Dagblaðið Vísir - DV - 30.03.1988, Blaðsíða 14

14
Frjálst.óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÚLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoöarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 700 kr.
Verð í lausasölu virka daga 65 kr. - Helgarblað 80 kr.
Páskar
Fyrir flesta er páskahátíðin tími hvíldar og afþreying-
ar. Þetta er annað mesta leyfi ársins. Menn njóta matar
og drykkjar. En margt fleira ætti að koma til. Þetta er
ein stórhátíða kirkjunnar. Við verðum og eigum að gefa
gaum hinum trúarlegu málum.
Margir nota páskahátíðina til glaums og gleði. Þetta
eru mistök. Vissulega eiga menn að njóta leyfisins. En
við megum ekki láta slíka daga fram hjá okkur fara án
þess að setjast niður og hugsa til raunverulegs inntaks.
Við megum ekki gleyma okkur í solli hversdagsmála
þegar þannig er komið.
Hátíðir kirkjunnar verðum við að taka alvarlega.
Minnzt er á það vegna þess að mikill misbrestur er á.
Páskarnir virðast til dæmis gleymast vegna glaums
ferminga. Við, trúað fólk, hljótum að viðurkenna, að
fermingarveizlur ganga úr hófi fram. Vel má vera að
ríkt fólk megi gefa barni sínu býsn í fermingargjöf. En
þetta verður siður, öllu heldur ósiður. Hinir, sem ekki
hafa efni á, fylgja hinum ríku eftir. Þeir gefa gjafir langt
umfram efni. Skömm er að kirkjan skuli ekki snúast
gegn þessu af meiri atorku en verið hefur. Ofrausn í
þeim efnum eyðileggur tilgang ferminga og páskahátíð-
arinnar yfirleitt. Hún veitir kynslóðunum, sem við taka,
ekki gott vegarnesti. Þetta hlýtur að ganga gegn boð-
skap kirkjunnar en hún lætur það samt óátalið. Þetta
er alvarlegur misbrestur og hættulegur þjóðinni.
Islendingar eru meðal trúuðustu þjóða heims. Það
sýna kannanir. En við mænum til kirkjunnar um leið-
sögn í alvarlegustu málum. Þá leiðsögn fáum við of
sjaldan.
íslendingar eru ekki biblíutrúar. En hvert verður
svarið ef við spyijum okkur þess hvort dauði Krists á
krossinum hafl ekki forðað mannkyni? Trúlega segjum
við að Kristur hafi tryggt mannkyn með krossdauða
sínum. Efasemdir um slíkt gera hátíðir sem páska síður
mikilvægar. Slíkt þurfum við að muna.
Kirkjan gegnir hér geysimikilvægu hlutverki. Fólk
horfir til hennar. Af mörgum málum er að taka. En
sennilega yrðu friðarmálin efst á baugi ef fólk svaraði
sannferðuglega. Við eigum allt okkar undir heimsfriði
svo sem allt mannkyn. Þar þurfum við þess að kirkjan
veiti tilsögn.
Staðan er nú betri en oft áður. Leiðtogi Sovétríkj-
anna, Gorbatsjov, er nær en fyrirrennarar hans skiln-
ingi á hættum styijaldar. Við vitum að sá leiðtogi á
samt undir högg að sækja frá harðlínumönnum. Styrkj-
um hann í sessi. Leiðtogi Bandaríkjanna, Ronald
Reagan, hefur oft gefið eftir gagnvart harðlínunni í sínu
landi. í ár kann að verða kjörinn forseti Bandaríkjanna
maður sem sýnir friðarmálum meiri skilning og hefur
ekki sama veikleika gagnvart fasistum og Ronald Reag-
an. Við eigum að verða reiðbúnir til að aðstoða við
eyðingu stríðsvopna og annað friðartal.
Friðarmálin eru efst á baugi. Lítum því á ummæli
íslandsbiskups. Hann segir að óttinn við kjarnorkustríð
sá ekki ástæðulaus, harri fari því. Talið sé að helmingur
allra vísindamanna í heiminum starfi í þágu eyðingar-
vopna. Það gerist á sama tíma og hungur hafi á fimm
árum valdið dauða fleiri manna en öll stríð í 150 ár.
Biskup segir í þetta sinn að bænarefni sé að biðja Guð
að gefa sinn frið á jörð. Orð eru góð. En kirkjan hefur í
ár stórt hlutverk, að fylgja orðunum eftir.
Haukur Helgason '
MIÐVIKUDAGUR 30. MARS 1988.
Karvel Pálmason er pirraður.
