Dagblaðið Vísir - DV - 10.02.1983, Blaðsíða 12

DV. FIMMTUDAGUR10. FEBRUAR1983.
12
DAGBLAÐIÐ-VÍSIR
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stiórnarformaflur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aöstoöarritstjóri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLLSTEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ristjóm: SÍÐUMÚLA12—14. SÍMI 86611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsta, áskriftir, smáaugtýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI27022.
Sími ritstjómar: 86611.
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA12. Pnentun:
ÁRVAKUR HF., SKEIFUNNI19.
Áskriftarveröá mánuði 150 kr. Verð í lausasölu 12kr. Helgarblaðl5kr.
Verðugir heiðurskrossar
Alla jafna telst þaö ekki til stórfrétta þótt íþrótta-
hreyfingin sæmi einhverja einstaklinga heiöursoröum
fyrir vel unnin störf. Um allt land starfa hundruð og
þúsundir manna aö æskulýðs- og íþróttamálum endur-
gjaldslaust og af slíkri fórnfýsi og óeigingirni aö enginn
heiöurskross getur vegið þar upp á móti. Enda ekki til
þess ætlast eöa eftir því sóst.
Þaö gerðist hins vegar í fyrradag, aö forstjórar
tveggja af stærstu fyrirtækjum landsins, voru sæmdir
heiöursoröum íþróttasambandsins án þess að þeir hafi
tekið virkan þátt í starfsemi hreyfingarinnar. I fyrstu
kann svo aö sýnast að íþróttasambandið sé hér að bruðla
meö heiöursveitingar, enda eru hvorki Flugleiöir né
Samband íslenskra samvinnufélaga aöilar aö íþrótta-
málum.
En ekki er allt sem sýnist.
Þessi heiöursveiting er engan veginn aö tilefnislausu.
Bæði þessi fyrirtæki hafa sýnt íþróttunum lofsveröan
skilning, fyrirgreiöslu og fjárstyrki. Eflaust hafa fyrir-
tækin taliö sig hafa einhvern hag af samstarfi viö íþrótta-
fólk, en hitt vegur þó þyngra, að framlög þeirra hafa
veriö rausnarleg og gert íþróttasamtökum kleift að efla
starfsemi sína í þágu æsku og heilbrigös lífernis.
Til aö gera langt mál stutt og segja hlutina
umbúðalaust: Iþróttasambandið er aö þakka fyrir
peningana.
Sannleikurinn er sá, að atvinnufyrirtæki á Islandi
halda uppi íþróttastarfinu meö fjárframlögum í formi
styrkja og auglýsinga. Hiö sama gildir um margvíslega
aöra frjálsa starfsemi, menningu og listir. Alls staðar
rétta atvinnufyrirtæki fram hjálparhönd og eru boðin og
búin aö efla almenna félagastarfsemi, listsköpun og
áhugastörf.
Margur listamaöurinn hefur beinlínis fleytt sér áfram
á listaverkakaupum atvinnufyrirtækja. Tónlistarstarf,
íslensk ópera og sinfóníuhljómsveit hafa oröiö aö
veruleika fyrir tilstilli fyrirtækja og stofnana. Líknar-
stofnanir hafa notið góös af slíkri aöstoö, mannúðarfélög
eiga mörg hver allt sitt því aö þakka, að atvinnurekendur
hafa stutt þau meö ráðum og dáö.
Fullyrða má, aö án stuðnings íslenskra atvinnufyrir-
tækja væri menningarlíf snauðara og æskulýðsstarf van-
máttugra til allra góðra verka. Þessa samvinnu ber aö
þakka. Hún er ómetanleg.
Opinber fjárframlög til menningar- og æskulýðsstarfa
eru ekki til skiptanna. Fjárveitingavaldið hefur aldrei
haft nægjanlegan skilning á því, aö mannlíf er annað og
meira en opinber rekstur og grá steinsteypa. Frjálst
félags- og menningarstarf hefur verið hornreka í augum
hins opinbera almættis.
Hins vegar má íþróttahreyfingin, listsköpunin og
menningarstarfsemin að nokkru leyti þakka sínum sæla.
Fyrir vikiö veröa hendur þeirra, sem slíka iöju stunda,
óbundnari og kvaðalausar. Svigrúm til athafna, tjáningar
og útrásar er meira, þegar viökomandi getur um frjálst
höfuð strokið og þarf ekki aö haga geröum sínum eftir
náö og miskunn hins opinbera valds. Listamaðurinn þarf
ekki að fara eftir forskrift, hljómsveitin þarf ekki aö biöja
um leyfi til hljómleikahalds, íþróttafélagiö tekur sjálft á-
kvörðun um þátttöku og umsvif.
Atvinnufyrirtækin með Flugleiðir og SlS í broddi
fylkingar eru hjálparhellur og samverkamenn hinnar
frjálsu menningar- og æskulýösstarfsemi í landinu. Þau
eru verðug margra heiöurskrossa fyrir sinn góöa
skilning. -ebs.
■——III..I.III I CTBM—BMB—MMIHIIHIIll IIIHI llllffnwm B
Réttlætið
og Reykjanes
landshluta. Krafan hlýtur aö vera sú
að sá jöfnuöur komist á sem menn
þarmegavelviðuna.
Misréttið hefur sívaxið
Enþótt jöfnuöur atkvæðisréttarsé
það markmið sem flestir munu sam-
mála um að keppa beri aö fer það þó
fjarri því að landsmenn hafi búið við
réttlæti í þessum efnum á liönum
árum og áratugum. Þar hefur sigið á
ógæfuhliðina allt frá því aö síöasta
breytingin var gerö á kjördæma-
skipaninni árið 1959. Eftir hana var
atkvæðamisvægið á milli fá-
mennasta og fjölmennasta
kjördæmis landsins 1 á móti 2,6.
