Dagblaðið Vísir - DV - 19.10.1987, Blaðsíða 17

MÁNUDAGUR 19. OKTÓBER 1987.
17
Hver á
Hinn 1. október sl. voru um 10
mánuöir frá þvi síöustu kjarasamn-
ingar tóku gildi. Tímamótasamning-
ar að margra dómi. Víst var um þaö
aö þeir tóku meira tillit til þeirra
lægst launuðu en oft áður. Það þurfti
bara svo mikið að bæta.
Engar hækkanir
Það er óþarfi að rekja kjarasamn-
inga frekar. Nægir að minna á að
eftir 1. október bætast engar hækk-
anir við fyrr en samið hefur verið á
ný.
Stjómarherramir, sem enn sitja
við völd með hjálp „alþýðuvin-
anna“, vora kampakátir sl. vetur
erida fuilkomlega samábyrgir.
Þeir töluðu um nýja tíma og þjóð-
arsátt. Ekkert mál að afgreiða fjárlög
með halla. Sumir sögðu miklu meiri
halla en fjárlög gæfu til kynna.
Það var hara nöldur! Góðærið
marglofaða myndi bjarga öllu. Svo
er kosið undir slagorðunum „áfram
á réttri braut“ o.s.frv. og nú sést
brautin betur!
Engin ríkisstjóm sem ég man eftir
hefur gengið braut sem er eins vörð-
uð vitleysu: Ég verð aö segja eins
og er að ég finn sárt til með heiöar-
legum jafnaðarmönnum í dag.
Sem betur fer em þeir til s.s. Þrá-
inn Hallgrímsson, sá ágæti alþýðu-
fræðari. Mennimir sem ætluöu að
afnema skatta af almennum launa-
tekjum byijuðu á að hækka skatta,
auk þess sem þeir skattlögðu mat-
væli að nokkm.
Fundu milljónir
Þar næst fundu þeir fleiri hundruð
KjaUárinn
Aðalheiður
Bjarnfreðsdóttir
alþingismaður
milljónir í aukafjárveitingum, sem
fáir virtust vita um, að ég tah nú
ekki um ósköpin í kringum Leifs-
stöðina á Veliinum.
Nú var staönæmst í bili og næst
skildu byrðar lagðar á breiðu bökin.
Nú var sest og hugsað meðan deilt
var um rauðu strikin.
Um leiö og það sýndi sig að laun-
þegar ætluðu að haJda sínu var
bmgðið við hart. Þjóðhagsstofnun
reiknaði vitlaust. Ekki í fyrsta sinn,
segir Vilhjálmur Egilsson. Og aftur
er sest við og reiknað. Skattaklóin
leitaði og fann matvælin sem sluppu
síðast. Svo þetta vom þá „breiðu
bökin“, bammargar fjölskyldur.
Fyrst og fremst bitnar þetta á lág-
tekjufólki yfirleitt.
Kaupið verðbréf
Breiðu bökunum er bent á að
kaupa sér veröbréf eða bréf í útlönd-
um. Jafnframt þessu em kjarasamn-
ingar fótumtroðnir.
Það er eins og stjómarherramir
hafi ekki hugmynd um að þaö er enn
tahö th dyggða á íslandi að standa
við gerða samninga.
Er nokkur furða þótt fólk sé
felmtri slegið og reitt. Er eitthvert
vit i að ögra fólki svona og það um
leið og byrjað er að ræða nýja kjara-
samninga?
Hveijum á að treysta í þeim samn-
ingum? Ekki þjóðkjömum fuhtrúum
í ríkisstjóm Þorsteins Pálssonar.
Snúum bökum saman
Þaö á eftir aö ræða fjárlögin og það
á eftir að samþykkja þau hka.
Frá baráttu kvenna. Launamál rædd.
Ég held að það verði þó gert, með
semingi.
Mér finnst að launþegahreyfmgin
þurii mjög á því að halda nú að
menn snúi bökum saman. Það er
besta svariö við svona gjömingum.
