Bókasafnið - 01.03.1990, Blaðsíða 29

að orði um þessa höfunda að þeir þyrðu að sjá - og skrifa
um það senr þeir sjá á þann hátt að athygli vekti - bækur
þeirra væru fyrir venjulegt fólk því að þær væru skrifaðar
um raunveruleika þess. Höfundarnir fimm voru hver öðr-
um skemmtilegri og var gerður mjög góður rómur að
dagskránni sem fór fram laugardaginn 9. september.
Að því er snýr að íslenska sýningarbásnum er það að
segja að þá fjóra daga sem stefnan stóð yfir var jafn
straumur fólks þangað. Voru það bókaverðir og bóksalar,
háskólanemar sem lesa norræn tungumál, íslendingar
búsettir í Gautaborg og nágrenni og svo fólkið sem
gengur með Íslandsbakteríuna og það eru hreint ótrúlega
margir. Voru bækur þær sem þarna voru til sýnis mikið
skoðaðar og eins hafði Prentsmiðjan Oddi látið okkur í té
sýnishorn af veggspjölduin (plakötum) sem menn sóttust
mjög eftir að eignast. Norræna húsið hafði tekið að sér
landkynninguna og var ekki síður ös þar. Pað sem var
helst út undan var kynning á íslenskum bókasöfnum enda
svo sem ekkert kynningarefni til. Mest varð því um að
ræða munnlegar upplýsingar en eitt tölublað tímaritsins
Scandinavian Public Library Quarterly (1983:4) sem
helgað var íslandi varð til mikillar hjálpar því að það
gátum við látið liggja frammi í nokkrum eintökum. Verði
af því að ísland komist í brennidepilinn á stefnunni 1990
verður snarlega að bæta úr með tilliti til upplýsinga um
íslensk bókasöfn.
Norræna húsið lét útbúa fjórblöðung með ýmsum upp-
lýsingum um íslenskt menningarlíf og sitt hvað annað. í
þessu blaði var sérstakur reitur til að fylla í nafn og heim-
ilisfang þess sem vildi fá nánari upplýsingar um land,
menningu og þjóð en hægt var að fá á stefnunni. Viðkom-
andi gat sent blaðið til Norræna hússins með ósk um
almennar eða sértækar upplýsingar. Hafa mjög margir
notfært sér þetta og eru Norræna húsinu sífellt að berast
slíkar beiðnir. Pessi fjórblöðungur var 1. tbl. upplýsinga-
rits sem húsið sendir frá sér þar sem lauslega er sagt frá því
sem efst er á baugi í íslensku menningarlífi hverju sinni. Er
hann á sænsku.
Mörg verðlaun voru veitt á stefnunni eða í tengslum við
hana, t.d. norrænu barnabókaverðlaunin sem Norræna
skólabókavarðafélagið veitir og verðlaun í norrænni leik-
ritasamkeppni sem stefnan efndi til í samvinnu við borg-
arleikhúsið í Gautaborg. Ýmsar tilnefningar innan sænska
bóka- og bókasafnaheimsins eru tengd stefnunni. Par má
nefna „bókasafn ársins" sem að þessu sinni var almenn-
ingsbókasafnið í Skellefteá. „Barnabókavörður ársins",
tilnefndur af bókaútgáfu Rabéns & Sjögrens, kont frá
almenningsbókasafninu í Trelleborg. Viðurkenningar
ýmiss konar voru veittar en verða ekki taldar hér.
í íslenska básnum voru fimm starfsmenn, tveir voru þar
fyrir hönd Bókasambands íslands, Anna Einarsdóttir og
Pórdís Porvaldsdóttir, og á vegum Norræna hússins voru
þrír: bókavörður hússins, Guðrún Magnúsdóttir, gjald-
keri þcss, Margrét Guðmundsdóttir, og svo forstöðu-
maðurþess, Lars-Áke Engblom. Hannerfjölmiðlamaður
og skipulagði heimsóknir sænskra blaðamanna og ljós-
myndara - raunar sjónvarpsmanna einnig - í þessa litlu
íslandsdeild. Halldór Guðmundsson og Sigurður Svav-
arsson frá Máli og menningu lögðu líka sitt af mörkum
við að kynna íslensku bækurnar.
