Dagblaðið Vísir - DV - 29.03.1983, Blaðsíða 30

30
DV. ÞRIÐJUDAGUR 29. MARS1983.
Trésmiðir — tilboð
Tilboð óskast í umskiptingu á þakjárni og tilheyr-
andi á blokk.
Upplýsingar gefur Tryggvi Gunnarsson í síma
16461.
Bflkrani
Bílkrani óskast ca. 35 tonna. Upplýsingar um
kranann, verð og fleira, leggist inn á DV merkt
„Bílkrani” fyrir 5. apríl.
SUÐURVERI
SIMI 38890
OKKAR VINSÆLA
fyrir
veisluna
Opið
alla
páska-
helgina
Munið
rétt dagsins
í hádeginu
virka daga
20-50% AFSLÁTTUR
AF ÖLLUM SKÓFATNAÐI
FRAM AÐ PÁSKUM
Einnig Kr. 216,-
Scholl
sjúkraskrór.
Kristín Gunnarsdóttir
fótasérfræðingur
ÁLFTAMÝRI 1-5. - SÍMI 31580
| ATH. í HÚSI BORGARAPÓTEKS
VIÐTAUÐ:
Myndlist sjötta
áratugarins nokkurs
konar olíufélag
—segir Jónas Guðmundsson
Sýningar mínar eru orönar býsna
margar, ekki síður erlendis en hér
heima” — sagöi Jónas Guðmunds-
son sjómaður, myndlistarmaöur og
rithöfundur og fleira. „Þann 31.
mars opna ég sýningu í Eden. Þar
verð ég að mestu með vatnslita-
myndir en líka eitthvað í olíu.
Á síðasta ári sýndi ég einnig í Eden
og síðan í Luxembourg. Stjórnvöld í
Luxembourg buðu mér að sýna þar,
í ráðhúsinu. Þess vegna gat ekki
verið um sölusýningu að ræða. En
sýningin fékk góðar undirtektir svo
ég hafði ánægju af þessu.
Mér hefur löngum þótt vænt um
sjóinn og það er svona veltingur í
mörgum þessara mynda, þama fyrir
austan, á sýningunni sem ég verð
með núna. Við uppbygginguna er
líklega notuð þessi hnefaalin, sem
tíðkaðist viö skipasmíöi austur við
Sandana.
Sumir hafa spurt mig, af því að ég
var nú svo lengi til sjós, hvort þetta
sé einhvers konar framhald af sjó-
mennsku. Og ég er nú ekkert frá því
að svo sé. Jafnvelf þótt liðinn sé
svona rúmur áratugur frá því aö ég
hætti á sjó, þá hefur hugurinn haldið
áfram að snúast um sjóinn. — Eg
hætti sjómennsku fertugur, var þá á
Grænlandshafi, hjá Konungsverslun-
inni.
Við eigum lítiö hús austur á Eyrar-
bakka. Það er hálfgert Freeport hjá
mér, svona í gamansömum skilningl
Mér líður illa ef ég kemst ekki í nám-
unda við sjóinn og brimhljóðið um
hverja helgi. Ég tel mig samt vera
Reykvíking, þótt ég sé þarna nú með
annan fótinn, en Sunnlendingar og
Eyrbekkingar hafa gert mér afskap-
lega mikið gott. Ég hef þó lítið gert á
móti og ætti þess vegna kannske að
sitja á þingi fyrir Framsókn í kjör-
dæminu.
Ég hef oft verið spurður að því
hvað ég hafi stundað myndlist lengi.
Það er nú hálfgerð píslarsaga.
Ég byrjaði að mála mjög snemma.
Áhugann fékk ég í gagnfræðaskóla.
Þar var kennari sem endilega vildi
að ég færi í myndlistarskóla. Nú, ég
fór því í handíða- og myndlistar-
skóla, sem Lúðvík Guömundsson var
með. Þar var ég með Braga og Erró
og ýmsum frægðarmönnum og Jón
Engilberts kenndi þama.
Þetta var á s jötta áratugnum og þá
var afskaplega mikill klausturlifn-
aður í myndlistinni. Hún var eigin-
lega nokkurs konar olíufélag
nokkurra manna. Þeir, sem ekki
vildu vera í olíufélaginu hjá Þorvaldi
Skúlasyni og Vaitý og þessum vinum
mínum, þeir eiginlega áttu ekki
nokkurra kosta völ nema þá að ráða
sig i heimskautaleiðangra eða til
Grænlands á togara. Svoleiðið að ég
fór bara eftir einn vetur.
