Dagblaðið Vísir - DV - 23.02.1988, Blaðsíða 31

31
| ÞRIÐJUDAGUR 23. FEBRÚAR 1988.
Lífsstfll
Au-pair á íslandi:
Leigumómmur^
estofustúlkur
Á undanfömum árum hefur orðið
æ algengara að svokallaðar au-pair
stúlkur komi til landsins. Erfitt er
að fá upplýsingar um hversu margar
stúlkur koma á ári. Yfirleitt koma
þessar stúlkur frá Norðurlöndunum
og er ekki um vegabréfaskyldu né
höft á atvinnuleyfum að ræða. Ýmsar
tölur um fjölda hafa heyrst, flestir
eru sammála um að þetta geti hlaup-
ið á nokkrum hundruðum. Mikil
aukning á au-pair stúlkum á íslandi
gefur tilefni til margra spurninga en
sökum<þess að engin skipulög'ð sam-
tök eöa stofnanir eru til sem tengjast
þessum hópi er erfitt að afla sér hald-
góðra upplýsinga um máhö. Við
leituðum til fólks sem hefur haft au-
pair stúlkur á heimilum og töluðum
við nokkrar þeirra.
Útivinnandi húsmæður
Þorbjörn Broddason, dósent í fé-
lagsvísindadeild Háskólans, sagðist
ekki vita til þess að málefni au-pair
á íslandi hefðu verið skoðuð neitt
sérstaklega.
„Þetta er í raun ákaflega athyglis-
verö þróun sem virðist vera að eiga
sér stað,“ sagöi Þorbjöm. „Það má
rekja þetta til gífurlegrar aukningar
á útivinnandi giftum konum. Ég get
mér til að fjórar af hverjum fimm
giftum konum vinni utan heimilis í
dag. Auövitað em margar í hluta-
starfi en þetta er samt mikill fjöldi.
Aukning þessi á síðasthðnum
árum hlýtur að skapa ákveðinn
vanda á heimilunum. Þarna losnar
um heimihsformið og þetta virðist
vera ein af þeim leiðum sem fólk
velur til að halda heimhinu í skorð-
um.“
Flestar barnafiölskyldur, þar sem
foreldrar vinna úti, þekkja vel þann
vanda sem um er talað. Bömin eru
hálfan daginn í skólum og koma síð-
an heim að tómu húsi. Ömmurnar
sem öllu björguðu hér áður fyrr em
famar að vinna úti sjálfar eða þá
komnar á stofnanir fyrir aldraða. Til
þess að brúa þetta bil hafa margir
farið út í það að fá th sín au-pair.
Hvað kostar au-pair?
Það eru ekki mörg ár síðan aðeins
fyrirmannafiölskyldur gátu haft
þjónustur á sínum heimilum en nú
virðist þetta vera orðið algengt. Hvað
kostar svona dæmi, hverjar em
skyldur þessara stúlkna, eru þetta
nýir láglaunaþrælar eða er þetta
hagkvæmt fyrir alla aðila.
Við snúum okkur fyrst að því hvað
það kostar að fá sér au-pair.
Samkvæmt heimildum DV er vepj-
an að ferðir séu greiddar fyrir
stúlkur sem dvelja í eitt ár. Mismun-
andi fyrirkomulag mun vera á þessu
en það algengasta er að hætti stúlka
innan mánaðar greiði hún báðar
ferðir, hætti hún innan 6 mánaða
greiði hún heimferðina og haldi hún
út árið þá eru báðar ferðir greiddar.
Laun stúlknanna eru misjöfn en
virðast vera á bilinu 8.000 th 10.000
krónur á mánuði. Fæði og húsnæði
er innifalið og er að sjálfsögðu erfitt
að meta þann kostnaö í krónum og
aurum. Th gamans má geta þess að
8 klukkutíma vist fyrir bam á aldrin-
um 8 mán. til tveggja ára hjá
dagmömmu ásamt hálfu fæði kostar
frá 13.533 th 15.495.