Einn danski dagskrárliðurinn bar yfirskriftina Den hel-
lige skrift - og de uhellige billeder og var þar rætt um þá
helgi sem hvílir á bókinni og hvort ekki fari að verða tíma-
bært að láta hana að einhverju leyti víkja fyrir öðrum
miðlum, t.d. myndböndum. Sýnistsitt hverjum og verð-
ur víst seint úr skorið.
Danskir bókaverðir stóðu að umræðufundi um það á
hvern hátt Danir eru farnir að koma sínum bókasöfnum á
framfæri. f því gósenlandi almenningsbókasafna og ann-
arra bókasafna raunar líka er svo farið að kreppa að þeim
stofnunum að bókaverðir verða að fara að beita nýjum og
að sumra dómi allt að óviðeigandi aðferðum til að minna á
tilvist sína.
Danir voru einnig með mjög góðar kynningar á danskri
menningu utan stefnunnar, t.d. var dönsk kvikmynda-
vika í einu kvikmyndahúsinu og í listasafni Gautaborgar
voru ljóða- og tónlistarkynningar. Ekki gat ég annað
heyrt á þeim Dönum sem stóðu að þessari Danmerkur-
kynningu en að þeir væru flestir ánægðir. Pótti þó
mörgum leitt hve lítið bar á dönskum bókaútgefendum á
sýningarsvæðinu. Par var raunar einungis einn bás með
danskar bækur en þær hurfu líka eins og dögg fyrir sólu og
kváðu margir danskir útgefendur nú naga sig í neglurnar
fyrir að hafa ekki verið betur með á nótunum og komið
bókum sínum á framfæri á þessari bókahátíð sem svo
sannarlega má orðið kalla norræna menningarhátíð þegar
jafnvel íslendingar hafa slegist í hópinn. Færeyingar hafa
fyrir löngu skilið að þátttaka í svona kynningum og sýn-
ingum er best af öllu fallin til að vekja athygli á „bókinni"
og hafa þeir með aðstoð vinafélagsins Færeyjar-Svíþjóð
verið með sýningarbás á a.m.k. fjórum stefnum.
Af auglj ósum ástæðum voru Svíar samt mest áberandi á
sýningarsvæðinu og stóðu þeir líka fyrir mörgum skipu-
lögðu dagskráratriðanna. En ekki er annað hægt að segja
en að þessi stefna hafi bæði verið norræn og alþjóðleg í
senn þar sem á henni komu fram fyrirlesarar og rithöf-
undar hvaðanæva úr heiminum. Hér að ofan var getið
um dagskrá um bókasöfn sem Danir stóðu að, en að
minnsta kosti fimm dagskrárliðir snertu bókasöfn beint
eða óbeint og var í þrem þeirra íjallað um tölvu- og upp-
lýsingatækni og -leit.
í tengslum við stefnuna var gefin út vegleg sýningar-
skrá þar sem finna mátti upplýsingar um nær alla sem
fram komu í skipulögðu dagskrárliðunum og mjög góðar
greinar um rithöfundana og hvað eina sem að sýningunni
laut. Pessi skrá er kölluð SIGNE og hefur komið út
þrisvar: 1987, 1988 og 1989.
I rauninni er ekki hægt að gera svona stefnu nein við-
hlítandi skil í stuttri frásögn. Menn verða að fara og kynn-
ast öllu því sem fram fer afeigin raun. Víst er að hún hefur
yfir sér afar fjölbreytilegan blæ - „menningarsirkus" hafa
sumir sagt og er sjálfsagt ýmislegt til í því. Flestir finna
eitthvað við sitt hæfi, menn sýna sig og sjá aðra, mynda
tengsl. Er ekki sagt að maður sé manns gaman? Hvað um
það: á næstu stefnu, sem verður 13.-16. september 1990,
verður sviðsljósinu beint að íslandi ef allt fer fram eins og
vonir standa til. Bertil Falck sagði, þegar stefnunni var
slitið sunnudaginn 10. sept., að næsta ár yrði ennþá betra.
Megi sú fullyrðing verða að áhrínsorðum. En íslendingar
verða líka að leggja sitt af mörkum og það kostar tíma og
peninga, frumkvæði og dugnað.
Eins og fram hefur komið í fjölmiðlum hér komu
BÓKASAFNIÐ
29