Dagblaðið Vísir - DV - 01.12.1986, Qupperneq 18

18
MÁNUDAGUR 1. DESEMBER 1986.
Frjálst, óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTjANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fróttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNUSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11. SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 500 kr.
Verð i lausasölu virka daga 50 kr. - Helgarblað 60 kr.
Kaupin á eyrinni
Nú er komin niðurstaða úr átökum Alþýðubandalags-
ins um skipan framboðslista þess í Reykjavík. Hinn
svokallaði verkalýðsarmur þess getur nú, eftir fremur
dapurlega niðurstöðu, snúið sér að minni háttar málum
á borð við gerð nýrra kjarasamninga.
Um leið er líklegt, að réni taugaveiklun þeirra leið-
toga, sem voru fyrir löngu búnir að semja um, hver
yrði líkleg niðurstaða samninganna. Litlu skiptir, hvort
það er kallað leynisamkomulag eða eitthvað annað.
Aðalatriðið er, að málsaðilar eru á réttum nótum.
25.000 króna lágmarkslaun þýða í framkvæmd 27.600
króna laun. Það er lægri tala en þær 30.000 eða 36.000
krónur, er veifað hefur verið að undanförnu sem sann-
gjörnum lágmarkslaunum. En 27.600 krónur eru þó
umtalsverð breyting á núverandi ófremdarástandi.
Augljóst er, að siðað þjóðfélag getur ekki boðið lág-
markslaun, sem eru innan við framfærslukostnað einnar
manneskju, hvað þá ef hún er einstæð móðir með börn
á framfæri sínu. Asmundur þarf ekki að skammast sín
fyrir að bæta kjör hennar á kostnað annarra.
Hitt er svo jafnaugljóst, að uppmælingaraðall og
aðrar yfirstéttir verkalýðshreyfingarinnar eru ekki sátt
við niðurstöðu, sem felur í sér, að þeirra fólk verði að
fórna einhverju fyrir hinar raunverulegu lágstéttir þjóð-
félagsins, einstæðar mæður á taxtakaupi.
Nú er komið í ljós, að fulltrúi Dagsbrúnar og sam-
bands byggingamanna hefur farið mun verr út úr forvali
Alþýðubandalagsins heldur en leynisamningaforseti
Alþýðusambandsins. Því er minni ástæða en áður fyrir
hinn síðarnefnda að hlusta á hinn fyrrnefnda.
Aðalatriði málsins var, að ekki er hægt að semja um
kjör á þessu landi, meðan Alþýðubandalagið í Reykja-
vík stendur í forvali. Nú er þeim burtreiðum lokið, og
menn geta aftur setzt niður við að ganga frá því sam-
komulagi, sem þeir eru fyrir löngu búnir að gera.
Ef einhver efast enn um, að búið hafi verið að ná
samkomulagi, má spyrja hann, hvers vegna Dagsbrún
taldi sér nauðsynlegt í upphafi viðræðna að mótmæla
þessu samkomulagi, hvers vegna Dagsbrún taldi sér
nauðsynlegt að sprengja hið ónefnanlega samkomulag.
Sennilega verða það menn Dagsbrúnar, sem bíða
ósigur í þessum skærum. Þeir hafa verið staðnir að því
að reyna að eyðileggja samkomulag, sem miðaði að því
að færa lífskjör frá uppmælingaraðli til einstæðra
mæðra á taxtakaupi.
Við slíkar aðstæður getur hentað Dagsbrún að hafa
í forsvari véfréttamann, sem talar út og suður, gengur
úr samfloti og heldur samfloti áfram í senn. Við slíkar
aðstæður er sniðugt, að formaður Dagsbrúnar og Verka-
mannasambandsins er einn og sami maðurinn.
Úr því að uppákoman hefur gerzt, er ekki hægt að
undirrita áður gert samkomulag. Hugsanlegt er, að
samningsaðilar verði að þrúkka í tvo mánuði um ein-
stök atriði, svo sem að samningurinn gildi ekki í heilt
ár, heldur átta til tíu mánuði.
Uppmælingaraðallinn, sem Guðmundur J. Guð-
mundsson ber fyrir brjósti, fær sín 2,5% um þessi
mánaðamót. Þjóðfélagið stendur ekki eða fellur með
því fráviki frá þegar gerðu samkomulagi. Einstæðu
mæðurnar borga það eins og svo margt annað.