Búsetubreytingin á þeim rúmum
tveimur áratugum sem síðan eru
liðnir, hefur haft þaö í för meö sér aö
þetta misvægi er nú orðið meir en
fjórfalt, þannig að atkvæði hvers
kjósanda sem býr í Reykjaneskjör-
dæmi er ekki nema brot af atkvæði
þeirra sem í dreifbýlli hlutum
landsins búa.
Sjáfflielda=
tilfinninganna
við Austurvöll
Leiðrétting á hinu mikla atkvæða-
misvægi er tvímælalaust eitt mikils-
verðasta hagsmunamál allra þeirra
mörgu sem búa hér á suðvesturhorni
landsins. Ekki síst á þetta við um
íbúa Reykjaness en þeir búa við
skertastan kosningarrétt allra
manna á landinu. Atkvæði þeirra
vegur innan við f jórðung af atkvæði
margra þeirra sem í dreifbýlinu búa.
Flestar þjóðir telja að það heyri til
almennum mannréttindum að allir
landsmenn hafi sem jafnastan rétt
til þess aö hafa áhrif á stjórn
landsins meö atkvæði sínu.
Á Alþingi eru teknar ákvarðanir
sem sköpum skipta í flestum
þjóðmálum. Þess vegna ríður á
miklu að Alþingi gefi rétta mynd af
þjóðarviljanum á hverjum tíma. Hér
fer saman hugsjón lýðræðisins og
jafnréttis þegnanna.
Undanfarnar vikur og mánuði
hafa þingflokkamir reynt að semja
sín á milli um nýja kjördæmaskipan.
Einhvers konar lausn er þar í
buröarliðnum þessa dagana. En
Kjallarinn
GunnarG. Schram
málið verður ekki leitt til lykta svo
réttlátt sé nema stórlega verði bætt
úr því misrétti sem nú gildir í
þessum efnum. Það misrétti brennur
heitast á íbúum þéttbýlisins í þessum
«i
- r
Að því er best verður séð einkenn-
ast störf löggjafarþings Islendinga
nú af uppákomum frá degi til dags.
Slík hlýtur ávallt að verða afleiðing
þess þegar st jórn rembist við að sit ja
á hverju sem gengur enda þótt hún
hafi ekki afl til þess að koma málum í
gegnum þingið. Þegar þar við bætist
að andstaðan gegn henni stjórnast
fyrst og fremst af persónulegum
illindum og óvUd er ekki von á góðu.
Þegar ástatt er í þjóömálum eins og
,nú er ekki auðvelt að skUa blaða-
grein um þau með tveggja daga
fyrirvara. Á því er fræðilegur mögu-
leiki að þegar þetta blað berst í
hendur lesenda sé forsætisráöherra
að rjúfa þingið og þingmenn að
leggja út í rösklega mánaðar
kosningaslag eða svo. Að vísu hefi ég
ekki trú á að svo veröi en s vo mikil er
upplausnin að þaö gæti gerst.
Hin tilfinninga-
lega sjálf helda
Forsætisráðherra komst svo að
orði, þegar ljóst var að bráðabirgða-
lög rikisstjórnarinnar hefðu ekki
meirihluta í báðum þingdeUdum í
sumar, að við gætum lent í stjórn-
skipulegri s jálfheldu. Satt var þaö en
öUu erfiðara er að Alþingi Islendinga
er í tilfinningalegri sjálfheldu per-
sónuiegrar óvildar forystumanna
rUtísstjómar og stjórnarandstöðu.
Svo lengi sem menn eigast við með
Kjallari
á fimmtudegi
Magnús Bjarafreðsson
rökum og beita hugsjónum og
skoðunum er ávaUt von til þess að
lausn finnist, hversu hatrammar
sem deUur verða. En þegar menn
hugsa með hjartanu í heila stað, vUl
oft fara í verra.
Þessi tilfinningalega sjálfhelda
hefur hvað eftir annaö komið í veg
fyrir að lausn fyndist í málum. Ljós-
asta dæmið er seta Siggeirs í Holti á
þingi fyrir skömmu. Sleppum öUum
vangaveltum um hvernig sú þing-
seta var tU komin, það eitt skipti
máli að þar sat á þingi maður sem
gat og þorði að höggva á hnútinn á
þann veg aö stjórnarandstaðan
„héldi andlitinu” og gæti staðiö við
það að hún væri á móti bráöabirgða-
lögunum. En svo rafmagnað er and-
rúmsloftið í þingsölum miUi forsætis-
ráðherra og stjórnarandstöðu Sjálf-
stæðisflokksins að þar þurfti ekki
nema einn neista tU aö tendra bál er
kom í veg fyrir þetta. Ovarlegur
ákafi forsætisráðherrans varð tU
þess að allt sat blýfast og þar með öll
störf Alþingis.
Nú má auðvitaö endalaust deUa
um réttmæti bráðabirgðalaganna.
Sumum finnst þau hafa gengiö of
langt, öðrum of skammt. Það er bara
ekki lengur mergurinn málsins. Þau
hafa löngu tekiö gUdi og enda þótt
þau rýri kjör margra í krónutölu
heyrast sárafáar óánægjuraddir
meðal hinna almennu launþega. Þeir
hafa löngu skUið að versnandi staða
þjóðarbúsins hlýtur að leiða af sér
kjaraskerðingu. Falli lögin úr gildi
hefur þaö óhjákvæmilega í för meö
sér nýja dýrtíðaröldu og jafnframt
tekjumissi fyrir röcissjóð. Einhvern
veginn hefur manni nú skUist aö þeir
sem haröast berjast gegn lögunum í
þingsölum hugsi sér að vinna á í
næstu kosningum og taka við stjórn-