Dagblaðið Vísir - DV - 13.12.1984, Blaðsíða 13

DV. FIMMTUDAGUR13. DESEMBER1984.
13
hvorki meira né minna en þaö aö
Bandaríkjamenn ætluöu aö flytja hing-
að kjamorkusprengjur gegn kafbátum
ef til styrjaldar drægi, án þess aö
spyrja Islendinga leyfis.
Þetta kom landsfeðrum eins úr jafn-
vægi og þegar feimin og ósnert heima-
sæta varö í gamla daga fyrir því aö
slordóni plássins vaföi hana örmum
fyrir allra ásýnd. Þeir vissu ekkert
hvernig þeir áttu aö láta og töldu þetta
ódæmi mikil. Að vísu rifjuðu þeir það
upp að Arkin þessi heföi komið viö sögu
hér áöur varöandi kjamorkumál og
heföi nú étiö þaö ofan í sig sem hann
sagöi þá, en engu aö síöur töldu þeir
hina mestu nauðsyn bera til að kanna
málið gaumgæfilega.
Af málinu í heild er þaö aö segja aö
þegar menn áttuðu sig á því hver kauði
var, hljóönaði snarlega umræöan um
hina virtu vísindastofnun og áreiöan-
leikahans.
Barnaskapur
Allt var þetta sjónarspil óvenju
klaufalega sett upp hjá þeim göngu-
mönnum, en ekki vom viöbrögö lands-
feöra síður barnaleg. Trúir því virki-
lega einhver í alvöru aö ef til kjam-
orkustyrjaldar dregur þá verði ein-
hver íslensk ríkisstjórn spurð aö því
hvaöa vopn megi vera hérlendis? Trú-
Arkin og
eignir
manna
ir því virkilega einhver aö hún verði Ef sú ógæfa dynur yfir mannkyn aö
spurö aö því hvort hér megi vera her? til styrjaldar kemur milli risa veldanna
Mikil lifandis skelfingar börn mega verður enginn spurður um eitt eöa
menn vera ef þeir trúa því. neitt, hér eöa annars staöar. Land okk-
ar veröur gert aö herstöö, vighreiðri,
hvaö sem við segjum. Þar skiptir engu
máli hvort viö erum í hernaöarbanda-
lagi eöa ekki. Þaö er engin trygging
fyrir því aö það herveldi noti Island
sem er í sama hernaöarbandalagi og
viö. Hitt risaveldið mun örugglega
reyna aö ná landinu og flytja hingað
kjamorkusprengjur. Þá myndu „vin-
ir” okkarí Washington ábyggilega láta
varpa hér helsprengjum ef þeir teldu
nauðsynlegt til að eyöa stöðvum óvin-
anna, alveg eins og Rússar myndu
gera þaö ef Bandaríkjamenn sætu hér
fyrir.
Þessar upplýsingar Arkins eru því
bamalegar, hvort sem þær eru sannar
eöa ekki, og þaö eru einnig viðbrögöin
viö þeim. Okkar eina von er aö þaö
veröi ekki stríð og út frá því verðum
viö aö miöa afstöðu okkar í alþjóölegu
samstarfi, þar meö taliö afstööu til
Nató. Ef viö trúum því aö vera okkar
þar og dvöl vamarliösins hér sé lík-
legri til aö hamla gegn ófriðarhættu en
efla hana eigum viö aö haida óbreyttu
ástandi, annars ekki.
Af eignum manna
Hin fréttin fær minna pláss í umf jöll-
un minni. Hún birtist á baksíðu NT í
síöustu viku og fjallaði um þá merku
uppgötvun aö eignir manna færu ekki
eftir tekjum. Þótti blaöinu þetta nokk-
uð skrítiö. Þaö þótti mér líka, þar til ég
las greinina. Þá kom nefnilega í ljós að
miöaö var viö skattskýrslur. Þá fór nú
máliö aö skýrast.
Auðvitað fara eignir manna veru-
lega eftir tekjum þeirra. En skatt-
skýrslur og tekjur eru sitt hvaö. Það
fólk sem undanfarin ár hefur haft rúm-
lega miölungs tekjur í þessu þjóöfélagi
og hefur taliö þær fram til skatts hefur
ekki safnaö eignum. Þaö hefur verið
mergsogiö af skattheimtu. En í hópi
þeirra sem telja fram lágar tekjur og
eru skattlitlir eða skattlausir úir og
grúir af skattsvikurum, sem vitanlega
hafa fjárfest skattsvikinn gróða í eign-
um á undanförnum verðbólguárum.
