Dagblaðið Vísir - DV - 04.03.1983, Blaðsíða 10

10
DV.FOSTUDAGUR4.MARS1983.
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
Francois Mitterrand forseti nýtur ekki lengur sömu Pierre Mauroy forsætisráðherra þykir eiga mikið
vinsæida og við valdatökuna fyrir tveim árum. undir þessum borgarstjórnarkosningum.
KOSNINGAR SEU
GETA SKIPT SKÖP■
UM FYRIR STJÓRN
MITTERRANDS
Bæjarstjórnarkosningarnar í
Frakklandi, sem hefjast núna á
sunnudaginn og halda áfram aöra
helgi, bera sterkan svip af lands-
málapólitíkinni. Um annaö þjóöar-
atkvæöi er ekki að ræöa milli þing-
kosninganna 1981 og 1986, svo aö
margir vilja líta á niöurstöðurnar að
þessu sinni sem prófstein á fylgi
ríkisstjórnar sósíalista og Mitter-
rands forseta. Þær munu hafa mikil
áhrif á stjórnmálin næstu árin.
Umræöan, sem færöist í kosninga-
ham fljótlega upp úr áramótunum,
hefur aö mestu snúist um hve miklu
vinstri flokkamir muni tapa í bæjar-
stjórnarkosningunum. Allir búast
viö einhverju tapi vinstrimanna, en
spámenn greinir á um hve mikið þaö
verði.
Stjómarandstaðan hefur mjög
hamraö á frammistööu sósíalista-
stjórnarinnar og vanefndum
kosningaloforða frá því 1981. Einkan-
lega eru þaö efnahagsmálin sem efst
hafa veriö á baugi, en menn eru
orönir langeygir eftir efnahagsbat-
anum og atvinnuaukningunni sem
Mitterrandlofaði.
Síðustu tölur sýna aö enn ríkir óöa-
veröbólga í Frakklandi og janúar-
mánuöur skildi eftir sig mikinn halla
á viðskiptum viö útlönd, og hafa
sósíalistar og bandamenn þeirra,
kommúnistar, átt í vök aö verjast
fyrir gagnrýni hægri- og miöflokk-
anna varðandi þá þætti.
Um 1,5 milljónir Frakka, konur og
karlar, eru í framboði og þar á meðal
flestir ráöherrarnir. Kosið er til sex
ára kjörtímabils í 36 þúsund bæjar-
ráð.
Gaullistar og miðjumenn, sem
þjappast hafa saman í viöleitninni til
þess aö klekkja á sósíalistum og
vinna aftur bæjarstjórnir, sem féllu í
hendur vinstrabandalaginu í
kosningunum 1977, hófu harða sókn á
stefnu stjórnarinnar strax í janúar.
Undir forystu gaullistans, Jacques
Chirac og Giscards D’Estaings,
fyrrum forseta, auk Raymonds
Barre, fyrrum forsætisráðherra
hans, hefurstjórnarandstaöansakaö
sósíalista um aö stefna Frakklandi
til gjaldþrots og efnahagsöngþveitis.
Þeir voru famir aö spá því aö þessi
fyrsta vinstristjórn Frakka í 23 ár
mundifalia.
Chirac, sem þykir öruggur um aö
veröa endurkjörinn borgarstjóri
Parísar — sem er mjög valdamikiö
embætti og áhrifamikið — spáöi því
aö stjórnarandstaðan mundi sigra í
100 bæjarstjórnum af 221, sem hafa
yfir 30 þúsund íbúa. Vinstrimenn
hafa meirihluta í 154 þeirra eins og
stendur. — Vinstrimenn voru sjálfir
sannfæröir um aö bíöa eitthvert tap.
Lionel Jospin, formaður Sósíalista-
flokksins, játaöi aö hann byggist viö
aö vinstrimenn mundu glata meiri-
hluta sínum í fimmtán borgum.
I febrúarbyrjun gáfu niðurstööur
skoöanakannana þó til kynna að
gaullistar (RPR) og miöjumenn
(UDF eöa giscardistar) hefðu ef til
vili þjófstartaö í kosningabaráttunni
og skotiö yfir markiö. Margir kjós-
endur, þótt vonsviknir væru meö
frammistöðu ríkisstjórnarinnar,
virtust hálfhvekktir á dómsdags-
áróöri hægrimanna. Sósíalistar, sem
bjóöa fram í flestum bæjum í
kosningabandalagi viö kommúnista,
sóttu í sig veðriö og tóku frum-
kvæöiö. Kannanir gáfu til kynna aö
Pierre Maurov forsætisráðherra
heföi í einhverjum mæli endurheimt
traust almennra kjósenda með yfir-
lýsingum um það fyrir nær hálfum
mánuði aö spamaðarráöstafanir
stjómar hans mundu leysa versta
efnahagsvandann. Um svipaö leyti
dró stjórnarandstaðan úr mestu
sókninni og vildi halda því fram að
kosningamar snerust, þegar öllu
væri á botninn hvolft, fyrst og fremst
um innanbæjarmál í hverjum staö.
Chirac hætti aö spá stórsigmm og
D’Estaing sagöi fyrir viku aö
kosningarnar væm „staöbundin
innansveitarmál meö landsmála-
keim”.
Þeir, sem gleggst fylgjast meö
álíta aö annar vendipunktur hafi
veriö í kosningabaráttunni um
síöustu helgi, þegar greint var frá
því aö verðlagsvísitala heföi hækkaö
um 0,9% í janúar, sem var Iangt yfir
þeim mörkum, sem stjórnin hafði
sett sér í verðstöðvunarstefnu sinni.