Hann skrifar kjallaragrein í DV og
ræðst á launastefnu Alþýðubanda-
lagsins. Karvel er á móti tillögum
okkar um lágmarkslaun og launa-
jöfnun. Hann er argur vegna þess
að við stóðum með kröfum launa-
fólks á landsbyggðinni, að samn-
ingarnir væru fluttir heim í héruð.
Hann ræður sér ekki vegna þess
að Alþýðubandalagið hefur staðið
með baráttu láglaunafólksins. Þeg-
ar fólkið sagði nei við boðskapnum
úr Garðastræti þá stóðum við með
fólkinu. Það þolir verkalýðsforing-
inn illa. Þess vegna er Karvel argur
og pirraður.
Að villastfrá fólkinu
Atburðir síðustu mánaða sýna að
margir í forystu verkalýðshreyf-
ingarinnar hafa villst frá fólkinu.
Þeir hafa ekki skilið kröfur tímans
um ný vinnubrögö og harða bar-
„Karvel Pálmason fór með Guömundi J. Guðmundssyni hringferð um
landið i aðdraganda kjarasamninganna. Heyrði hann ekki raddir fólks-
ins?“ segir m.a. í greininni.
Sambandslaus
verkalýðsforingi
áttu. Fólkið sættir sig ekki lengur
við það siðleysi sem felst í 30.000
króna lágmarkslaunum.
Karvel Pálmason fór með Guö-
mundi J. Guðmundssyni hringferð
um landið í aðdraganda kjara-
samninganna. Heyrði hann ekki
raddir fólksins? Gleymdi hann bar-
áttufundinum á Akureyri? Hvatn-
ingarköllunum frá Austurlandi?
Var hann með tappa í eyrum á öll-
um þessum fundum? Hvemig datt
honum í hug að gera Garðastrætis-
samning sem var í hrópandi
mótsögn við þessar skýru kröfur
fólksins? Hélt hann að barátta fisk-
vinnslufólksins væri bara í plati?
Auðvitað sagði fólkið nei þegar
boðskapurinn úr Garðastræti barst
heim í héruð. Kröfurnar höfðu ver-
ið settar fram í fullri alvöru. Tími
Kjallarinn
Ólafur Ragnar Grímsson
formaður Alþýðubandalagsins
dáða. En hann brást á úrslitastund.
Hann villtist í palesandersölum
Garðastrætisins. Þess vegna sat
hann eftir argur fyrir sunnan,
skrifaði pirrarður kjallaragreinar í
DV á meðan fornir félagar hans
þjörmuðu að atvinnurekendum í
Alþýðuhúsinu á Akureyri. Þeir
sýndu að hægt var að sækja meira
þótt niðurstaðan á Akureyri feli
ekki í sér þau lágmarkslaun sem
við viljum stefna að.
Karvel skeytir skapi sínu á Al-
þýöubandalaginu af því hann veit
að hin nýja launastefna Alþýðu-
bandalagsins á mikinn hljómgrunn
á vinnustöðunum. Hún er í takt við
kröfur tímans. En 30.000 króna
Garðastrætisgjömingurinn frá
Karvel er hins vegar örlagarík mis-
tök hjá sambandslausum verka-
lýðsforingja.
Hann er reiður út
í Alþýðubandalagið
En hvers vegna er Karvel Pálma-
son - verkalýðsforingi á Vestfjörð-
um, varaformaður Verkamanna-
sambandsins og þingmaöur
Alþýðuflokksins - að skeyta svona
skapi sínu á Alþýðubandalaginu?
Svarið felst einfaldlega í því að við
höfum tekið þátt í því að afhjúpa
sambandsleysi Verkalýðsforingj-
ans.
Við höfnuðum Garöastrætisgerð-
inni. Við höfnuðum 30.000 króna
lágmarkslaunum. Við höfnuðum
fimmtánfóldum launamun í
landinu.
í staðinn setjum við fram aðra
stefnu. Launastefnu Alþýðubanda-
lagsins. Við viljum að þjóðin setji
sér það markmið að biliö milli
hæstu og lægstu launa verði bund-
ið við tvöfaldan mun. Fyrsti
áfanginn í þá átt fælist í því að á
næstu árum verði bilið aldrei
meira en fjórfalt og á hverjum
vinnustað verði lægstu launin aldr-
ei minni en sem nemur einum
þriðja hæstu launa.
Þannig yrði þróun undanfarinna
ára snúiö við. í stað þess að hinir
lægst launuðu séu notaðir til að
lyfta hinum hærri yröu hækkanir
til þeirra sem efstir eru notaðar til
að lyfta lægstu laununum.