Þjóðin hefur enn einu sinni orðið vitni að því, hvern-
ig kaupin gerast á eyrinni. Þau kaup eru merk, en undir
engum kringumstæðum má kalla þau leynisamkomulag.
Jónas Kristjánsson
Hafskipsöflin verða áfram í for-
ystusveit Sjálfstæðisflokksins.
Stjómarformaðurinn Albert Guð-
mundsson er að loknu prófkjöri
leiðtoginn í Reykjavík. Friðrik Sop-
husson, sérstakur heiðursgestur á
aðalfundum skipafélagsins, varð
næstur í virðingarröðinni. Þorsteinn
Pálsson, sem haldið hefur vemdar-
hendi yfir forsprökkum fyrirtækisins
og bankans, var ótvíræður sigurveg-
ari á Suðurlandi. Matthías Bjama-
son verður áfram Vestfjarðagoði
Sjálfstæðisflokksins, handhafi ráð-
herradóms í viðskiptamálum og
sérstakur oddviti þeirra sem í sjón-
varpi gefa fyrirskipanir um þögn
fjölmiðla í Hafskipsmálinu.
Með þessu liði ætlar Jón Baldvin
að mynda ríkisstjóm. Þetta em sam-
starfsmennimir sem em efstir á
óskalista Alþýðuflokksins. Kratam-
ir hika ekki við að framlengja
pólitískt áhrifavald Hafskipsaflanna
sem áfram munu hafa lykiltökin í
forystusveit Sjálfstæðisflokksins.
Það er svo sem í stíl við annað að
þegar þingmannaleifar Bandalags
jafhaðarmanna leituðu skjóls í Al-
þýðuflokknum þá hafi krafan um
samstarf við Hafskipsöflin orðið
formlegt svar við spumingunni
hvaða ríkisstjóm Alþýðuflokkurinn
vildi eftir kosningar.
Hvers konar Sjálfstæðisflokk-
ur?
Fyrr á þessu ári spurði Jón Bald-
vin Hannibalsson oft í ræðu og riti:
„Þorsteinn Pálsson og Matthías Bjarnason hafa kappkostað að koma i veg
fyrir að Sjálfstæðisflokkurinn gerði upp Hafskipssöguna á afdráttarlausan
hátt.“
Kratar velja
Hafskipsöflin
Hvers konar Sjálfstæðisflokkur er
það sem ætlar að birtast kjósendum
fyrir næstu kosningar? Svarið við
þessari spumingu átti að ráða úrslit-
um um afstöðu Alþýðuflokksins til
stjómarmyndunar.
Á síðustu vikum hafa úrslit próf-
kjaranna í Sjálfstæðisflokknum
smátt og smátt leitt í ljós að allir
höfuðpaurar Hafskipsmálsins hljóta
sæti sigurvegaranna. í Reykjavík
urðu þeir efetir Albert og Friðrik.
Engir þingmenn flokksins höfðu
nánari tengsl við Hafekip. Ferill Al-
berts er öllum kunnur. Friðrik
gegndi sérstöku hvatningarhlut-
verki á fiægum aðalfundi skipafé-
lagsins þegar hinir óbreyttu
hluthafamir vom blekktir til að
leggja fram meira fé. Ráðherrann og
varaformaðurinn em nú fremstir í
forystusveit flokksins í höfuðborg-
inni. Samkvæmt hefðum Sjálfetæðis-
flokksins gegna slíkir menn
lykilhlutverki við stjómarmyndanir.
Þorsteirm Pálsson og Matthías
Bjamason hafa kappkostað að koma
í veg fyrir að Sjálfetæðisflokkurinn
gerði upp Hafekipssöguna á afdrátt-
arlausan hátt. Formaðurinn hefur
ekki bara haldið vemdarhendi yfir
Albert heldur einnig yfir fyrrverandi
og núverandi bankastjórum Sjálf-
stæðisflokksins í Útvegsbankanum
og bankaráðsmönnum flokksins.
Viðskiptaráðherra hefur svo haft
það hlutverk að gera sem minnst úr
opinberri umflöllun og gagnrýni.
Hann ávítar rannsóknamefnd
Hæstaréttar og skammar fjölmiðla
fyrir að fjalla um málið. Þrátt fyrir
þetta em Þorsteinn og Matthías
endurkosnir í forystusætin á Suður-
landi og Vestfjörðum.
