Tölvumál - 01.04.1991, Page 23

Apríl 1991
ekki nægilega almennar. Þetta
leiddi svo til, að ákveðið var að:
------(2)--------------------
bjóða bæði upp á
sértækar og altækar
frumformgerðir sem kosti
Alveg frá upphafi var ljóst, að
skjöl ættu að geta haft mismunandi
innihald og ekki aðeins texta.
Þvf var eftirfarandi eiginleiki
áríðandi fyrir staðalinn:
------(3)-----------------------
Aðgreining skjalahögunar
(grunngerðar) frá mis-
munandi innihaldshögun
Eftir mikið japl, jaml og fuður
varð svo fyrsti ODA-staðallinn
til árið 1985. Þetta var ECMA-
101. í dag er staðallinn til í
þremur útgáfum, sem eru að
mestu eins:
ISO 8613:
Office Document
Architecture (ODA)
and Interchange Format.
CCIT T.410-series:
Open Document
Architecture (ODA)
and Interchange Format.
ECMA-101:
Open Document
Architecture (ODA)
and Interchange Format.
Grundvallaratriði í
ODA
Eins og þegar hefur verið lýst,
byggist ODA á þeirri hugmynd,
að tvenns konar formgerð tilheyri
hverju skjali, rökræn og sniðræn.
Þessar tvær formgerðir eru óháðar
en mynda saman eina heild.
Flestskjöl, sem einn notandibýr
til, eða verða til í einu fyrirtæki,
má spyrða saman í nokkra flokka,
og margir skjalhlutar eiga sam-
eiginlega tiltekna eiginleika. Við
gerð ODA var tekið tillit til
þessara staðreynda: ODA gerir
kleift að búa til ákveðnar teg-
undir af skjölum með því að vísa
í fyrirfram skilgreinda skjala-
eða skjalhlutaflokka. Þessi
möguleiki bætir nýrri virkni við
ritla framtíðarinnar, sem byggjast
á ODA, en núverandi ritlar geta
yfirleitt ekki hjálpað til við að
búa til nýtt skjal í tilteknum
skjalaflokki ájafnauðveldanhátt
og ODA-ritill.
Áður hefur verið minnzt á, að
ODA leyfír mismunandi innihald
í skjölum. Fyrir utan texta er
einkum þörf fyrir grafík af ýmsu
tagi. Innihaldshögun er skilgreind
í ODA sem safn reglna, sem
ákvarða sérstakar gerðir af
innihaldi. Í6. kaflastaðalsinsog
þeim köflum, sem eftir koma, er
ljallað um hinar ýmsu tegundir
af innihaldshögun. í 6. kafla er
lýst textainnihaldi, í 7. kafla rasta-
grafík og í 8. kafla geómetrískri
grafík. Ekki er enn búið að út-
hluta fleiri tegundum innihalds
sfnum köflum (9. kafli og upp
úr), en EDI-gögn, stærðífæðitákn
og jöfnur, töflureiknar, viðskipta-
grafík og talmál hafa verið nefnd
í þessu sambandi.
Staðallinn samanstendur af 7
köflum (3. kafla vantar - innihald
hans heíúr sogast inn í hina kaflana
gegnum tíðina!):
ODA-staðallinn —
1. kafli
2. kafli
4. kafli
5. kafli
6. kafli
7. kafli
8. kafli
Sem fyrr segir gerir ODA greinar-
mun á rökrænni og sniðrænni
formgerð. Hugmyndin er sú, að
Iíta má á skjal frá tveimur sjónar-
hornum, rökrænu og sniðrænu.
Út frá rökrænu sjónarmiði saman-
stendurskjal af rökíhlutum. Sem
dæmi má taka skjal, sem er samsett
af mörgum köflum, þar sem hver
kafli greinist í undirkafla. Hver
undirkafli getur svo innihaldið
málsgreinar, myndir og töflur.
Út frá sniðsjónarmiði er skjalið
myndað af sniðíhlutun. Dæmi:
Segjum, að tiltekið skjal sé samsett
af þremur síðumengjun. Fyrsta
síðumengið samanstendur af
forsíðu og efnisyfírliti. Annað
síðumengið inniheldur meginefni
skjalsins. Þriðja slðumengið felur
í sér viðauka og atriðaskrá.
Síðumengi getur innihaldið önnur
síðumengi og/eða einstakar s0ur.
Síða getur samanstaðið af rétt-
hyrndum svæðum, sem nefnast
rammar, sem aftur er skipt í
blokkir.
Hér á undan hefur mikið verið
talað um snið og sniðrænar
formgerðir. Ensniðiðeittogsér
nægir ekki til að lýsa endanlegu
útliti. Til viðbótar þarf stíl.
ODA skilgreinir tvenns konar
stfla, sniðstfl og birtingarstfl.
Sniðstfll eru notaður í rökíhlutum
til að leiðbeina við gerð sérstakra
sniðformgerða. Vísað er I
birtingarstfl úr rökrænum og/
eða sniðrænum íhlutum. Hann
er notaður til að skilgreina nánar
form og útlit skjalsins eins og
það birtist á endanlegum miðli.
Inngangur og almennar meginreglur
Skjalaformgerðir
Skjalaauðkenning
Samskiptasnið (ODIF)
Innihaldshögun fyrir tákn
Innihaldshögun fyrir rastagrafík
Innihaldshögun fyrir geómetríska grafík
23 - Tölvumál