Ég las fyrir skömmu í DV grein eftir
Guðrúnu Helgadóttur alþingis-
mann, um bréfbera.
Ég tek mjög eindregiö undir það
sem hún skrifar þar. Sjálf er ég gam-
ah bréfberi og veit hvemig þetta
starf er. Það er erfitt og þykir sjáif-
sagt afar iha launað enda fást fáir
th að vinna það.
ÖU vhjum við fá póstinn okkar og
satt að segja getur það komið sér iha
ef hann lendir á flækingi.
Nú em bréfberar orðnir kvenna-
stétt, ekki batna launin við það.
Það er fyllhega tímabært að við
veitum þeim og þeirra kjörum meiri
aðhygh en verið hefur.
Við, gömlu bréfberamir, ættum
síst að gleyma þeim. Og haldið áfram
launabaráttunni, stelpur. Ég óska
ykkur góðs gengis.
Aðalheiður Bjarnfreðsdóttii'
„Og aftur er sest við og reiknað. Skatta-
klóin leitaði og fann matvælin sem
sluppu síðast.“
Bölvald-
urinn mikli
„Á Fljótsdalshéraði eru flestir birkiskógar landsins á afmörkuðu svæði.
- Frá Hallormsstað.
A 17. öld og raunar upp úr miðri
16. öld tók mjög að kólna og náði það
kuldaskeið hámarki um og rétt eftir
1630. Var þá svo kalt að í Evrópu var
talað um „ísöld hina minni“.
Skyldi gróðurinn á hálendi íslands
hafa verið blómlegur þá?
Stefán Ólafsson, prestur og pró-
fastur í Vahanesi, annað höfuðskáld
17. aldar, f. 1619, kveður vísu eina
er hann nefnir „Harðindi".
„Jökuldals byggðin bleika
byljum stríðum vön Hhðin,
kringvögð vötnum Tunga,
veitug Utmannasveitin,
þjóðkunn þingin Eiða,
Þröng sund Skriðdais grundar,
Vöhur, Fljótsdalur, Fellin,
- fihlt er það aUt af sulti.“
Skyldi sauöfjárfjöldinn ekki hafa
ógnað gróðri landsins á þessum
tíma? Vísa þessi er þó ort aUlöngu
ettir 1630.
Eldgos og öskuföll
Eldgos og öskufaU telja Hákon og
hans sálufélagar ekki hafa haft um-
talsverð áhrif á eyðingu gróðursins,
a.m.k. smávægheg samanborið við
meindýrið mikla, sauðkindina.
Skaftáreldar einir og sér lögðu þó
undir hraun 565 km- lands. Var þó
það tjón smámunir miöað við það
æghega öskufaU sem gosinu fylgdi,
bæði meðan á stóð og lengi á eftir.
„Móðuharðindi" hefur þetta ömur-
iega tímaskeið verið nefnt. Menn og
máUeysingjar dóu unnvörpum af
völdum þessara náttúruhamfara,
enda askan eitmð. Th umtals kom
að flytja aUa íslendinga, sem þá vom
komnir niður fyrir 40 þúsund, burtu
th Danmerkur þar sem vart væri
- síðari grein
KjaUarinn
Skjöldur Eiríksson
skjalavöröur
lífvænt fyrir meim né búfénað í
landinu.
Skyldi gróðurinn á íslandi, einkum
á hálendinu, ekki hafa tekið fjörkipp
eftir móðuharðindin eftir hmn sauö-
fjárins, sem þó var ekki margt fyrir?
Að dómi stofuspekinnar höfðu
hvorki Síðueldar né önnur stórgos
stórvægheg áhrif á flóm íslands og
að sjálfsögðu ekki heldur hafísár og
fimbulkuldar þeim samfara. Sam-
kvæmt heimildum úr „Landið þitt“
eftir Steindór Steindórsson, er áætl-
að að faUið hafi 190 þúsund sauðfjár
í móðuharðindunum, eða 83% aUs
sauöflár í landinu, 53% nauta og 72%
hrossa. Samkvæmt þessu hafa verið
aUs tæp 39 þúsund sauðfjár eftir í
landinu er feUinum lauk.
