Dagblaðið Vísir - DV - 10.02.1983, Blaðsíða 10

10
Útlönd
Útlönd
Útlönd
DV. FIMMTUDAGUR10. FEBRUAR1983.
Útlönd
Engin hemaðariausn í El Salvador
Bandarísk stjómvöld fylgjast meö
þróun hemaðarins í E1 Salvador með
vaxandi óró. Um leið vex ágreining-
ur milli stjómvalda í Washington og
þingsins hvað varðar aöstoð
Bandaríkjanna við landiö. Gagnrýn-
in í þinginu minnkar varla viö þær
fréttir að bandarískur hernaðarráð-
gjafi í E1 Salvador særöist nýlega í
átökum við skæruliöa.
Ástæðan fyrir vaxandi óró stjórn-
valdanna í Washington er sú aö
skæruliðar tóku borgina Berlin og
héldu henni um skeið. Háttsettur
bandarískur herforingi, yfirmaöur
hersveita Bandaríkjanna í Panama,
Walter Nutting hershöfðingi, sat
fyrir svörum hjá utanríkismála-
nefnd öldungadeildarinnar á
fimmtudag í síðustu viku og gekk þá
svo langt að segja að „þaö væri enga
hemaðarlega lausn að finna á
ástandinu í E1 Salvador”. Hann
sagði einnig að þar væri ekki að finna
neina pólitiska lausn, nema að i
henni fælust vissir hemaðarlegii-
þættir.
Thomas Enders, talsmaðuj ■
utanríkisráðuneytisins, sem hefu)
með málefni Rómönsku Ameríku ai
gera, sagði, er hann kom fyrir nefnd
ina, að það hefði „sterk sálræi
áhrif” að skæruliðar náðu Berlin ;
sitt vald- — Herinn svaraði ekk
ógnuninni á réttan hátt í október of.
nóvember. Skæruliðunum var leyfl
að auka við yfirráðasvæði sitt. Her
sveitir stjórnarinnar hafa nú hafii
stórsókn í Morazanhéraöi og þannig
gefiö skæruliðum færi til árása í
Usulutanhéraði, sagði Enders við
nefndina.
Misvísandi
yfirlýsingar
Enders útskýrði einnig að óró
bandarískra stjómvalda stafaði af
því að valdamenn í E1 Salvador fá
misvísandi yfirlýsingar frá Washing-
ton. Það sama kom fram í frásögn
talsmanns utanríkisráðuneytisins í
— segir bandarískur herforingi
mannréttindamálum, Elliot
Abrams.
— Ég held það ríki þar óvissa um
hversu lengi við munum halda
óbreyttri stefnu í málefnum E1
Salvador. Og ég held að stjórnvöld í
E1 Salvador hafi allan rétt til þess að
vera óviss. Við höfum rekið þau út á
mjög veikar greinar, og nú eru þau
Tveir ungir skæruliðar í E1 Salvador. Þeir hafa bundið saman knippi af vopnum, sem þeir hafa náð af lögreglu-
mönnum og hermönnum stjómarinnar i átökum í Usulutanhéraöi.
ekki viss um hvort við sögum
greinarnar ekki af. Og þeir eru óviss-
ir um framtíöina, því fjöldi
Bandaríkjamanna, og þar með
margir þingmenn, kemur til E1
Salvador og segist munu berjast
fyrir því að aöstoð við E1 Salvador
veröi hætt.
Ástæðan fyrir yfirheyrslum
utanríkismálanefndar öldunga-
deildarinnar er sú að fyrir nokkrum
vikum lýsti Reagan Bandaríkjafor-
seti því yfir aö hann teldi miklar
framfarir hafa orðið 1 mannréttinda-
málum í E1 Salvador. Þessa yfirlýs-
ingu verður forsetinn að gefa á sex
mánaöa fresti samkvæmt ákvörðun
þingsins.
Hlægileg
yfirlýsing
Fjöldi þingmanna og sérfræðinga
um málefni Rómönsku Ameríku
telur þaö í meira lagi vafasamt að
nokkrar slíkar framfarir hafi orðið í
E1 Salvador. Christopher Dodd,
öldungadeildarþingmaður frá Conn-
ecticut, sagði til dæmis: — Þessar
yfirlýsingar samkvæmt skyldu eru
hlægilegar. Við höfum sent aðstoð til
E1 Salvador, sem nemur 748 milljón-
um dollara á síðustu þrem árum og
hvað getum við sýnt fyrir það?
Astandiö þar batnar hvorki
hernaöarlega né pólitískt.