Hver eru störf au-pair?
Þetta er auðvitað mismunandi.
Yfirleitt er um að ræða barnapössun
og létt heimilisstörf. Heimilistörfin
eru mismunandi og fara kröfurnar
gjarnan eftir hversu mikiö þarf aö
sinna börnunum. í sumum tilfehum
sjá þær alfarið um heimilið.
Vinnutími er einnig misjafn en er
yfirleitt miðaður við vinnutíma for-
eldra. Pössun annað slagið á kvöldin
og um helgar er ekki óalgeng.
Góð reynsla
í viðtah við nokkrar au-pair stúlk-
ur sem dvelja hér kom i ljós aö
yfirleitt finnst þeim ekki of mikið
lagt á herðar sínar en viðurkenna
að oft séu þær þreyttar eftir daginn.
Þeir sem hafa haft au-pair stúlkur á
heimilum sínum tala yfirleitt vel um
reynslu sína.
Kostirnir við þetta eru gjarnan taldir
eftirfarandi:
Börnin geta verið meira heima og
koma ekki að tómum kofanum að
loknum skóladegi. Heimilinu er vel
við haldið og fólk þarf ekki að byrja
á allsherjartiltekt þegar það kemur
þreytt úr vinnunni.
Hvort sem þessar áu-pair stúlkur
koma til með að verða þáttur í ís-
lensku fiölskyldulífi í framtíðinni
eöa ekki þá bendir allt til að æ fleiri
kjósi þetta fyrirkomulag til að brúa
bil sem skapast þegar ekki er nógur
tími th að sinna öhu, vinnunni, böm-
um og búi. Með eðlhegum undan-
tekningum virðast þeir sem hafa
fengið sér au-pair ánægðir og sömu-
leiöis flestar au-pair stúlkurnar.-EG
Au-pair, leigumömmur í nútímasamfélagi?
- segir Heidi Leidner frá Odense
Heidi Leidner er 19 ára stúlka frá
Odense í Danmörku. Hún ræddi við
DV um ísland og au-pair störf. Hún
benti okkur hins vegar á aö hún
væri aðeins búin að vera hér 3 vik-
ur þannig aðhún hefði htla reynslu
af landi og þjóð.
Við spurðum hana fyrst hvernig
væri tilkomið að hún væri komin
til íslands sem au-pair stúlka.
„Ég var að vinna með fötluð börn
í eitt ár áöur en ég kom hingað en
síðan missti ég vinnuna. Það vora
í gangi sparnaðarráðstafanir hjá
bæjarfélaginu sem ég starfaði fyrir
og þeir sögðu upp fiölda manns.
Unga fólkið, sem hefur minnsta
starfsreynslu, lendir ahtaf verst í
þessu og ég missti vinnuna. Ná-
granni minn í Danmörku er íslend-
ingur og er ég búin að þekkja hann
í fiölda ára. Hann heitir Snorri
Erlendsson og hefur sagt mér mik-
ið frá íslandi. Mér hefur alltaf
fundist ísland vera spennandi land
og þegar ég sá auglýsingu um au-
pair Starf á Íslandi var ég ekki lengi
að svara.“
Kom ísland þér á óvart?
„Bæði og,“ svarar Heidi. „Ég var
að vísu búin að sjá mikið af mynd-
um af landinu en það er aldrei eins
og að sjá þetta með eigin augum.
Mér fannst mjög eyðilegt að keyra
frá Keflavík og til Reykjavíkur og
fannst eins og ég væri komin á
tunglið. Það breyttist síðan og mér
finnst landslagiö hér fallegt. Ég hef
ekki haft tækifæri til að skoða mig
almennilega um.
Starfið svipað og önnur störf
Við spurðum hana hvernig henni
fyndist starfið.
„Þetta er eins og önnur störf,
stundum erfitt og stundum ekki.