Birkiskógar
En snúum nú að öðm. Á Fjjótdals-
héraði era flestir birkiskógar lands-
ins á afmörkuðu svæði. Athyghsvert
er að þeir eru næstum allir á fyrram
stórbýlum, þ.e. HaUormsstað, Hrafn-
kelsstöðum í Fljótsdal, Stóra-Sand-
felh í Skriðdal, Éghsstöðum, Eiðum,
Hjaltastað og Kirkjubæ. Á tveim síð-
astnefndu bæjmium er um víðáttu-
mikið birkikjarr að ræða.
í Vopnafirði er aðeins ein jörð sem
skartar af aUstórum birkiskógi, en
það er hið gamla höfuðból og valds-
mannasetur Burstai'feU.
Einkennilegt er að stórbýlin, þar
sem auður byggðist í verulegum
mæU á gripaeign, skuU hafa stærstu
skógana. Það skyldi þó aldrei vera
að fátækt samfara gripafátækt smá-
býlanna hafi oröiö skógarkjarri og
skógum hættuleg, þar sem eldsneyti
aUt varð að taka þar þegar sauðatað
var ekki að hafa. Raftvið aUan varð
aö taka ú skógunum því aUur reki
tilheyrði ýmsum hinum rikari býl-
imi.
Lausnarsvarið
Nú fyrir stuttu birtist Ómar okkur
á ný og nú á haustréttum suður í
Krisuvik. Gróðureyðingin á Reykja-
nesskaga var þar aö sjálfsögðu á
dagskrá, ekki síst nú í sumar. Ekki
þarf að eyða orðum að þvi aö böl-
valdurinn margnefndi var þar að
verki. Ómar vissi auðvitað miklu
betur um þetta en bóndinn sem hann
ræddi við stutta stund, en sá var á
aUt öðra máU, þ.e. að engin ofbeit
ætti sér stað. Auðvitað var engum
kastljósum beint að þessum manni
né hann beðinn að rökstyðja mál
sitt. En þess í stað var kastljósinu
beint að einhverjum hagfræðingi frá
Seðlabankanum sem sannarlega
veitti Ómari laúsnarsvarið. Efnis-
lega var það eitthvað á þessa leið:
Þið þurfið ekki að hafa áhyggjur af
of mörgu sauðfé í landinu. Með
breyttum neysluvenjum hverfur
bráölega eftirspumin eftir íslensku
kindakjöti og þar af leiðandi hætta
menn framleiöslu á vöra sem enginn
vhl kaupa. Þá veit maður það. Ekki
kom fram í sjónvarpsþætti þessum
að Uðiö sumar var eitt hið sólríkasta
og þar með þurrkasamasta sem yfir
Reykjanesskaga hefur gengið. Hrau-
nið imdir gróðurþekju þessa svæðis
er ekki geymið á raka. Því er gróðri
Reykjaness Ufsnauðsyn að úrkomur
séu tíðar, annars er hann í hættu.
Sauðfé hefur stórfækkað á þessu
svæði hin síðari ár, en slíkt skiptir
víst ekki máU. Landeyðmgin heldur
áfram meðan nokHur sauðkind sést
bíta gróður landsins. Þetta era laun-
in sem þessi lifgjafi íslensku þjóðar-
innar um aldir fær í áhrifaríkasta
fjölmiðU þjóðarinnar: Útrýming
sauðkindarinnar og þar með eyðing
byggðar í dreUbýU. Og nú spyr mað-
ur: I hverra þágu er þessi byggðaeyð-
ingarstefna rekin? Hveijir græða á
henni? Hveijir eiga ísland, Jón Bald-
vin?
Skjöldur Eiríksson
„Þetta eru launin sem þessi lífgjafi ís-
lensku þjóöarinnar um aldir fær í
áhrifaríkasta Qölmiöli þjóðarinnar:“