Dagblaðið Vísir - DV - 08.11.1983, Blaðsíða 7

DV. ÞRIÐJUDAGUR 8. NOVEMBER1983.
Neytendur Neytendur
Fæðingarorlof er nokkuð misjafnt milli landa. Hér á landl elga mæður rétt á 3ja
mánaða orlofi.
Fæðingarorlof í nokkrum
löndum borið saman
Við rákumst á grein í norska tíma-
ritinu Folkevett þar sem gerður er
samanburður á fyrirkomulagi fæðing-
arorlofs smábarnaforeldra í 16
löndum. Island skipar áttunda sæti
ásamt Noregi og Danmörku, hvað
lengd orlofsins snertir. Þessi þrjú lönd
eru m.a. slegin út af Kína, Austur-
Þýskalandi og Sovétríkjunum. Finn-
land og Svíþjóð skipa tvö efstu sætin.
Finnland
Finnskar konur eiga rétt á 12
mánaða orlofi á iaunum í sambandi við
fæðingar. Fyrri helming þess tímabils
fá þær 80 prósent af fullum launum og
þann seinni 70 prósent. Seinni hluta
’orlofsins getur móðirin eða faðirinn
tekið, þó svo að algengast sé að móðir-
in taki það. Á seinasta ári voru 7|i
prósent feðra sem notfærðu sér þessi
réttindi.
Svíþjóö
1 Svíþjóð eiga mæður eða feður rétt
á 9 mánaöa orlofi þegar þau eignast
i bam. Sá sem notfærir sér þessi réttindi
fær greidd 90 prósent af fyrri launum.
Einnig eiga foreldrar rétt á 3 mánuð-
um til viðbótar en þá er um lægri upp-
hæð að ræða. Hægt er að taka 3 af þess-
um 9 mánuðum hvenær sem er þar til
barnið hefur náð 8 ára aldri.
Austur-Þýskaland,
Holland og Kína
I Hollandi og Austur-Þýskalandi
eiga konur rétt á 6 mánaða fæðingar-
orlofi á fullum launum. Og eftir fyrsta
barn eiga austur-þýskar mæðurrétt á
ársorlofi á 70 prósent launum, fyrir
hvert barn. Þetta fyrirkomulag er
vegna þess að Austur-þjóðverjar óska
eftir f jölgun landsmanna.
I Kína er foreldnun ráðlagt að eiga
ekki fleiri en eitt bam og allt er gert til
að spoma við því að fleiri börn komi.
En foreldrar njóta góöra réttinda við
fyrsta barn. Mæður geta tekið orlof allt
aö hálft ár á fullum launum og fá að
auki greiddan bónus í mörg ár á eftir.
En eignist þær fleiri börn fá þær ein-
ungis 56 daga orlof og bónusinn fellur
niöur.
Sovétríkin, Danmörk
og Noregur
Sovétríkin skipa sjötta sætið og
mseður þar í landi eiga rétt á 5 mánaða
fæðingarorlofi á f ullum launum.
Þar næst koma svo Noregur og Dan-
mörk. I Danmörku er fæðingarorlof
frá 14 vikum til 20 vikna og 18 vikur í
Noregi. Þá er átt viö það tímabil sem
greitt er með f ullum launum.
ísland
Á Islandi er f æðingarorlof 3 mánuðir
og möguleiki á fjórða mánuöi ef um
veikindi móöur eða barns er aö ræða.
Um þennan fjóröa mánuö þarf að
sækja sérstaklega og framvísa læknis-
vottorði. Mæður er hafa unniö 1032
dagvinnustundir eöa meira undan-
farna 12 mánuöi fá greidda fulla
greiðslu, sem er nú 14.114 kr. á mán-
uði. Þær sem hafa unniö minna en
þessar dagvinnustundir fá 2/3 af þess-
ari upphæð og þær sem hafa unnið
færri en 515 dagvinnustundir sl. 12
mánuði fá einungis 1/3 þessarar upp-
hæðar. Islenskir feður hafa möguleika
á að taka sér frí frá vinnu í 1 af þessum
mánuöum. En fram að þessu hafa
sárafáir feöur notfært sér þessi rétt-
indi. Astæðan mun vera sú að þeir telji
upphæðina sem greidd er vera of litla.
Frakkland,
Vestur-Þýskaland og Kúba
I Frakklandi er orlofið 16 vikur á
fullum launum og réttur á tveggja ára
fríi án launa. Vestur-Þýskaland hefur
14 vikna orlof á fullum launum.
Á Kúbu er 3 mánaöa fæðingarorlof á
fullum launum. En þar þarf móðirin
einungis aö hafa verið í starfi 75 daga
fyrir fæðingu.
Bretland og Bandaríkin
Mæður í Bretlandi eiga rétt á 6
vikna fæðingarorlofi á launum. En þá
veröa þær að hafa starfað í minnst 2 ár
hjá sama atvinnurekanda fyrir fæðing-
una.
I Bandaríkjunum eru engar ákveðn-
ar reglur sem gilda í þessum málum.
Einungis er talað um „réttlátt orlof”
sem atvinnurekandi og launþegi verða
að koma sér saman um hvað sé langur
tími.
Er þetta dýrt
fyrir þjóðfélagið?
Fæðingarorlofsgreiðslur kostuðu
finnska ríkiö um 330 milljónir á sl. ári.
Sumum kann að þykja þetta miklir
peningar en framtíðin mun leiða í ljós
hvort þetta hefur verið rétt f járfesting.
Félagsfræðingar og sálfræðingar
eru yfirleitt ekki í vafa um að þetta sé
rétt stefna. Því óöryggi á uppvaxtaár-
unum og skortur á umhyggju getur
komið fram seinna á lifsskeiöinu og
kostað þjóðfélagið margfalt meira.
L5WMV
ÞAÐ GERIST EITTHVAÐ
NÝTT I HVERRIVIKU
ÁSKRIFTARSÍMINN ER
27022
Sviss er fyrir skíðafólk það sem skíðin eru fyrir skíðaskóna: Rétti staðurinn
að vera á.
Og áfangastaður skíðaferða Arnarflugs til Sviss er engu líkur. Wallis-dalur-
inn er gjarnan nefndur Kalifornía Svisslendinga vegna einstakrar veðursæld-
ar, og Anzére er skíðabær sem skíðasnillingarnir svissnesku sækja sjálfir
óspart í.
(búðir farþega Arnarflugs eru nýjar og glæsilegar og í Anzére hefur verið
hugsað fyrir öllum hugsanlegum þægindum til handa gestunum - skíða-
brekkurnar eru rétt við dyrnar og engar biðraðir við lyfturnar. Þar eru
skíðaskólar fyrir byrjendur og lengra komna, barnapössun, glæsileg heilsu-
rækt, sundlaugar - og ótal veitingahús og fjörugir næturklúbbar.
VERDFR4KR.16.599
(miðað við 4 í stúdíóíbúð)
Innifalið: Flug þriðjudagsmorgna frá Keflavík til Genfar um Amsterdam,
rútuferð til Anzére, íbúðagisting í 13 nætur, þrif á íbúð, fararstjórn og
ferðin heim aftur.
SKELLLM OKKIJR í
„SVISSNESKAt’ SKIDs^TIÓPINN
Flugfélag með ferskan blæ
A n ]\!A D E'T T Leitið til söluskrifstofu Arnarflugs,
V/lili Í/LJ vJ umboðsmanna eða ferðaskrifstofanna. *
Lágmúla 7, sími 84477