Báðir helstu forsvarsmenn
nefndarinnar, Charles Percy og leið-
togi demókrata í nefndinni, Clair-
borne Pell, gagnrýndu þaö sem þeir
kölluðu árangursleysi í starfi
rannsóknamefndar, sem skipuð var
til að kanna morð á bandarískum
ríkisborgurum og hvörf þeirra í E1
Salvador.
Elliot Abrams viðurkenndi aö póli-
tískt ofbeldi væri enn „óvenju út-
breitt” í E1 Salvador. En hann sagði
að hinn pólitíski raunveruleiki í
landinu væri tvöfaldur, annars vegar
ofbeldið og hins vegar umbætur.
Bandarískar f riðargæslusveitir í Líbanon:
Minnst eitt ár
Bandarísku hermennimir í alþjóð-
legu friðargæslusveitunum í Líbanon
verða þar líklegast í eitt ár, aö
minnsta kosti. Það segir Nicholas
Veliotes, yfirmaður þeirrar deildar
bandaríska utanríkisráöuneytisins,
sem hefur með málefni Austurlanda
nær að gera. Hann gaf þessa yfirlýs-
ingu fyrir nefnd fulltriiadeildar
bandaríska þingsins.
Hann gaf engar upplýsingar um
þaö hvort eða hversu mikið lið
Bandaríkjamanna í Líbanon yrði
styrkt. Hins vegar viðurkenndi hann
að Amin Gemayel, forseti Líbanon,
hefði farið fram á slíkt.
Utan bandarísku hermannanna
taka einnig hersveitir frá Frakklandi
og Italíu þátt í friðargæslunni.
Veliotes útskýrði einnig fyrir
nefndinni þá hjálparáætlun, sem
stjórn Reagans hefur samið fyrir
Libanon. Alls verður 251 milljón
Bandaríkjadala varið til aðstoöar-
innar, þar af 105 milljónum til endur-
ÓlafurB. Guðnason
reisnar almennt, 100 milljónum til
vopnakaupa og einni milljón til
menntunar hermanna.
Efasemdir
Af hálfu Bandaríkjamanna ríktu
nokkrar efasemdir í fyrstu þegar
farið var að ræða hugsanlega banda-
ríska þátttöku í friðargæslu, eftir að
innrás Israelsmanna í Líbanonhófst.
I fyrstu vildu menn aðeins að
bandarískir hermenn gættu öryggis
PLO-manna meðan á brottflutningi
þeirra stæði frá Beirút. Þá var sagt
að bandarískar hersveitir myndu
hafa mjög skamma viðdvöl í Líban-
on, mánuö í mesta lagi.
Á þingi lýstu margir bandarískir
þingmenn því yfir að þeir óttuðust
þaö að Bandaríkjamenn kynnu að
vera að tefla í tvísýnu með því aö
láta draga sig inn í hættulegt,
hernaðarlegt ástand sem gæti varað
lengi. Og ótti við slíkt kynni að
aukast eftir aö bandarískur liðsfor-
ingi klifraði upp á brynvarðan ísra-
elskan vagn til þess að stöðva hann
viö bandarískan vegartálma.
Af hálfu Bandaríkjamanna urðu
viöbrögð við þessum atburði mjög
hörð. Fulltrúi frá ísraelska sendiráð-
inu var kallaöur á fund í utanríkis-
ráðuneytinu í Washington og beðinn
fyrir þau skilaboö til stjórnar sinnar
að Bandaríkin myndu ekki þola slíka
ögrun aftur.
Israelski fulltrúinn neitaði hins
vegar aö ísraelsku skriðdrekamir
heföu veriö að brjótast inn á bann-
svæði.
Það var bandaríski varnarmála-
ráðherrann, Caspar Weinberger,
sem sagði frá atburðinum opinber-
lega þegar hann kom fyrir þing-
nefnd. Hann sagði að lítil sveit
bandarískra sjóhöa hefði stöövað
þrjá ísraelska skriðdreka og skipað
þeim að snúa við. Yfirmaður
skriðdrekasveitarinnar skipaði
skriðdrekunum hins vegar aö halda
áfram og fyrsti skriðdrekinn ók af
stað.
Yfirmaður sjóliðasveitarinnar
lyfti byssu sinni og tilkynnti yfir-
manni skriðdrekasveitarinnar að
framhjá færu þeir ekki nema yfir
sig , sagði Weinberger. Hann sagði
einnig að atburðurinn hefði veriö
„ógnvekjandi, óþarfur og hættuleg-
ur”, en dáðist að bandaríska Uðsfor-
ingjanum, Charles B. Johnson. Hann
gerði ekki aðeins það sem honum bar
að gera heldur sýndi hann óvenjulegt
hugrekki, sagði Weinberger.
Bandariski iiðsforinginn Charles B. Johnson, sem einsamall stöðvaði þrjá ísraelska skriðdreka.