Dagblaðið Vísir - DV - 28.04.1984, Qupperneq 29

DV. LAUGARDAGUR 28. APRlL 1984.
29
RAMSÓKNARFLOKKI
Aðdragandi átakanna
Aödragandi þeirra átaka sem hér er
um f jallaö veröur aö þessu sinni ekki
rakinn lengra en skammt aftur fyrir
síöustu alþingiskosningar. Guðmundur
G. Þórarinsson verkfræðingur hugöist
ná fyrsta sæti á framboöslista flokks-
ins í Reykjavík. Við þaö gat Reykja-
víkurhópurinn ekki sætt sig. Þeir gripu
þá til þess ráös aö safna undirskriftum
í fuiltrúaráöinu undir áskorun til Olafs
Jóhannessonar um aö Olafur gæfi kost
á sér. Beiðni um undirskrift á slikan
lista reyndist erfitt aö neita og Olafur
fór í fyrsta sætið. Þetta leiddi til þess
að Guðmundur G. Þórarinsson hætti
viö framboöshugleiöingar og tók ekki
sæti á framboðslista flokksins. Reykja-
víkurhópurinn rökstyður þetta svo aö
nauðsynlegt hafi verið aö fá jafnsterk-
an mann og Olaf í framboð i Reykjavík
eftir þaö fylgistap sem flokkurinn
haföi oröið fyrir þar. Þá sáu þeir fyrir
'stjórnarþátttöku Framsóknarflokks-
i ins. Á þeim fundi geröist þaö til tiöinda
aö fjöidi manna stóö upp og hélt ræöur
um nauðsyn á endurnýjun í forystu-
sveit flokksins. Yngri menn yrðu að
taka viö. „Þetta var skipulagt af hálfu
Steingrims og flokksskrifstofan var
notuð í framkvæmdina,” sagði einn
áhrifamaöur í Reykjavikurhópnum.
Tómas Arnason var mættur á þennan
fund, alls óviðbúinn öðru en þvi að
hans væri ráðherradómur vis enda
haföi hann tekið ötulan þátt í stjómar-
myndunarviðræðunum nær allan tím-
ann. Oiafur Jóhannesson var hins veg-
ar ekki á þessum fundi, Uklega vegna
þess að hann hafði ekki verið hafður
meö undangengnar vikur. „Þaö var
mjög þungt í Tómasi undir þessum
ræðuhöldum, þaö fór ekki á miUi
mála,” sagði einn fundarmanna á
þessum fundi. Tómas tók þó ekki til
málsaösinni.
herberginu og mun Olafur Jóhannes-
son þá hafa sagt: „Nú, þaö er verið aö
kaUa á menn einn og einn.” Þá er kaU-
aö á Jón Helgason, HaUdór Ásgríms-
son og Guömund Bjamason einn í einu
en mjög hafði komiö tU tals síöustu
dagana aö Guömundur gæti oröið ráö-
herra. Síöastur var Alexander kvadd-
ur fyrir formann sinn , ,og rúllað þaöan
út í ráðherrastól” eins og viömælandi
DV tók til orða.
Þaö vekur athygii viö þessa upp-
talningu að Olafur Jóhannesson var
aldrei kallaður fyrir Steingrím. Og sá
sem þetta ritar hefur áreíðanlegar
heimildir fyrir því að Steingrimur
sagöi Olafi aldrei hreint út, augUti tú
auglitis.að ætlunin væri aö Olafur yrði
ekki ráöherra. Hitt er svo annað mál
aö þaö mun ekki hafa komið Olafi ýkja
mikiö á óvart eftir það sem á undan
var gengiö. Olafur vUdi hvorki játa
þessu né neita þegar DV bar þetta und-
Olaf ur Jóhannesson ítrekar þá athuga-
semd sína við vinnubrögð formanns og
segir aö sUk vinnubrögð hafi ekki
þekkst fyrr í flokknum. Næstur tók tU
máls Ingvar Gíslason sem kvaðst ekki
hafa áhuga á aö gefa kost á sér enda
sýndist sér ekki vera áhugi fyrir því
annars staðar.
Gengið var tU atkvæöa um tUlögu
Steingríms og lauk henni jjannig aö
HaUdór og Jón Helgason fengu 11 at-
kvæði hvor, Alexander 9, Davíð Aðal-
steinsson 2, Guðmundur Bjarnason 2
og Stefán Valgeirsson 1. Tveir seölar
vom auöir. Hafa menn haft um það
getgátur aö annan þeirra hafi Olafur
Jóhannesson átt en Ingvar hinn. Um
það veröur auövitað ekki fuUyrt.
Þannig lauk þessum sögulega þing-
flokksfundi aötaranótt 26. mai 1983 en
þetta er rifjaö hér upp vegna þess að
Reykjavíkurhópurinn hefur taliö aö
þarna hafi verið iUa farið með Olaf Jó-
Bjaml Einarsson: „Ekki óánægja moö
byggðastefnu heidur maö Bjama sam vinnur
i byggöadeildinni."
Halgi Bergs: i jaöri SÍS hópsins.