Þaö er samt dálítið einangrandi að
starfa á heimilinu svona allan dag-
inn og þess vegna áríðandi að reyna
að koma sér út í sínum frítíma. Ég
er ánægð með fiölskylduna sem ég
„Ég er ánægð með hvaö mikill hluti starfsins felst í þvj aö hugsa um börnin," segir Heidi.
er hjá og mér finnst ég vera ein af
fiölskyldunni. Börnin tóku mér vel
í byrjun og er ég því feginn."
Finnst henni mikill munur á ís-
lendingum og Dönum?
„Mér finnst ekki mikill munur á
þessum tveim þjóðum en ýmislegt
er jú öðruvísi. Til dæmis finnst mér
hraðinn og brauðstritið vera miklu
meira hér en heima. Hérna virðast
allir eiga nóg af peningum en það
byggist vafalaust á mikilli vinnu.
Áherslan sem fólk leggur á lífs-
gæðin er of mikil að mínu mati,
Bílar, fot húsbúnaður pg svo fram-
vegis er fyrsta flokks. Ég held samt
að það komi niður á persónulegum
samskiptum fólks. Það er mikil
spenna í fólki hér og mér finnst það
koma mjög sterkt fram þegar maö-
ur fer út að skemmta sér. í stað
þess að slappa af og njóta lífsins
þá finnst mér fólk hamast líka þeg-
ar það er að skemmta sér.“
„Fékk áfall“
Hvernig finnst henni næturfífið?
„Ég fékk hálfgert áfall þegar ég
fór fyrst út. Ég veit ekki almenni-
lega á hverju ég átti von en það var
allavega ekki það sem ég upplifði.
Mér fannst fólk drekka mikiö og
alltof margir veröa ölvaðir. Þetta
var eins og aö koma á tískusýn-
ingu, ahir svo glerfínir. Fólk virtist
sleppa alveg fram af sér beislinu.
Mér var nokkrum sinum boðið upp
og talaði við hina og þessa en þegar
klukkan var að nálgast þrjú þá
byrjuöu undarlegir hlutir að ger-
ast. Karlmenn af öllum stærðum
og gerðum gáfu sig á tal við mig.
Þeir vildu bjóða mér í glas, í partí
eða að dansa. Þessi skyndilega gíf-
urlegi áhugi kom mér í opna
skjöldu, þetta var svo örvæntingar-
Heidi Leidner Irá Odense
fullt. Mér fannst þetta yfirþyrm-
andi.“
Hvernig finnst Heidi svo fólkið,
landið og siðirnir?
„Eins og ég sagði í upphafi er ég
aðeins búin að vera hér 3 vikur.
Ég kann mjög vel við fiölskylduna
sem ég er hjá og aðrir íslendingar
sem ég hef kynnst hafa verið ákaf-
lega elskulegir. Það sem ég hef séð
af landinu er stórkostlegt, þó per-
sónulega fyndist mér skemmtilegra
að sjá fleiri tré. Mér finnst gaman
að það skuli snjóa og ég verð alltaf
dáhtið viðkvæm þegar ég horfi á
snjóinn falla th jarðar. Þetta
minnir mig á þegar ég var bam,
þá fengum við krakkarnir alltaf að
vaka lengur ef sifióaði á kvöldin.
Ég er staðráðin í að nýta minn
tíma vel á íslandi th að skoða mig
um. Nú er ég byrjuð að læra á bíl
og er það mjög spennandi. Það er
miklu ódýrara að læra á bh hér en
heima og ákvað ég að nýta mér
tækifærið. Maturinn hér er hættu-
lega góöur, ég er búin að þyngjast
um 3 kg frá því ég kom eða 1 kg á
hverri viku. Það gengur ekki því
ég hef engan áhuga á þvi að vera
kringlótt þegar ég kem heim aftur.
Ég lít mjög björtum augum á fram-
tíðina og ætla að njóta þess að vera
á íslandi."
Viö kveðjum þessa hressu stúlku
og hún svarar okkur með „bless
bless“.
-EG