Dagblaðið Vísir - DV - 21.01.1985, Blaðsíða 13

DV. MÁNUDAGUR 21. JANUAR1985.
13
Það er gamall siður á Islandi að
tala í líkingum og myndmáli. Stund-
um er það gert af skáldlegri þörf og
stundum til skýringa. En aðferðinni
er lika hægt að beita til svo mikillar
einföldunar að það leiði til blekkinga.
Af þeim toga er þjóðarkökuhugtakiö
í stjórnmálum. Þessi kaka er
einstaklega handhæg stjómmála-
mönnum, sem hafa fengið að reyna
sig í ríkisstjómarbakaríinu en haft
lélegar uppskriftir. Þegar þeir þurfa
að útskýra fyrir fólki hvers vegna
lífskjör hafi ekki batnað segja þeir
að þjóðin hafi sjálf ekki aukiö fram-
leiðslu sína og sérhverjum manni
hljóti að vera ljóst að sneiöin hans
stækki ekki nema þjóðarköku-
skömmin stækki.
Bakarameistarar núvercuidi ríkis-
stjórnar, þeir Þorsteinn Pálsson og
Steingrímur Hermannsson, hafa
gripiö til kökunnar góðu til að sætta
landslýðinn við verstu lífskjör um
árabil og virðast ekkert botna í því
aðkökuskrattinn hafi ekki stækkaö.
En áherslan á stærð kökunnar er
blekking og vísvitandi tilraun til að
draga athyglina frá því að í eldhúsi
ríkisstjómarinnar ganga menn með
hnífapörin uppi í erminni og hafa
rangt við í kökuskurðinum.
Það er auövitað rétt aö nauösyn-
legt er að stækka kökuna. Stærri
kaka gefur auðvitað stærri sneið ef
skorið er í sama farið. Alþingi hefur
samþykkt tillögu BJ um eflingu líf-
tækni og mun vonandi samþykkja til-
lögu þess um stuðning við stofnun og
rekstur smáf yrirtæk ja.
Það eru vafalaust allir sammála
um nauðsyn þess að taka upp nýja
atvinnuhætti og þróa þá gömlu til
fullkomnunar.
Stjúpmóðursneiðar
En blekkingar bakarameistaranna
em þær að þeir þegja um aðrar leiðir
til að stækka skammt launþega af
þjóðarkökunni. Þar kemur nefnilega
fleiratil greina.
í fyrsta lagi myndi hann stækka
stórkostlega ef allir legðu réttlátan
skerf til bakstursins. Skattsvik eru
stórkostleg hér og ekki síst hjá þeim
sem raunverulega gætu lagt fram
svo að um munaði. Stjórnmálamenn
hafa haft takmarkaðan áhuga á því
að fylgja skattheimtunni eftir og
dómskerfið virðist ekki kæra sig um
að taka á þeim málum sem þó hafa
verið rannsökuð.
Dómsmálaráðherrann er að
bjástra í kjarnfóðurbraski og hefur
ekkert um skattsvindlið að segja.
Kjallarinn
GUÐMUNDUR
EINARSSON,
ALÞINGISMAÐUR Í
BANDALAGI JAFNAÐARMANNA
AF ÞJOÐAR-
KÖKUMÖNNUM
í öðru lagi er hægt að breyta
reglunum um hvernig kakan er
skorin og henni skipt. Það hefur *
verið viðfangsefni gerónýtra heildar-
kjarasamninga sem taka mið af
dauðum meðaltalsreikningum en
koma hvergi nærri lifandi fólki og
fyrirtækjum.
BJ hefur bent á að í samninga-
málunum sé best að hætta þjóðar-
kökukjaftæðinu en snúa sér frekar
að smákökubakstri þar sem fólki
væri leyft að reyna sínar eigin upp-
skriftir og semja sjálft á vinnu-
stöðunum.
í þriöja lagi er hægt að stækka
þann bita, sem fólk fær af kökunni,
með því að eyðileggja ekki stóran
hluta af henni, eins og nú er gert,
áður en hún kemur til skiptanna.
w „En blekkingar bakarameistar-
anna eru þær að þeir þegja um
aðrar leiðir til að stækka skammt
launþega af þjóðarkökunni."
Fjárfestingarvitleysurnar, sem
gerðar hafa veriö, eru auðvitað
ekkert annað en eyðilegging á
þjóðarkökunni. Stjómvöld mylja
stóran hluta hennar á gólfið áður en
hún kemst á borðið þar sem af-
gangurinn er skorinn fyrir fólkið í
landinu.