Ég haföi þó alltaf sama áhugann
og ég notaði fyrstu peningana, sem
ég vann mér inn á togara, til þess aö
kaupa höggmynd eftir Ásmund
Sveinsson. — Það var talið eiginlega
verra en að vera drykkjumaöur aö
vera aö verja kaupinu sínu í „þetta”.
Ég losnaöi aldrei frá fegurðinni og
aðdáun á henni og var aö föndra viö
þetta. Þaö var hægt að skrifa til sjós.
Maður gat haldið sér með annarri
hendinni, á þessum koppum, og
skrifað með hinni. Ég skrifaði mikið
en ég lagði ekki í að máia. Það hefði
verið alveg ómögulegt og mjög illa
liöið.
Þegar ég var á Grænlandsfarinu
var ég oft langdvölum í Kaupmanna-
höfn og þar kynntist ég mörgum
málurum sem voru þama við nám.
Það varð til þess að ég byrjaði fyrir
alvöru aftur. Ég fór eina tólf leið-
angra á ísbrjóti, eða ísstyrktu skipi,
fyrir Konunglegu Grænlandsverslun-
ina og þá f ór ég að teikna aftur.
Allt var leyfilegt
Þá haföi þetta líka breyst. Olíu-
félagið hafði ekki lengur einkaumboð
fyrir myndlist. Það var komið eitt-
hvert vor í loftið og allt var leyfilegt.
Sumum fannst jafnvel nóg mn. Það
voru þó fleiri en ég, sem liöu fyrir
þetta strangtrúartímabil, til dæmis
Kjartan Guðjónsson og ýmsir flinkir
menn; flinkir teiknarar. Þeir nutu
sín ekki í þessu klausturhaldi.
Hins vegar má segja að á móti hafi
komið, að Þorvaldur Skúlason og
Valtýr og Svavar Guðnason og þessir
menn náðu þessu staðnaða Þing-
valla- og Hjálp-í-Þjórsárdal-kerfi út
úr myndlistinni. Aður fyrr var þetta
þannig, að til þess að vera fullgilt
verk, varð mynd helst að vera frá
Þingvöllum og máluð með olíulitum.
Þessir menn gerðu því mikið gagn.
Þeir gáfu þjóðinni eiginlega ný augu.
Þegar voraði í þessum efnum, þá
langaði mig til þess að taka upp
þráöinn aftur og læra meira — þótt
ég hafi alltaf haft afskaplega litla trú
á listaskólum vegna þeirra von-
brigða sem ég varð fyrir. Listaskólar
eru þó að því leyti góðir, að þú þarft
ekki sjálfur að uppgötva lögmálin.
Van Gogh kenndi sér þetta allt að
vísu sjálfur og gekk ágætlega, eins
og allir vita. Hins vegar sér maður
oft galla í myndum sem augljóslega
staf a af þekkingarskorti.
Jæja, ég fór til Miinehen og ætlaði
að læra grafík. Ég komst þó fljótt að
því að næst því að vera öskukarl eða
bifreiðavirki þá er grafikin — maður
er útataður upp fyrir haus alla daga.
Og þó að ég sé nú ekkert svona
sérstaklega penn frekar en aðrir
sjómenn, þá eru vissir hlutir sem ég
þoli ekki. Ég þoli ekki svona smur-
olíu og malbik, né ýmis eiturefni,
sem notuð eru í grafíkinni, og ég þoli
heldur ekki pastel, svo ég hætti i
grafík.
Þá fór ég að læra meðferð vatns-
lita hjá Rudolf Weissauer. Hann var
þá hættur reglulegri kennslu en var
með námskeið víða um Þýskaland.
Hann er afskaplega fínn teiknari og
ég fór að læra hjá honum 1974.
MagnúsTorfi hjálpaöi mér til þess.
Weissauer var afbragðs vatnslita-
málari...
Þar komst ég að því að sú tækni,
sem við Islendingar notuðum, var
bara ekki notuð lengur. Við máluðum
eins og enskar kerlingar. Þarna
lærði ég tækni, sem þeir kunna til
dæmis Hafsteinn Austmann og fleiri
góðir menn, svokallaða ameríska
tækni. Það er kannske grafískari úr-
vinnsla með vatnslitum heldur en
áður þekktist.
Fyrir vikið verð ég nær ein-
vörðungu með vatnslitamyndir á
þessari sýningu minni í Eden en hef
þó með örfáar olíumyndir, ef ein-
hverjir forngripir skyldu nú koma
þarna inn, sem telja þetta ekki lög-
lega sýningu nema þar séu olíu-
myndir.” -FG.
„Ég hafði þó alltaf sama áhugann og óg notoði fyrstu peningana, sem óg vann mér inn á togara, tii þess
að kaupa höggmynd eftir Ásmund Sveinsson."