Dagblaðið Vísir - DV - 04.05.1985, Blaðsíða 8

8
DV. LAUGARDAGUR 4. MAI1985.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Rifstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aóstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLLSTEFÁNSSON og INGÓLFUR P.STEINSSON.
Ritstjórn: SÍÐUMÚLA 12—14. SÍMI 684611. Auglýsingar: SlOUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI ll.SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 686611.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12.
Prentun: Árvakur hf„ Skeifunni 19.
Áskriftarverð á mánuði 330 kr. Verð í lausasölu 30 kr.
Helgarblað35kr.
Góðar hliðar huldufrumvarps
Úti í bæ hefur án afskipta Alþingis verið samið
frumvarp til nýrra laga um Framleiðsluráð land-
búnaðarins. Frumvarpið hefur verið til opinberrar
umræðu hjá ýmsum helztu valdastofnunum þjóðfélags-
ins, svo sem Stéttarsambandi bænda og Mjólkur-
samsölimni.
Áður en hægfara afnám þingræðis hófst, voru frumvörp
ekki samin úti í bæ og ekki rædd á fundum úti í bæ, áður
en þingmenn fengu að sjá þau. Þá fjölluðu þingnefndir
um frumvörpin og fengu um þau greinargerðir frá aðilum
úti í bæ, þar á meðal hagsmunaaðilum.
1 þessu tilviki virðist ætlunin að sýna frumvarpið ekki á
Alþingi fyrr en búið er að slípa það í meðförum hags-
munaaðila. Síðan er Alþingi sem afgreiðslustofnun og at-
kvæðavél fyrir ríkisstjómina ætlað að leggja blessun sína
yfir niðurstöðuna.
Þrátt fyrir þessa annmarka er sitthvað gott viö utan-
alþingisfrumvarpið. Það má meðal annars sjá af and-
mælum Mjólkursamsölunnar, sem „varar alvarlega við
lögfestingu” þess. Það hlýtur að vita á gott, þegar kvein-
stafir heyrast frá þrælahöldurum landbúnaðarins.
Hingað til hefur hiö sjálfvirka fyrirgreiðslukerfi í land-
búnaði miðað að eflingu vinnslustöðvanna. Þær hafa
fengið peningana í veltuna og borgað bændum eftir dúk
og disk. Þær hafa verið með sitt á hreinu og þrælamir
uppi í sveitum hafa síðar fengið ruöumar.
Samkvæmt huldufrumvarpinu eiga vinnslustöðvarnar
hér eftir að staðgreiða bændum. Þær eiga að greiða
bændum um hver mánaðamót fyrir innlagða mjólk og
ekki síðar en 10. desember fyrir sláturfé að hausti. Þetta
þykir vinnslustöðvunum auðvitað afleitt.
Annaö atriði, sem fer fyrir brjóstið á þræla-
höldurunum, er, að frumvarpið gerir ráð fyrir afnámi
einokunar í vinnslu og dreifingu afurða landbúnaðarins.
Hver sem er má koma upp mjólkurbúi eða sláturhúsi og
til dæmis selja mjólk á núverandi eignarsvæði Mjólkur-
samsölunnar.
Þetta er auðvitað hræðileg tilhugsun, en veldur
andvöku í undanrennumusterinu við Bitruháls, sem reist
er á kostnað bænda og neytenda. Verður kannski næst
bannað að undirbjóða keppinauta í brauði og safa með því
að láta hluta kostnaðarins koma fram í mjólkurverði?
Ennfremur er til bóta í frumvarpinu, að gert er ráð
fyrir, að vald verði flutt frá landbúnaðarforstjórum
Framleiðsluráðs til ráðuneytisins, þar sem það á heima.
Of lengi hefur Framleiðsluráð sem sjálfseignarstofnun
ráðskazt með hluta ríkisvaldsins.
Samt væri enn meiri þörf á að semja lagafrumvarp um
flutning valds frá Búnaðarfélagi Islands til ríkisvalds-
ins. Páll Líndal benti nýlega í greinargerð á, að ríkið væri
meira eða minna valdalaust í málum landbúnaðarins
gagnvart stofnunum úti í bæ.
Samkvæmt framvarpinu á ennfremur að breyta því
óeðlilega ástandi, að Qrænmetisverzlun landbúnaðarins
sé ríkiseign, þegar hún vill ekki borga skatta, en eign
Framleiðsluráðs landbúnaðarins, þegar hún og ráðið
vilja hafna afskiptum ríkisvaldsins.
En ekki er verið að leggja niöur neina einokun, þótt
Grænmetisverzlunin verði seld garðyrkjubændum.
Neytendur og kaupmenn verða hér eftir sem hingað til að
ber jast fyrir frjálsri verzlun með grænmeti.
Og svo er ekki einu sinni víst, að Alþingi fái að sjá
frumvarpið og leggja blessun sína yfir það.
Jónas Kristjánsson.
jólatréð
ur þeim það helst í hug að senda
hann til lslands, gera hann að sendi-
herra hér! Imyndaðu þér fyrirlitn-
inguna á okkur! Eins og við eigum
enginleyndarmál!
Vinur minn stóð þama frammi
fyrir vandamáli. Sem hatursmaður
Bandaríkjanna var hann auðvitað
mótfallinn herstöðinni og NATO. En
honum fannst þaö þó beiskur biti að
kyngja, að hugsa til þess að útlend-
ingum þætti eðlilegt að senda KGB-
agenta til Islands, því það byggist
auövitaö á því að hér er ekkert um að
njósna, svo hér geti þeir ekkert af sér
gert. Og það er ömurlegt fyrir þjóð-
ernissinna til þess aö hugsa að út-
lendingar telja land þeirra svo
ómerkilegt aö hér sé ekkert um að
njósna.