Jón Baldvin hefur því fengið svar-
ið við spumingunni. Það er Sjálf-
stæðisflokkur með Hafckipsöflin í
KjaJlarinn
Olafur Ragnar
Grímsson
formaöur framkvæmdastjórnar
Alþýðubandalagsins
fararbroddi sem gengur til næstu
alþingiskosninga. Ráðherramir þrír
- Albert, Þorsteinn og Matthías -
og varaformaðurinn Friðrik mynda
þá sveit sem bæði í höfuðborginni
og á landsbyggðinni mim leiða við-
ræðumar um næstu ríkisstjóm.
Kratarnir velja
Þegar Hafekipsöflin hafa sýnt að
þau verða áfram í forystusveit Sjálf-
stæðisflokksins, þá birtist Jón
Baldvin og tilkynnir: Þetta em mín-
ir menn. Ég ætla að mynda ríkis-
stjóm með þeim. Samstarf við
Sjálfetæðisflokkinn er eina óskin á
mínum lista.
Formaður Alþýðuflokksins taldi
jafiivel svo mikið í húfi að harrn
kaus fund í Heimdalli til að kynna
hugmyndir sínar um skiptingu ráðu-
neyta milli flokkanna. Var vissulega
táknrænt að krataforinginn skyldi
velja Heimdall sem vettvang fyrir
fyrsta áfanga til formlegs samstarfs
við Hafekipsöflin.
Sjálfur ætlaði Jón Baldvin að sitja
í forsæti þessarar nýju Hafekips-
stjómar. Sjálfetæðisflokkurinn átti
svo að fá fjármálaráðuneytið. Það
kemur vel heim og saman við óskir
Alberts sem lýsti því yfir að loknum
prófkjörssigri að í næstu ríkisstjóm
væri sjálfgefið að hann yrði á ný fjár-
málaráðherra. Það yrði hápunktur
þessarar draumastjómar kratanna
þegar þeir setjast hlið við hlið Al-
bert og Jón Baldvin.
Afhjúpun
Þegar Alþýðuflokkurinn gerir rík-
isstjóm með Hafekipsöflunum að
forgangsatriði þá afhjúpar hann um
leið að öll loforðin um þáttaskil og
nýja tíma em hjóm eitt og kosninga-
skrum. Málið hefði vissulega litið
öðmvísi út ef Sjálfetæðisflokkurinn
hefði hreinsað sig af Hafskipsöflun-
um og gert heiðarlega upp við þetta
mesta hneykslismál í sögu flokksins.
Hann hefur hins vegar fest Hafekips-
öflin í sessi. Þeim mun sérkennilegra
er að þá skuli Jón Baldvin herða til
muna ástarjátningamar til Sjálf-
stæðisflokksins.
Kannski er sú framganga enn ein
sönnun þess að Jón Baldvin hefur
ekki dug til að gerast afdráttarlaus
boðberi nýrrar framtíðar. Hann sæk-
ir fyrirmyndir til fortíðarinnar.
Hann er maður gamla tímans. Hann
hafhar að taka höndum saman við
okkur og mynda í fyrsta sinn hreina
jafhaðarstjóm á íslandi. Hann vill
frekar Sjálfetæðisflokkinn þar sem
Hafekipsöflin hafa verið endurkosin
til forystustarfa.
Þegar hugmyndin um jafhaðar-
stjómina - ríkisstjóm Alþýðubanda-
lags, Alþýðuflokks og Kvennalista -
kom fram fyrir nokkm síðan sögðu
margir að þessir flokkar fengju aldr-
ci meirihluta á Alþingi. 1 nýjustu
skoðanakönnun kemur hins vegar í
ljós að einungis skortir 1-2% til að
hægt yrði að mynda fyrstu raun-
veralegu jafnaðarstjómina á íslandi.
Á þeirri stundu tilkynnti Jón Bald-
vin að hann hafhaði hugmyndinni
um jafriaðarstjómina. Hann veldi
frekar Hafskipsöflin í Sjálfetæðis-
flokknum. Hvílík afhjúpun!
Ólafur Ragnar Grímsson.
„Þegar Hafskipsöflin hafa sýnt að þau
verða áfram í forystusveit Sjálfstæðis-
flokksins, þá birtist Jón Baldvin og til-
kynnir: Þetta eru mínir menn. Ég ætla að
mynda ríkisstjóm með þeim.“