Það þarf engan speking tii aö vita aö
þær eignir eru yfirleitt úr steinsteypu.
Og það er mikill misskilningur aö
halda aö þessir menn beri allir fína
titla eöa séu fyrirferöarmiklir í þjóöfé-
laginu. Þeir eru af öllum stéttum og
bregðast öfugir við ef talað er um aö
draga úr tekjuskattsálögum. Þar meö
er verið aö „rýra kjör” þeirra, því ef
hinn heimskulegi og óvinsæli tekju-
skattur væri aflagður hefðu þeir ekkert
eftirtilaöstela.
En meira um þaö seinna.
Magnús Bjarnfrcðsson.
Kjallarinn
INGÓLFUR Á.
JÓHANNESSON
SAGNFRÆÐINGUR OG KENNARI
Á 9. bekkur
að vera skylda?
Alþingi hefur enn frestað skóla-
skyldu í 9. bekk nokkrum sinnum.
Ástæöur þess tel ég einkum vera t vær:
— Verulega andstöðu bæði meöal
kennara og almennings þótt aörir séu
harðir meö. Andstaöan er mest úti á
landi.
— Stjórnvöld telja þaö of dýrt aö
láta hana koma til framkvæmda.
Er þá komið aö kjama málsins.
Samkvæmt þeim upplýsingum sem ég
hef halda 95% þeirra nemenda sem
ljúka námi í 8. bekk áfram. Þeir veröa
hins vegar aö borga bæöi námsbækur
og mötuneytiskostnað að fullu sem
aðrir nemendur grunnskólans þurfa
ekki. Þetta er einkum þungur baggi
fyrir dreifbýlisunglinga og foreldra
þeirra enda mun, eftir því sem ég best
veit, fráfall nemenda milli 8. bekkjar
og 9. bekkjar vera mest í þeim sveitar-
félögum sem bjóöa ekki upp á 9.'
bekkjar nám í sveitarfélaginu sjálfu
eöa heimanakstur til sh'ks skóla. Það
er sem sagt verið að spara.
Skammsýni hreppsnefnda og sjdings-
semi gjaldenda sem Hannes Hafstein
ráöherra óttaðist í umræðum á Alþingi
1907 aö gætu ráöiö ferðinni ef sveitar-
félög yrðu sjálfráö virðast nú hafa tek-
iö völdin hjá rikisstjórn og Alþingi.
Skýlt er sér bak við það skynsamlega
viöhorf aö fáir tugir unglinga, sem
koma síöar til náms í 9. bekk, hafi illt
af því aö vera neyddir til þess strax.
Máhö er hins vegar einfalt eins og
þingmenn Kvennalista hafa séö. Þeir
hafa lagt fram tillögu til þings-
ályktunar sem hljóðar svo:
„Alþingi ályktar aö fela menntamála-
ráðherra aö tryggja aö ríkissjóður
gegni sömu skyldum hvað varðar f jár-
framlög við 9. bekk grunnskóla og viö
aöra bekki grunnskólans, án þess þó aö
skólaskylda komi til. ”
Eg fæ ekki betur séö en þetta sé
ákjósanleg lausn á viökvæmu deilu-
máh.
Ingóifur Á. Jóhannesson.
Hvaða iðngrein
er i hættu?
Framleiösla og bygging einingahúsa
er í hættu vegna þess aö taka á forrétt-
indin af þeim. Þetta er uppistaöan í
kjallaragrein háttvirts þingmanns
Kvennalistans, Kristínar Halldórs-
dóttur, er birtist í DV föstudaginn 23.
nóvember 1984.
Mér brá svo aö ég settist niður og fór
að mótmæla, því greinin er skrifuð af
algeru þekkmgarleysi.
Ég voná aö þeir þingmenn sem
leggja þá tillögu til þingsályktunar
fyrir Alþingi, sem felur í sér hróplegt
ranglæti, sjái sóma sinn í því að draga
þá tillögu til baka. Tillagan hljóðar
svona samkvæmt grein Kristínar
Hahdórsdóttur. „Alþingi ályktar aö
fela félagsmálaráðherra aö sjá til
þess, aö samþykkt húsnæöismála-
stjómar frá 19. september 1984, um
breyttar úthlutunarreglur húsnæöis-
lána, sem taka eiga gildi um næstu
áramót, nái ekki fram að ganga.”