Tómas óli Jónsson: Kjörinn f stjóm húsbygg-
ingarsjóös eftir aö hafa dragiö framboö sitt
til baka.
Heimir Hannesson: Lengi viðloöandi Reykja-
vikurhópinn.
Þorsteinn Óiafsson: „Eöiilegt að umbuna
honum mað þingsœti ef vel tekst tH."
Hannes Pálsson: Steingrimur baröist fyrir
bankastjórastööu handa honum.
Hrótfur Halldórsson: Fáll fyrir Bjama f
upphafinu.
Flnnur Ingótfsson: Dyggur á SÍS vnngnum.
sér aö ef framsóknarmenn yröu áfram
i ríkisstjóm yröi Olafur væntanlega
ráðherra og þar með væri framsóknar-
þingmaður úr Reykjavík oröinn ráö-
herra. Annað kom á daginn.
Flokksvólin gegn Tómasi?
A hinn bóginn laut Tómas Arnason i
lægra haldi fyrir HaUdóri Asgrímssyni
í prófkjöri á Austfjörðum. Reykjavík-
urhópurinn heldur því fram að í því
prófkjöri hafi flokksmaskínan misk-
unnarlaust veriö notuö til framdráttar
Halldóri og raunar hafi starfsmenn
flokksins víöar tekiö afstööu i innan-
flokksátökum.
Að kosningum Ioknum tóku viö
stjómarmyndunartilraunir. Tómas
Ámason var þátttakandi i þeim en
Olafur Jóhannesson fékk þar hvergi aö
koma nærri. Leið svo að því að ný ríkis-
st jórn var í burðarliðnum.
Vitnað um endurnýjun
Síödegis 25. mai 1983 var boðað til
miðstjórnarfundar að Hótel Loftleið-
um þar sem tekin skyldi afstaöa til
Næturfundur í þinghúsinu
Klukkan rúmlega eitt eftir miönætti
lauk miöstjórnarfundinum og héldu
þingmenn þá rakleiðis niöur i Alþingi á
þingf lokksf und þar sem gera átti út um
ráðherradóminn. Olafur Jóhannesson
mætir til þingflokksfundarins. Einn
þeirra sem ekki gengu sáttir af þeim
fundi hefur lýst honum á þessa lund:
Þegar i þinghúsiö er komið safnast
menn saman í þingflokksherberginu,
allir nema Steingrímur Hermannsson
sem setti sig niður í herbergi Jóns
Helgasonar, þáverandi forseta sam-
einaös þings.
Steingrímur tekur síöan til við aö
kalla á menn einn af öðrum. Fyrstur er
kvaddur á hans fund Ingvar Gíslason
og tjáir Steingrímur honum aö ekki
geti orðið um þaö aö ræöa aö Ingvar
veröi áfram ráöherra. Vitnar Stein-
grímur til ummæla flokksmanna á ný-
loknum miðstjómarfundi því til stuðn-
ings aö endumýjunar sé þörf. Næstur
er kallaöur til Tómas Arnason og hon-
um tilkynnt á sömu lund. A meðan
þessu fer fram sitja aðrir í þingflokks-
ir hann. Hann sagðist ekki skýra frá
einkasamtölum viö Steingrim og þegar
hann var spurður að því hvort um
nokkurt samtal heföi verið að ræða
sagði hann að þeir Steingrímur heföu
oftrættsaman.
Steingrímur leggur fram til-
lögu
Þegar Steingrímur hefur lokiö viÖ
aö kalla menn fyrir kemur hann til
þingflokksherbergis og tilkynnir að.
hann muni nú leggja fram tUlögu um
ráðherraefni og ráðuneyti. Þessu mót-
mælti Olafur Jóhannesson og sagöi að
slík vinnubrögö heföu aldrei tíökast,
ávallt heföi veriö skrifleg atkvæða-
greiösla án tilnefningar. Steingrímur
ítrekaöi þá aö hann muni samt sem
áöur leggja fram tillögu sina en gefur
oröiö laust ef menn vilji segja skoðun
sína. Tómas Arnason tók þá til máls og
sagði, samkvæmt áðurgreindum heim-
ildum DV, aö vegna vel undirbúinnar
rógsherferðar á miöstjórnarfundinum
teldi hann ekki rétt né skynsamlegt aö
gefa kost á sér til ráöherraembættis.
hannesson í stað þess aö nýta sér
reynslu hans og þekkingu.
Bjarni fellir Hrólf
Næsta tækifæri sem gafst til að láta
til skarar skríöa gegn Reykjavíkur-
hópnum var formannskosning i full-
trúaráðinu skömmu eftir alþingiskosn-
ingarnar. Þar felldi Bjarni Einarsson
Hrólf HaUdórsson í kosningu. „Þeir at-
burðir sem nú hafa gerst undanfarnar
vikur eru í raun aöeins framhald af
þvi,” sagöi einn stuöningsmaður
Reykjavíkurhópsins.