Hve stór hluti skyldi myljast niður
vegna mistaka í landbúnaðarmálum
þar sem styrkir eru veittir til aö
framleiða vörur sem síðan kalla á
niðurgreiðslur til landsmanna og
uppbætur til útlendinga. I lokin
'kemur svo landeyðingin vegna of-
beitarinnar.
Korgur í kaffinu
Hér hafa veriö talin upp dæmi sem
skipta miklu máli í þjóðarköku-
bransanum. Um þessi atriði þegja
hins vegar ráðherrarnir. Þessi dæmi
eiga sér upptök í stjórnkerfinu; yfir-
hylmingar með skattsvikurum,
sverðadans samningafurstanna á
vinnumarkaðnum og fjárfestingar-
geðveikin.
Þetta stjórnkerfi hangir saman á
flokkstengslum, persónudýrkun og
launhelgun leynifélaga og kjafta-
klúbba.
Þessu stjórnkerfi verður að
breyta. BJ hélt þessu fram fyrir
síðustu kosningar og var ásakað
fyrir einföldun á staðreyndum.
Reynslan hefur hins vegar sýnt að
við höfum rétt fyrir okkur. Eftir 18
mánuði hefur þessi ríkisstjórn
ekkert bakað nema vandræði vegna
þess aö hún hefur ekki tekið á „kerf-
inu”. Það mun engin ríkisstjórn
breyta málum hér til batnaðar nema
hún rífi þetta kerfi upp með rótum.
Viö fáum ný dæmi um ónýti þessa
kerfis á hverjum degi. Það er korgur
í kaffinu hjá SIS. Jón Helgason stein-
þegir yfir seinagangi meintra skatt-
svikamála. Einungis örfáir alþingis-
menn rumska við vísbendingar um
stórkostleg mistök í virkjunarmál-
um. Allir áhrifamenn þjóðarinnar í
orku- og iðnaðarmálum kæmust
fyrir í bílstjórasætinu í Mercedes
Benz. Þetta eru dæmi síðustu viku.
Guðmundur Einarsson.
Sækjum vatn í bæ jarlækinn
Eigum við ekki að hlusta á
viðvaranir?
Eins og leidd voru rök að í fyrri
grein hlýtur það að teljast fremur
ósennilegt aö við hér uppi á Islandi
getum vænst gulls og grænna „líf-
tækniskóga” jafnvel þó að vísinda-
menn okkar dyttu nú ofan á vænlega
líftækniafurð. Viö mundum líklega
þurfa að leita samstarfs við lyfja-
hringa sem eftir mínum heimildum
eru síst betri viðsemjendur en aðrir,
og í það minnsta skulum við líta með
meira raunsæi á glæsilega framtíð
smáfyrirtækja í líftækniiðnaði.
Það er líka einkennilegt að stagl-
ast á Singapore og Japan þegar rætt
er um nýsköpun atvinnulífs á Is-
landi. Öskaplega held ég að margt sé
ólíkt með okkur og þeim fjarlægu
þjóðfélögum hvað sem öUum ferða-
sögum þaðan líður.
Núhugsareflausteinhver: Heggur
nú sá er hlífa skyldi, þegar ég vara
við of mikUli bjartsýni á íslenzka
möguleika í líftækniiðnaði. En ég
undirstrika það aö bæði alþingis-
menn og eins þelr, sem að rann-
sóknamálum starfa, mega ekki
blása upp enn eina oftrúarblöðru,
sem annaðhvort springur framan í
okkur eða hjaðnar niður i ekki neitt.
Viö þurfum ekki alltaf að sækja vatn-
ið yfir bæjarlækinn. Við höfum þekk-
ingu og eigum marga nærtækari
möguleika til að nýta hana i fiam-
Kjallarinn
• „Við höfum þekkingu og eigum
marga nærtækari möguleika til
að nýta hana í framleiðslu og sölu á
ýmsum afurðum okkar hefðbundnu
greina eða líka nýtæknigreinum ef
einhver vill veðja eigin fjármagni á
þann hest."
BJÖRN
DAGBJARTSSON,
ALÞINGISMAÐUR
FYRIR
SJÁLFSTÆÐISFLOKKINN
leiðslu og sölu á ýmsum afurðum
okkar hefðbundnu greina eða líka í
nýtæknigreinum, ef einhver vill
veðja eigin fjármagni á þann hest.