Alþýðubandalagið hefur einnig
lagt til að reiknuð verði út sérstök
lágmarkslaunavísitala í samræmi
við nauðsynlegan framfærslu-
kostnað heimilanna. Náist ekki í
kjarasamningum að tryggja þau
lámarkslaun sem hún kveður á um
þá verði sett lög um slík lágmarks-
laun. Þau gætu í fyrstu orðið á
bilinu 45.000-55.000 krónur.
Þessi stefna Alþýðubandalagsins
er skýr. Hún vísar á nýja leið út
úr öngstræti Garðastrætissamn-
inga. Þess vegna er Karvel argur.
Kannski er reiði hans visbending
um að verkalýðsforinginn kunni
aö ná aftur sambandi viö fólkið í
landinu.
Ólafur Ragnar Grímsson
„I janúar samþykkti miðstjórn Al-
þýðubandalagsins stefnuályktun í
kjaramálum þar sem trygging 45.000-
50.000 króna lágmarkslauna var grund-
vallaratriði.“
siöleysisins var liðinn. Dagar rétt-
lætis og launajafnaöar áttu aö
renna upp.
En á þeirri stundu brást Karvel
skyldum sínum. Hann villtist frá
fólkinu og sigldi upp á sker. Fólkið
fór aörar leiðir. Það tók samning-
ana í sínar hendur.
Úr Garðastræti
í Alþýðuhúsið
Það hefur lengi verið þyrnir í
augum launafólks að forystumenn
verkalýðsfélaganna skuh árum
saman hafa samþykkt að vera gest-
ir atvinnurekenda í Garðastræti
við samningagerðina. Þar væru
atvinnurekendur á heimavelli.
Launafólkið utangarðsmenn. Þess
vegna vildu ýmsir innan Verka-
mannasambandsins að í þetta sinn
yrði neitað aö fara í Garðastrætið.
Karvel og félagar vildu ekki veröa
við þeim óskum. Hann sá enga aðra
leið en gerast gistivinur Þórarins.
Enn á ný var samið á óheillastaðn-
um. Það var fyrsta visbendingin
um að forystan væri að villast af
leiö.
Þegar samtök launafólks í öllum
landshlutum höfnuðu Garðastræt-
isgerningnum frá Karvel og Þór-
arni þá var það eðlileg krafa að
vilja fá samningana heim í héruð.
Alþýöubandalagið studdi þá kröfu.
Þá varð Karvel fúll.
En þessi sjálfsagða krafa náði
fram aö ganga. Sáttasemjari fór
austur og norður. Þórarinn og Víg-
lundur urðu að hitta fólkið í návígi.
Alþýðuhúsið á Akureyri varð allt
í einu miðstöð samninganna. Hví-
Hkt tákn um nýja tíma. Nú voru
furstarnir úr Garðastrætinu
komnir í hlutverk gestanna.
Þegar eðlilegur stéttarmetnaður
launafólksins fékk að ráöa ferðinni
þá reyndist hægur leikur aö flytja
samningana úr Garðastrætinu og í
Alþýðuhúsið. Þeir forystumenn
launafólks sem um árabil hafa
hampað þeirri afsökun að hvergi
sé til almennilegt húsnæði til
samninga nema í Garðastræti voru
örugglega kindarlegir í framan
þegar þeir horfðu daglega á frétta-
myndir frá Alþýðuhúsinu á
Akureyri.
Stefna Karvels eða stefna
Alþýðubandalagsins
Forysta Alþýðubandalagsins hóf
strax í desember fundi með fisk-
vinnslufólki víða um land. Þar kom
fram stuðningur við hinar réttlátu
kröfur í kjaramálum. Viö vöktum
síðan athygli í greinum og blaða-
viðtölum á hinni sterku undiröldu
og baráttukrafti sem ríkti á vinnu-
stöðunum. Það væri komið að
tímamótum.
í janúar samþykkti miðstjórn
Alþýðubandalagsins stefnuályktun
í kjaramálum þar sem trygging 45.
000-50.000 króna lágmarkslauna
var grundvallaratriði. Þingflokkur
og framkvæmdastjórn unnu í fe-
brúar að ítarlegum tillögum um
launajöfnun og nýjar aðferðir til
að tryggja að ekki væru borguð
laun undir lágmarkslaunum.
Alþýðubandalagið setti fram rót-
tæka launastefnu sem var í takt við
baráttukraft og vilja fólksins. En
hvað gerði Karvel? Jú, hann fór um
landið, hann tók við kröftugu lófa-
takinu sem eggjaði forystuna til