BFÖ-blaðið - 01.11.1990, Blaðsíða 16

Konur eru varkárari í umferðinni
- segir Ólafur Ólafsson landlæknir
Umferðarmál eru sígilt umræðuefni ekki
síst hjá félagi eins og Bindindisfélagi öku-
manna. Þau snerta okkur öll á einhvern hátt.
Við erum þátttakendur í umferðinni sem bíl-
stjórar, gangandi vegfarendur, farþegar í
einkabílum eða almenningsvögnum eða hjól-
reiðamenn. Við njótum hennar á ýmsan hátt,
ferðumst þægilega milli staða í bílum og not-
um þá til flutninga. Við höfum líka af henni
ýmsan ama, hávaða, mengun og að ekki sé tal-
að um umferðarslys. Flest kunnum við nauð-
synlegar umferðarreglur en það gengur
kannski misjafnlega að hafa þær í heiðri,
hvort heldur er að ganga yfir gatnamót á
rauðu Ijósi þegar engin umferð er eða aka á
góðum degi svolítið hraðar en hraðamörkin
leyfa.
Ólafur Ólafsson landlæknir er einn þeirra
er hafa látið umferðarmál til sín taka og þá
aðallega slysavarnir. Hann féllst á að spjalla
við BFÖ-blaðið um hitt og þetta sem tengist
umferðarmálum. Ólafur er fyrst spurður
hvernig honum Finnist umferðarmenning ís-
lendinga vera:
Hvorki góð né slæm
- Hún er í sjálfu sér kannski hvorki góð né
slæm - umferðarmenning er eins og önnur
menning, hefur kosti og galla og þar eru
margir spámenn. Þegar við ræðum umferðar-
menningu og umferðarslys rekumst við alltaf
á það að við höfum uppi margar spurningar en
svörin eru færri. Hvers vegna aka menn ekki
á börn í eigin heimagötu en frekar í öðrum
hverfum? Hvers vegna víkur enginn í umferð-
inni á íslandi en allir í útlöndum? Hvers
vegna er stór hluti hjólandi barna er slasast í
umferðinni undir 7 ára aldri? Agaleysi og til-
litsleysi - eru þetta eðlislægir eiginleikar eða
áunnir? Ég held að hegðun manna mótist
verulega af uppeldi - þú ekur eins og þú ert.
En við rekumst sem sagt alltaf á þetta að
svörin vantar og okkur vantar mun meiri
rannsóknir í þessum efnum því að ákvarðanir
16 eru oft teknar að óathuguðu máli. Ýmislegt
hefur þó verið gert á þessu sviði og við íslend-
ingar getum oft nýtt eigin reynslu og það sem
nágrannaþjóðirnar hafa gert.
Þú talar um kosti og galla — hverjir eru helstu
gallarnir?
- Það eru ýmis atriði sem huga þarf að í
umferðinni. Við þurfum að skoða það sem ég
kalla áhættulíferni manna í umferðinni.
Hveijir eru það sem valda umferðarslysum?
Er það einhver sérstök manngerð? Er það við
sérstakar aðstæður - ölvun eða annað - hvað
liggur að baki þessum fjölda umferðarslysa?
Hegðum við okkur öðruvísi þegar við setjumst
undir stýri og höldum út í umferðina heldur
en við myndum gera annars staðar? Já, að
nokkru leyti er það svo.
Við gætum líka spurt hvers konar fræðslu
og kennslutækni þurfi að beita til að vekja
áhuga barna og unglinga svo að þau temji sér
hættuminna hátterni í umferðinni. Hér koma
skipulagsmál líka við sögu. Slys á börnum eru
til dæmis mun færri í borgum þar sem skipu-
lag er gott en í gömlum borgum. Það hefur
komið í ljós í rannsóknum að skipulag borga
ræður miklu um tíðni slysa í umferð. Gatna-
kerfi þarf í aðalatriðum að skipuleggja þannig
að umferðarþungar götur liggi til dæmis ekki
gegnum fjölmenn íbúðarhverfi og það þarf að
leggja verulegt fjármagn í mannvirki fyrir
gangandi vegfarendur - það má ekki alltaf
bara hugsa um bílana.
Yngra fólk í Umferðarráð
Ólafur lagði fyrir nokkru fram tillögur um
breytingar á skipan Umferðarráðs og við báð-
um hann að greina frá þeim:
- Þær hlutu nú ekki náð fyrir augum
alþingismanna en ég setti þær fram að vel
athuguðu máli. Ég hef nokkuð ákveðnar hug-
myndir um hvernig það getur helst komið
málum til leiðar.
Það þarf að fá yngra fólk en nú er í ráðið. Þar
situr nú of stórt hlutfall hagsmunaaðila og
þess vegna þarf að breyta skipan þess. Það