Ennfremur, eins og áöur sagöi,
komst viöskiptahallinn viö útlönd í
1,3 milljaröa dollara í janúar. —
Ekki þótti bæta úr skák fyrir stjórn-
inni, þegar Michel Jobert viöskipta-
ráöherra lét eftir sér hafa aö hann
heföi ekki völd eöa bolmagn til þess
aö snúa þessari þróun viö.
Mitterrand forseti, sem aö mestu
hefur haldið sig utan kosningabar-
áttunnar, kennir viðskiptahallann
því, aö franskur iðnaður spjari sig
ekki í samkeppninni á erlendum
mörkuöum. Mauroy forsætisráð-
herra segir ekki unnt aö sakast viö
sósíalistastjórn sína vegna efna-
hagsörðugleikanna, sem hún hafi
tekið í arf frá fyrri stjómum, enda
njóti önnur mál forgangs hjá henni,
eins og úrlausn atvinnuleysisins.
Mauroy, sem stýrt hefur ríkisstjórn-
inni þá tuttugu mánuöi er hún hefur
verið viö völd, þykir eiga mikiö undir
kosningunum. Búist er viö því aö
Mitterrand skipti um forsætisráö-
herra ef úrslit kosninganna verði
áfall fyrir stefnu sósíalista. Þyki
ástæða til stefnubreytinga eöa
andlitsbreytinga á stjóminni, liggur
forsætisráðherrann næst viö. Auk
þess er Mauroy borgarstjóri Lille og
leitar endurkjörs þar í þessum
kosningum.
Heyrst hefur aö ýmsir ráöherrar
stjómarinnar séu þegar famir aö ýja
aö hugsanlegum breytingum á
stjórnarstefnunni eftir kosningar.
Þannig er sagt, að Jacques Delors
f jármálaráöherra og Michel Rocard
áætlanaráöherra telji ekki hjá því
komist aö dregið veröi enn frekar úr
kaupgetu neytenda til þess aö
minnka neysluna. Róttækari menn
eins og Pierre Joxe.formaöur þing-
flokks sósíalista, og Jean-Pierre
Chevenement iðnaðarráðherra vilja
reisa verndarmúra fyrir innlendan
iönaö gegn innflutningnum og auka
hagvöxtinn.
Þótt þessar bæjarstjórnarkosn-
ingar þyki bera meiri keim af lands-
málunum en nokkru sinni fyrr eru
það auövitaö víða innanbæjarmál
sem miklu skipta. 1 mörgum til-
vikum hafa borgarstjórar átt fylgi
sitt einmitt aö fagna því aö vera lítt
oröaðir viö ríkisstjórnina, þótt
flokkur þeirra eigi aöild aö henni.
Þessar kosningar veröa einnig
sögulegar fyrir þá sök aö þetta er í
fyrsta sinn sem Frakkar kjósa til
borgarstjóma meö hlutfallskosningu
aö hluta. Þó hefur sá háttur áöur
veriö tekinn upp í fyrri nýlendum
þeirra. Samkvæmt þessu nýja kjör-
kerfi fær meirihlutaflokkur 51% full-
trúanna, en hinum veröur skipt eftir
fylgishlutföllum f lokkanna.
Menn fara sér varlega í kosninga-
spám því aö skoöanakannanir eru
ekki leyfðar síöustu vikuna.
Kannanir fyrr í síöasta mánuöi
sýndu ekki nema 4% mun á fylgi
vinstriaflanna og hægriflokkanna,
svo aö kosningabaráttan síöustu
daga getur ráðiö úrslitum. Stjórnar-
andstaöan leggur sérstakt kapp á aö
endurheimta frá vinstriflokkunum
nokkrar stórborgir, eins og Brest,
Angers og Reims. Höröust hefur
kosningabaráttan verið í næst-
stærstu borg Frakklands, Marseill-
es, þar sem innanríkisráðherrann
haldi borgarstjóraembættinu. Chir-
ac og Giscard hafa báðir lagt sínum
flokksbræðrum lið í kosningabarátt-
unni þar og komið fram á kosninga-
fundum í Marseilles. Hefur veriö
eftir þeim haft að þeir mundu elja
þaö stórsigur fyrir stjórnarandstöö-
una ef Defferre yröi felldur.
Enginn efast um aö Chirac mundi
þykja sérlega vænt um ef Defferre
lyti í lægra haldi í Marseilles, því að
þeir tveir elduöu grátt silfur saman í
júlí í fyrra. Innanríkisráöherrann
var potturinn og pannan í áætlunum
um breytingar á kosningum til
borgarráðs Parísar, sem hefur
ávallt veriö kosiö beinni kosningu.
Almennt var litiö svo á aö sú áætlun
tæki miö af því aö reyna að grafa
undan valdagrundvelli Chiracs. Hún
kom þó ekki til framkvæmda að
fullu, heldur voru breytingarnar
þynntar út og síöan látnar taka
einnig til Lyons og svo Marseilles hjá
Defferre s jálfum.
I/alery Giscard D'Estaing, fyrrum forseti, telur stutt i
fall sósialistastjórnarinnar.
Jacques Chirac, leiðtogi gaullista, hefur látið af
erjum við giscardista og saman hafa þeir snúið
gagnrýninni á hendur vinstrimönnum.