Tölvumál - 01.05.2000, Blaðsíða 10

Þriðja kynslóðin
Um þriðju kynslóð persónubundinna
þróðlausra f jarskipta
Sigfús Björnsson
Auk þess að vera
rásatengd farsíma-
kerfi eins og GS/V1,
felst einnig í 3G
pakkatengt tölvunet
sem veitt getur for-
gangsraða
margmiðlunarþjónustu
Af lauslegri lýsingu
frá kunningja úr garði
annars þessara
evrópsku fyrirtækja er
um tæki að ræða
sem er ámóta og
vasatölva með litskjá,
lítið minni en póstkort
að stærð
Hvað er 3. kynslóðin? Með 3. kyn-
slóðinni eða 3G er átt við ný þráð-
laus fjarskiptakerfi, sem vænta má
að skjóti upp kollinum á næstu 2 til 3
árum. í Evrópu er samkomulag um að þau
verði tilbúin á árinu 2002. Það er vitnað til
þeirra sem 3G til aðgreiningar frá farsíma-
kerfunum sem við búum við í dag, eins og
GSM, sem nefnast af 2. kynslóð eða 2G.
Við samanburð benda talsmenn 3G oft á
að 3G-kerfin verði annað og meira en far-
sími. Auk þess að vera rásatengd farsíma-
kerfr eins og GSM, felst einnig í 3G
pakkatengt tölvunet sem veitt getur for-
gangsraða margmiðlunarþjónustu. 3G-
kerfin verða svæðisskipt radíókerfi eða
sellukerfi í líkingu við farsímakerfin í dag
og álykta má að það liggi því farsímafé-
lögunum nærri að byggja þau upp og reka.
Tæknilega séð munu þau vera í stakk
búin til að miðla tali, tónum og mynd
(vídeó). En til að svo megi verða, verður
að bjóða þjónustu í samræmi við það. Og
hver verður þessi nýja þjónusta og í hönd-
um hverra? Um það ríkir óvissa.
í nágrannalöndunum er úthlutun rekstr-
arleyfa fyrir þessi kerfi í þann veginn að
fara í gang og áhugi fyrir þeim virðist
mikill. Málið er því mjög til umræðu í
heimi símafjarskipta, tölvuneta og veit-
enda upplýsinga- og afþreyingarefnis.
Tilefni þessarar greinar er erindi sem ég
hélt fyrir ári síðan eða svo á almennum
fundi hjá Skýrslutæknifélaginu undir sama
heiti. Tími vannst þá ekki til að láta því
fylgja mikið prentað efni og er ég að efna
loforð um að bæta það upp. Á sviði sem er
á eins mikilli hreyfingu og þetta er eitt ár
langur tími og mikið hefur breyst. Eg
styðst eitthvað við myndefnið mitt frá
þeim tíma, en tel að öðru leyti ástæðu til
að fjalla um það sem gerst hefur síðan. Ég
ætla að hafa að leiðarljósi tíðræddustu
spurningarnar sem ég heyri um þessar
mundir: Hvenær og í hvaða mynd verður
þessi nýja tækni? Hvaða framfarir felast í
henni sem réttlætir kostnaðinn við að fara
út í þetta nú?
Hvenær og í hvaða mynd verður
þessi tækni?
Hversu hratt færist 3. kynslóðin yfir?
Japanir eru í þann veginn að taka 3. kyn-
slóðina í notkun. Þeim liggur mikið á því
að allt tíðnisvið sem heimilað er fyrir 2.
kynslóðina er orðið fullt hjá þeim. Japanir
hafa nú valið þrjú fyrirtæki til að annast
framleiðslu og afgreiðslu notendabúnaðar
fyrir sig í fyrstu lotu og eru tvö af þeim
evrópsk. Forvitni hefur ríkt varðandi það
sem muni felast í fyrstu útgáfu notenda-
búnaðar 3. kynslóðarinnar. Af lauslegri
lýsingu frá kunningja úr garði annars
þessara evrópsku fyrirtækja er um tæki að
ræða sem er ámóta og vasatölva með lit-
skjá, lítið minni en póstkort að stærð. Það
mun geta tekið við og sent að 384 kb/sek.
Þessir evrópsku framleiðendur eru einnig
leiðandi í þróun grunnkerfisins og segja
þessar upplýsingar töluvert um hversu
langt iðnaðurinn hefur náð í að uppfylla
kröfur 3. kynslóðar staðalsins. 3G-staðall-
inn gerir ráð fyrir allt að 2Mb/sek í kyrr-
stöðu. Að sögn fæst enginn framleiðenda
enn við þau hámarksafköst.
Árið 2002 er nefnt sem fæðingarár 3.
kynslóðarinnar í Evrópu en þá hefur
iðnaðurinn komið sér saman um að bún-
aður verði tilbúinn fyrir evrópskan mark-
að. Þó að iðnaðurinn hafi unnið að þróun
þessarar tækni í góðan áratug er beðið
með að ganga frá stöðlum fram á síðustu
stund, ekki síst varðandi notendabúnað.
Staðlamir fjalla m.a. um samræmingu sem
verður að vera á milli vöm mismunandi
aðila svo að hún geti unnið saman.
Grannur radíóhlutans og aðgangskerfis-
ins var samþykktur að fmmkvæði iðnaðar-
ins í Evrópu í byrjun s.l. árs, eftir nokkuð
söguleg átök um stefnur. Það sem varð
ofan á var radíókerfi óskylt því sem byggt
var á í 2. kynslóðinni og sumum fannst að
10
Tölvumál