Atökin um Húsbyggingarsjóðinn,
sem hér er lýst aö framan, eru talin
helgast af því öðru fremur að stjóm
sjóösins hefur taliö sig hafa heimild til
að veösetja húseign flokksins að Rauö-
arárstfg 18. Slikt kann að reynast
nauösynlegt nú vegna mikils fjár-
magns sem þarf til aö halda Timanum
gangandi meö þeim breytingum sem
reynt er nú aö vinna aö þar. Forráöa-
menn Reykjavikurhópsins hafa hins
vegar verið mótfallnir slíkum veö-
heimildum og eru auk þess ekki allt of
ánægöir meö breytingarnar á Tíman-
um. „Þaö er oröiö slæmt þegar eggiö
afneitar hænunni,” sagöi einn þeirra
og átti viö þá kenningu ritstjóra Tím-
ans aö Framsóknarflokknum yröi fylgt
ef hann hefði sömu skoöun og Timinn.
Þessi framsóknarmaöur benti á aö
þrátt fyrir skipulagsbreytingar væri
Tíminn alfariö í eigu framsóknar-
manna. Enginn einstaklingur utan
flokksins heföi keypt hlutabréf í útgáf-
unni svo þegar til kastanna kæmi væri
í raun ekki um neina eölisbreytingu aö
ræöa og flokksmenn mundu risa upp
öndverðir ef blaöið ætlaði aö afneita
þeim. Annars eru ekki allir framsókn-
armenn jafnbjartsýnir á framtið Tim-
ans. Hlutafé mun nú vera 12 milljónir
af þeim 15 sem safna átti. Þar af á
flokkurinn sjálfur 6 milljónir án pen-
ingagreiöslu svo eftir standa aörar 6 til
ráöstöfunar. „Og hvað duga þær lengi
og hvert á svo að leita?” spuröi einn
viömælandiDV.
Hvað gerír Reykjavíkurhóp-
urinn?
Talsmenn Reyk javíkurhópsins telja
boltann nú vera hjá flokksforystunni.
Hennar sé að leita sátta. Ef ekki? ,4
okkar hójn hafa heyrst raddir um sér-
framboð í Reykjavik þótt slík mál hafi
ekki verið rædd formlega. Hins vegar
er því ekki að leyna að þegar hefur ver-
iö stofnaöur s jóöur til óák veöinnar ráð-
stöfunar,” voru óbreytt orö eins
þeirra.
Ef hins vegar er horft til næstu kosn-
inga að ööru leyti hallast menn aö þvi
að Olafur Jóhannesson muni ekki gefa
kost á sér. Olafur segir sjálfur í sam-
tali við DV að hann hafi engar áætlanir
um aö láta af þingmennsku. Steingrím-
ur Hermannsson segir hins vegar „að
Olafur sé á síðasta snúningii þing-
mennskunni” og sú skoðun Steingrims
er studd af áliti fjölmargra annarra.
Ohætt er þó að rifja upp ummæli
Olafs fyrir nokkrum ánnn þegar hann
var spurður um þetta efni og svaraði
þvi þá til aö hann væri kominn á þann
aldur að vilja ekki hætta. Ef gert er ráö
fyrir aö Ólafur haldi ekki áfram er bú-
ist við átökum í Reykjavík.
Þorsteinn gegn Guðmundi G.?
Þar telja trúveröugir menn rétt að
gera ráð fyrir þeim möguleika fullum
fetum að Guömundur G. Þórarinsson
muni hyggja á endurkomu. Þorsteinn
Olafsson muni jafnframt stefna á
fyrsta sætiö. Báðir þessir menn hafa
þó veriö taldir tengjast sama hópnum.
- Reykjavíkurhópurinnhefurhinsvegar
ekki ákveðinn frambjóðanda i huga
sem att gæti kappi við þessa tvo: ,JEg
heid aö mér sé óhætt aö segja aö viö
gætum vel hugsað okkur að styðja
Guðmund þótt hann hafi vissulega ekki
veriö í neinu uppáhaldi hjá okkur hing-
aö til,” sagöi einn forystumaöur i
Reykjavíkurhópnum. Og þá hafa menn
jafnvel gert þvi skóna aö Steingrímur
hafi sjálfur hug á þvi aö fara fram í
Reykjavík og þá til aö halda Olafi
Þórðarsyni á þingi þrátt fyrir kjör-
dæmabreytingu. ,42g hef engar ráða-
gerðir í þessa átt,” segir Steingrimur
sjálfurumþetta.
Lokaorðin hefur Steingrímur Her-
mannsson:
„Eg er vissulega reiðubúinn til aö
beita mér fyrir sáttum í þessu máli,
annaðhvort aö þeirra frumkvæði eða
minu eigin. Eg hef raunar átt viöræöur
við menn úr báðum örmum og lagt á
þaö áherslu að sættir takist.” Og
áfram segir Steingrímur aðspurður:
,Æg hef aldrei heyrt um þennan mál-
efnaágreining, um landbúnaöarpólitík
og byggðastefnu. Eg held aö þessi
ágreiningur sé fyrst og fremst um
menn.”
EFTIR
ÓSKAR
MAGNÚSSON