Ég vissi það að í hjarta hans bærö-
ist sú ófriðsamlega hugmynd að lík-
legast væri það þessum útlendingum
mátulegt að Islendingar vígvæddust
afkappi svoþeiryrðuaösýnaokkur
meiri áhuga.
Sjálfur var ég dálítið sár vegna
þess að ekkert varð úr hugmyndinni
um að senda Treholt til Islands. Og
mér fannst það skylda mín að benda
vini mínum á kyndugri hlið málsins.
— Hugsaðu þér nú, heföi Treholt,
grunaður KGB-agent verið sendur
hingað og hafður hér í nokkum tíma,
meðan málsóknin var undirbúin!
Geturðu ímyndað þér fréttimar í
blöðunum hér? Fyrirsagnirnar:
,,KGB-njósnari kveikti á jólatrénu
við Austurvöll!” Og svo lesendabréf-
in um þann siðferðilega skaða sem
ungviðiö heföi orðið fyrir vegna þess
að maðurinn, sem hélt ræðuna á
Austurvelli, var sovéskur agent? Og
svo em upplýsingarnar sem hann
hefði getað látið herrum sínum í té!
Itarlegar skýrslur um bílafríðindi
bankastjóra og hrossakaup í kring-
um nefndakjör og embættisveiting-
ar!
En vinur minn var óhuggandi. Og
ég óttast að hann sé nú orðinn jafnhat-
rammur andstæðingur norrænnar sam-
vinnu og hann er andstæðingur Banda-
ríkjamanna. Þannig móta tilviljanir
pólitíska afstöðu.
„Frændur eru frændum verstir,”
stundi helsærður þjóðernissinninn og
afþakkaöi kaffibolla, eins og hann
væri móðgaður yfir því aö nokkur
maður gæti haft hugann við kaffi-
drykkju.
Eg ítrekaði ekki boðið frekar, en
virti hann fyrir mér þar sem hann
húkti á stólnum andspænis mér og
hugsaði illa til allra útlendinga. Eg
haföi áður séð hann í svipuðu
ástandi. Hann hafði þá, eins og nú,
komist að þvi að Island er ekki nafli
alheimsins í allra augxun og að til eru
þeir útlendingar sem telja Island og
Islendinga hreint aukaatriði í heim-
inum.
Það er erfitt hlutskipti að vera
þjóðemissinni, með smáþjóðum.
Það má nefna móðgandi dæmi úr
erlendum bókmenntum, að í skáld-
sögunni „Brave New World” gerist
ein söguhetjan uppreisnarmaður af
því hann óttast það að verða sendur
til Islands! 1 þrem skáldsögum Eve-
lyn Waugh, sem kenndar eru við
Heiðurssverðið og fjalla um seinni
heimsstyrjöldina, segir meðal ann-
ars frá breskum hermanni sem ítrek-
að gerist liðhlaupi frekar en að sæta
því að verða sendur til Islands.
Shakespeare nefnir Island aöeins
einu sinni, og þá er verið að formæla
einni persónu í leikriti með því að
kalla hann „oddeyröan Islands-
rakka”.
Vinur minn, sá helsæröi, kannast
reyndar ekki við þessi bókmennta-
verk. Hann er svo mikill ættjarðar-
vinur að það hefur aldrei flögrað að
honum að bókmenntir verði skrif-
aðar á aðrar tungur en íslensku. Þó
táraöist hann eitt sinn fyrir löngu
þegar ég sagði honum af heldur
óvirðulegum ummælum sem bók-
menntagagnrýnandi í virtu banda-
rísku tímariti lét falla um nóbels-
skáldiö okkar. Ekki man ég hvað sá
ágæti gagnrýnandi hét, en er þess
fullviss að hann býr í New York og
talar eins og Kojak. Eg man þaö
hinsvegar að hann var í fýlu af því að
Norman Mailer hafði rétt einu sinni
ekki fengið nóbelsverðlaunin og
sagði að sænskir veldu einlægt
Úr ritvéfinni
Ólafur B. Gyðnason
óþekkta höfunda til þess að þiggja
nóbelsverölaun, og mætti í því sam-
bandi minnast þess er „gömlu menn-
irnir í Stokkhólmi” drógu Halldór
Laxness „upp úr hattinum”.
Síðan þá hefur þessi ágæti vinur
minn verið hatrammur andstæðing-
ur Bandaríkjamanna. Og ég hef forð-
ast að segja honum frá því þegar ég
hef fundið óvirðulegar athugasemdir
um land og þjóð í útlendum blööum
og bókum.
En mér fannst kominn tími til
þess að inna manninn eftir því
hverjir hefðu sært hans þjóðarstolt
að þessu sinni. Þaö reyndust vera
Norömenn, og þá var að minnsta
kosti fengin skýring á athugasemd
hans um f rænduma.
— Hvað halda þessir andsk.. .
eiginlega að þeir séu? Oþolandi þjóö-
rembusvín og algerlega tillitslausir
við nágranna sína.
Eg lét mér detta í hug að hann ætti
þama við opinbera styrki við norsk-
an sjávarútveg. En það reyndist ekki
vera.
— Þama sitja þeir uppi með
njósnara og vilja losna við hann svo
hann geti ekki njósnaö meir! Og til
þess að gera hann meinlausan dett-