Svo mörg voru þau orö. Hvað er hin
hagsýna húsmóðir og félagar aö fara
fram á? Hún er aö fara fram á aö mis-
munun sem hefur viðgengist megi alls
ekki rifta, mismunun sem tUtölulega
fáir sem hafa sterka aöstööu hagnast
á. Kristín heldur því fram aö venju-
legur byggingartími steinsteyptra
húsa sé 18 mánuöir eftir fokheldi og
lánaúthlutun sé viö þaö miðuð. Eftir
þessu eru ekki byggö timburhús á hefð-
bundinn hátt og menn hafa ekkert aö
gera með peningalán fyrr en eftir aö
húsin. eru orðin fokheld, meira aö
segja ekki fyrr en 6 til 18 mánuöum eft-
ir aö fokheldisvottorð er gefiö út.
Hvort tveggja er reginvitleysa og
væri þeim sem viö sendum á Alþingi
Islendinga nær aö vinna að því aö laga
og flýta úthlutun lána úr Bygginga-
sjoöi rikisins. Svo talar þingmaðurinn
um styttri byggingartíma einingahúsa
en ef byggt er á hefðbundinn hátt. Mér
er spurn, hvaö er þaö sem styttir
byggingartíma þannig húsa? FlestalUr
sem framleiða einingahús smíöa út-
veggi, óeinangraða og óklædda aö
innan, meö gleri í gluggum og útihurð,
inni eða við verkstæöi og reka saman
sperrur. Þaö er þaö eina sem framleitt
er utan byggingarstaöar. Eg hef ekki
trú á aö þaö muni neinu á tíma þó aö
útveggir séu reknir saman annars
staöar en á byggingarstaö og þurfi svo
aö flytja þá langa vegu til aö reisa þá,
annaö er byggt á staönum. Ég bíö bara
eftir því aö heyra aö þaö sé fljótlegra
aö byggja tU dæmis grunn vegna þess
aö þaö á aö koma meö útveggina aö og
reisa þá á þeim sama grunni.
Kristín segir í grein sinni aö
einingahús séu komin miklu lengra í
byggingu þegar þau teljast fokheld. Eg
get upplýst þingmanninn um aö
fokheidisstig húsa sem byggö eru meö
heföbundnum hætti og einingahúsa eru
sambærileg í flestum tilfellum, eini
munurinn er oftast sá að í eininga-
húsum er oft komiö gler og útUiurö, en
hver er kominn til aö segja aö þaö sé
ekki komið í þau hús sem byggö eru á
hefðbundinn hátt? Þingmaöurinn segir
aö mun auöveidara sé fyrir þá efna-
minni aö komast yfir húsnæöi, eins og
hún oröar þaö svo snyrtilega, ég þykist
vera búinn aö sýna fram á þaö hér aö
framan aö þetta er blekking. Þá kemur
hin hagsýna húsmóðir aö hag-
ræðingunni og heldur því fram aö
meú-i tími af byggingunni sé unninn
innandyra og er þaö rétt, þaö munar ca
2 til 4 vikum ef einingar eru unnar
innandyra. Eg hef séö þær smíðaðar
úti. Enerþettasvomikiö atriði?
Fyrr í grein Kristínar talar hún um
að venjulégur byggingartími stein-
steyptra húsa sé 18 mánuöir eftir fok-
heldi og sé reiknað meö því, sem oft er
gert, aö hús sé búið aö 1/3 fokhelt, þá
er ekki óeðlilegt að reikna meö 9
mánuðum aö fokheldi (ég tek þaö f ram
aö ég er ekki sammála þessum tölum).
Þaö hlýtur aö vera hægt aö koma
þessu þannig fyrir, aö menn vinni inni
yfir versta tímann á árinu þegar 2/3 af
verkinu eru unnir eftir aö búiö er aö
loka húsinu. Þá kemur þjóöhagsleg
hagkvæmni húsmóöurinnar.
Þaö er aö mínu viti ekki þjóðhagsleg
hagkvæmni aö byggja úr timbri
eingöngu hér á islandi, við eigum aö
nota eins mikiö af innlendu efni og viö
getum en gæta þó náttúruverndar-
sjónanniða. Er þaö hagkvæmt aö
flytjaefnið 30 km inn í landiö og vinna
þaö þar og flytja þaö svo hundruö km
um landiö þar sem húsiö á aö rísa?