Rikisforsjá er ekkl nauðsyn og sjald-
an tll góðs.
IMærtækari möguleikar
Ég benti á dæmið um Lýsi h/f og
Raunvísindastofnun / Rannsókna-
stofnun fiskiðnaöarins. Eg bendi á
Marel h/f sem keypti þekkingu á
tölvuvogum af Háskóla Islands og er
að fjárfesta í meiri þekkingu frá Hl
nú. Eg bendi á Einar Guðfinnsson
h/f, Bolungarvík, sem keypti
þekkingu af Rannsóknastofnun fisk-
iðnaðarins og tók upp samvinnu við
Fóður og fræ, Gunnarsholti, við að
framleiða meltuþykkni í alhliða
fóðurbæti. Kögglar þeir hafa reynst
hiö ákjósanlegasta og eftirsóttasta
kraftfóður. Eg get nefnt mörg fleiri
dæmi sem Alþingi og ríkisstjórn
höfðu ekki minnstu afskipti af, og
hafa varla haft hugmynd um að væru
i undirbúningi.
Eg flutti reyndar þingsályktunar-
tillögu í fyrra til að benda á leiðir til
að tryggja hráefni til fóðurgerðar —
og líftækniiðnaðar. Líftækniiðnað-
inum gagnar væntanlega ekki hrá-
efni sem fleygt er út á sjó.
Þessi tillaga hlaut dræmar undir-
tektir og sofnaði í nefnd. Nokkur skip
fóru samt af stað og hirða nú slóg og
annan úrgang skv. áætlun Rann-
sóknastofnunar fiskiðnaðarins til
fóðurgerðar. Mér er kunnugt um að
aflaverðmæti eins þessara togara
hefur aukist um ca 3% frá því að
þessi söfnun hófst í maí í vor.
Steinar Berg Björnsson, forstjóri
Lýsis h/f, flutti nýlega erindi á fundi
Rannsóknaráös um þátt fyrirtækja í
nýsköpun atvinnuveganna. Mig lang-
ar til að ljúka þessum greinum með
tilvitnun í lokakafla erindis hans:
„Eg get ekki skilið viö þetta verk-
efni án þess að hamra enn á mikil-
vægi sölumála fyrir nýsköpun í at-
vinnurekstri. Það er sama hversu
miklu fjármagni er varið til rann-
sóknarstarfsemi og vöruþróunar að
án öflugrar og skipulegrar markaös-
starfsemi skilar þessi fjárveiting sér
aldrei. Við verðum alltaf að hafa það
í huga að varan er einskis virði ef við
fáum engan til þess að kaupa hana á
því verði sem við þurfum að fá til
þess að geta haldið sömu lífskjörum
og þær þjóðir sem við viljum vera
samstíga.”
„Nýsköpun verður að gerast í
fyrirtækjunum sjálfum. Hún tekur
langan tíma og mikla vinnu og henni
lýkur aldrei. Hins vegar verður ekki
um neina nýsköpun að ræða nema
við nýtum þá þekkingu, sem skóla-
kerfi landsins og rannsóknar- og
þróunarstofnanir þess hafa upp á að
bjóða. I nýsköpun atvinnulífsins eru
engar töfralausnir til eins og loð-
dýrarækt, fiskirækt, lífefnatækni,
svo eitthvað sé nefnt. Þessir atvinnu-
vegir fara ekki aö skila arði fyrr en
eftir margra ára skipulagt þróunar-
og uppbyggingarstarf og þá því að-
eins að við nýtum á kerfisbundinn
hátt alla þá þekkingu bæði tækni-
lega, stjórnunarlega og markaðslega
sem viö höfum yfir að ráða.
Raunhæfasti þáttur atvinnuveg-
anna í nýsköpun tel ég að sé að
breyta þekkingu í söluhæfa vöru, ein-
beita sér að verkefnum sem við ráð-
um við og eru framhald og viöbót við
þá þekkingu og þá reynslu sem þegar
er fyrir hendi. Jafnframt tel ég að
raunhæfasti þáttur hins opinbera sé
að skapa það umhverfi fyrir þessa
þróun sem nauðsynleg er en gera
sem minnst af því að marka stefnu í
þeimefnum.” „ .. ,
Bjorn Dagbjartsson.