórlindsson. (1989) Sport participation,
smoking and drug and alcohol use among Icelandic
youth. Sociology ofSport Journal, 6, 136—143.
Þórólfur Þórlindsson og Rúnar Vilhjálmsson 1990.
„Factors related to cigarette smoking and alcohol use
among adolescents". Óbirt ritgerð.
Welte, J.W., Barnes, G.M. (1985) Alcohol: The
gateway to other drug use among secondary-school
students. Journal ofYouth andAdolescence, 14,487-
498.
Járniðnaðar- og
pípulagningaverktakar
Keflavíkur hf.
Keflavíkurflugvelli