Kjallarinn
ÖRN INGÓLFSSON
BYGGINGAMEISTARI,
BREIÐDALSVÍK
Svo kemur aö blessuöum dreifbýlis-
áróöri borgarbarnsins. Eftir
hennar upplýsingum eru einingahúsa-
framleiðendur 21, þar af 6 í Reykjavík,
3 á Vesturlandi, 4 á Noröurlandi, 2 á
Austurlandi, 1 á Suöurlandi og 1 í Vest-
mannaeyjum. (Þetta gengur ekki upp,
sennilega vegna þess aö fleiri en einn
munu vera á sama staö). Nú kemur
stór spurning, eigum viö sem vinnum
viö húsbyggingar á öörum stöðum aö
flytja allir á þessa staði, sem allt útlit
hefur veriö á frá því aö mismununin á
hefðbundnum byggingum og einrnga-
húsum var ákveöinn? Þaö þarf ekki
mörg innflutt hús á litla staöi til aö
gera þeim sem hafa veitt þessa
þjónustu ókleiftaðstarfa áfram.
Eg skora á Kristínu, og þá sem með
henni standa aö þessari óheillatillögu,
aö endurskoða hug sinn og kynna sér
málið miklu betur svo aö ég og minir
líkar fái aö keppa á jafnréttisgrund-
velli. Ég biö ekki um annaö.
Örn Ingóifsson.
• „Það er að mínu viti ekki þjóðhagsleg
hagkvæmni að byggja úr timbri eingöngu
hér á tslandi.”
IÐNGREINIHÆTTU
Kjallarinn
Framleiðsla og bygging eininga-
húsa hefur verið vaxandi atvinnu-
grein nú siöustu árin. Þessi
byggingarmáti hefur auöveldað
mörgurn að koma sér upp húsnæði,
sem ella hefðu átt erfitt með það.
Nú er þessi iðngrein i nokkurri
hættu, ef fram ná að ganga nýjar út-
hlutunarreglur lána, sein samþykkt-
ar voru i húsnæðismálastjórn 19.
sept. sl. og ættu samkvæmt þeirri
sainþykkt aö taka gildi um næstu
áramót.
Asamt þingmönnum úr öllum
öörum flokkum og saintökum á
Alþingi hef ég undirrituð þvi lagt
frain cftirfarandi tillögu til þings-
ályktunar:
„Alþingi ályktar að fela félags-
málaráðhcrra aðsjá til þess, aösam-
þykkt hi'icngWSi«;int>la«;finrnar frá 19
úthlutunarreglur lána tU kaupenda
slíkra húsa þess vegna miðast við að
greiöa þau út á u.þ.b. 10 mánuöum
frá fokheldi. Þess ber þó aö gæta,
aö fokheldisstig húsanna eru engan
veginn sambærileg, þar sem eininga-
husin eru rniklu lengra komin i
byggingu, þegar þau teljast fokheld.
Með núgildandi úthlutunarreglum
var þvi stefnt aö þvi að jafna
aðstöðumun þeirra, sem kaupa ein-
ingahús, og þeirra, sem byggja á
heföbundinn hátt. Ennfremur áttu
þær að stuðla aö bættri samkeppnis-
stöðu innlendrar einingahúsagerðar
gagnvart innflutningi slikra húsa. Að
flcstra mati hefur þessum inark-
miðum veriö náö.
Kostur hinna efnaminni
Framleiðsla og bygging eininga-
húsa hefur auöveldað mörgum aö
koma sér upp húsnæöi, sem ella
hefðu átt erfitt með það. Þar skiptir
öyggingartiminn meginmáli, en
haiui er yfirleitt aöeins 3-6 inánuöir
og getur raunar veriö enn skemmri.
1 flestum tilfcllum er húsbyggjandi
fluttur inn, áöur en annar hluti
lánsins er greiddur út.
Það cr húsbyggjanda úmetanlegt
hagraíði að geta flutt inn í hús sitt
aöeins örfáum vikum eftir aö
bygging þess hefst. Þess vegna eru
einingahúsin kostur hinna efna-
minni.
Augljóst er einnig það hagræði að
árið. Þaö væri öfugþróun aö færa
meginálagstíma bygginga aftur yfir
á færri mánuöi ársins.
Þjóðhagsleg hagkvæmni
Auk hagræðis og sparnaðar fyrir
húsakauiændur og samfelldari og
þægilegri vinnu við húsagerðina má
benda á, að einingahús eru fram-
leidd á ýmsum stöðum á landinu, þar
sem mikilvægt er frá þjóöhagslegu
sjónarmiði að hlúa að vaxandi at-
vinnugreinum.
21 fyrirtæki framleiöir einingahús
hér á landi, þar af 6 á höfuðborgar-
svæðinu, en hin 15 dreifö um allt
landið, á Akranesi, í Borgarnesi,
Stykkishólmi, á Blönduósi, Siglu-
firöi, Akureyri, Húsavik, Egils-
stöðum, Höfn i Homafirði, Selfossi
kristín
HALLDÓRSDÓTTIR,
ÞINGMAÐUR KVENNALISTA