Tölvumál - 01.05.2000, Blaðsíða 19

Þriðja kynslócSin
Þrátt fyrir alla fram-
förina í 3G finnst
sumum ekki nógu
langt gengið þegar
lagt er upp. A miðju
s.l. ári tóku ein 8
málsmetandi
iðnaðarfyrirtæki á
sviðinu sig til og
stofnuðu 3G.IP
vinnuhóp, í líkingu
við 3GPP, sem setti
sér það markmið að
skilgreina „hreint" IP
farkerfi á 3G
staðlinum
og vöxtur 3G verður áframhald af því sem
hann hefur verið í 2G verður málið ekki
auðvelt.
Eitt það vandamál á sviði stjórnunar
sem varð að leysa áður 3G er hleypt af
stokkunum er stjórnun kerfisins á
sendistyrk viðtækja. Þetta var eitt af erfið-
ustu vandamálunum í þróun bandaríska 2.
kynslóðar kerfisins sem byggir á CDMA
og tafði fyrir því í samkeppni við GSM.
Og það er einnig vandamál í öðrum teg-
undum 2. kynslóðar farsímakerfa, TDMA-
kerfunum, þó að það sé ekki eins erfitt.
Aflstýring fer oft úr böndum í GSM, ekki
síst þar sem færst hefur í vöxt að nota
þessa tegund farsíma sem þráðlausan síma
í margmenni og innanhúss, en fyrir það
voru þau ekki hönnuð. Ef sambandið er
veikt við farsímann, sem getur stafað af
öðru en fjarlægð hans frá grunnstöð, fær
kerfið hann til að auka sendistyrkinn, út-
geislunin frá handtækinu verður óæskilega
mikil og rafhleðsla þess eyðist fyrr upp.
Þarna eru því tvær góðar ástæður til að
spara í hvívetna í orku innan þráðlauss
sendikerfis. 3G lofar mikilli endurbót í
þessum efnum því að það kemst af með
minni sendistyrk.
En í W-CDMA í 3G kemur viðbótará-
stæða sem gerir stjómunannálið erfiðara.
Ef grunnstöð í miðri sellu er að skipta við
tæki í jaðri hennar er merkið frá tækinu
sökum fjarlægðar sem veikast. Ef annar
notandi er nálægt grunnstöðinni er merkið
frá honum hlutfallslega sterkt. Nú skipta
samböndin hundruðum í svona sellu háð
álagi. í W-CDMA er hver ofan í öðrum á
sömu senditíðni og grunnstöðin þarf að ná
að greina þau í styrk. Ef ekkert er að gert,
kæfa merkin frá notendum sem em nærri
grunnstöðinni þau veikari sem koma fjarri
að. Grunnstöðin verður því að stjórna út-
sendingarstyrk allra notenda í sinni sellu,
draga úr afli þeirra í hlutfalli við hversu
nærri þeir em gmnnstöðinni svo að
„besta“ aðstaða rfld til samskipta við alla.
Vandamálið er erfitt af því að truflun hvers
sambands á svona kerfi kemur frá hinum
notendunum og versnar með álagi og er
síbreytilegt.
Aðgangsmátinn í þráðlausum kerfum
sem þessum er einnig erfiðari en nokkuð
það sem menn hafa fengist við í þráðar-
kerfunum. I þráðarkerfunum, þegar band-
breiddin er mikil, tíðkast háttbundinn eða
reglubundinn aðgangsmáti (t.d. SDH, tók-
hringurinn o.fl.) sem stjórnað er miðlægt.
í netum með frjálsan aðgang, þar sem
keppt er um miðilinn milliliðalaust án af-
skipta miðlægrar stýringai- (t.d. Ethernet)
fylgir stjórnhættinum óhjákvæmilega
„hvikulleiki" enda nefnast þau „random
access“ kerfi. Umferðin lýtur umferðar-
reglum, en virkni þeirra dreifist um kerfið
sem er mjög hagkæmur umferðarstýri-
háttur a.m.k. á meðan umferðin er í bönd-
um.
í 3. kynslóðinni og handan hennar er
margmiðlun á dagskrá (tal, tónar og víd-
eó). Miðað við hefðbundin tölvugögn
kærir þetta efni sig kollótt um einstakar
bitavillur eða jafnvel þó einn og einn
rammi glatist, en það er mjög viðkvæmt
fyrir seinkunum og sveiflubundnum flutn-
ingi, sem einkenna þráðlausu fjölvegskerf-
in (mynd 5) umfram nokkuð annað. Þegar
ástandið á þráðlausa miðlinum er slæmt er
því í bakkafullan lækinn að bera að bjóða
margmiðlunarefni „random access“ að-
gangsmáta að auki. Á rannsóknasviðinu er
því unnið hörðum höndum að blönduðum
aðgangsmáta (Hybrid MA) sem betri
lausn fyrir pakkatengd þráðlaus net.
Að gefnu aðgangskerfi sem er lýðræðis-
legt og frjálst er vandinn þvínæst að nýta
getu kerfisins til hins ítrasta án þess að
missa það úr jafnvægi, sem getur reynst
erfitt því að ástandið er sífellt að breytast
og ástæðurnar margþættar og því erfitt að
rekja þær.
Þetta krefst rannsókna á betri leiðurn í
stjórnun svona tæknikerfa þar sem eftir-
farandi ástand ríkir: Hver nýr þátttakandi
hugsar urn sinn hag í samkeppni við aðra
um hítuna, og veldur með gerðum sínum
breytingu á umhverfi sínu og heildará-
standi. (Ekki ókunnugleg lýsing úr dag-
lega lífinu?) Mikilvæga spumingin (og sú
lýðræðislega) er: Hver er besta leiðin að
hagkvæmastri útkomu fyrir heildina og
hvemig er unnt að halda henni við?
Lausnin á þessu er óhjákvæmilega tengd
svarinu við: Hver er besta leikaðferðin
fyrir hvern og einn í síbreytilegri stöðu?
Af ofangreindri lýsingu á vandanum
skyldi engan furða að upp skýtur nú koll-
inum á þessu sviði gömul og merkileg
fræðigrein sem nefnist „leikjafræði“
Tölvumál
19