Dagblaðið Vísir - DV - 04.05.1988, Blaðsíða 34

34
MIÐVIKUDAGUR 4. MAÍ 1988.
LífsstOI
Neysluvenjur
Ávaxtaframboð
hefur stóraukist
Undanfarin ár hafa neysluvenjur
íslendinga breyst stórlega til hins
betra. Þetta sést kannski best í stór-
aukinni neyslu grænmetis og
ávaxta og er nú svo komið að úrval
þessara vörutegunda eykst stöðugt.
Ef skoðuð er ávaxtaborð stór-
markaða má sjá stórkostlegt úrval
af alls kyns furðualdinum, ávöxt-
um sem hinn almenni neytandi
þekkir hvorki haus né sporð á, en
virðast samt seljast vel. Hverjir eru
þessi ávextir og hvernig er best að
meðhöndla þá? DV ræddi við Kol-
bein Ágústsson, en hann sér um
ávaxtainnkaup fyrir Hagkaup.
„Ég er búinn að vinna í þessu í
Neytendur
þrjú ár og hefur markaðurinn mik-
ið breyst á þeim tíma. Þegar ég
byrjaði voru ávextir keyptir af
heildsölum. Ég fékk mikið af upp-
lýsingum um ávexti og fórum við
að flytja þá inn sjálfir fyrir tveimur
árum.
Megnið af ávöxtum á íslandi er
flutt inn frá Hollandi, en þar er
miðstöð ávaxtadreifingar, nema
kannski rauð epli sem yfirleitt
koma frá Ameríku. Þegar við byij-
uðum var eins og hefði vantað nýtt
blóð, heildsalar höföu verið ótrú-
lega sofandi gagnvart nýjungum
þótt þeir hafi tekið sig stórlega á
síðan.“
Suður-Afríka
Talsvert hefur borið á ávöxtum
frá Suður-Afríku í vetur þrátt fyrir
tilmæli Alþingis um að viðskipti
við það verði í lágmarki. DV spurði
Kolbeinn Agústsson við ávaxtaborðið i Hagkaupi.
Upplýsingaseðill
til samanburðar á heimiliskostnaði
Hvað kostar heimilishaldið?
Vinsamlega sendið okkur þennan svarseðil. Þannig eruð þér orðinn virkur þátttak-
andi í upplýsingamiðlun meða) almennings um hvert sé meðaltal heimiliskostnaðar
Qöfskyldu af sömu stærð og yðar. ,
Nafn áskrifanda
Heimili
Sími
Fjöldi heimilisfólks_
Kostnaður í apríl 1988:
Matur og hreinlætisvörur
Annað
kr.
kr.
Alls kr.
Kolbein hvort ekki væru aðrir
kostir í boði:
„Það er rétt að í vetur hefur ve-
rið töluvert um ávexti frá Suður-
Afríku. Málið er bara að á þessum
árstíma er erfitt að fá ýmsar teg-
undir nema þaðan og frá Chile eða
ísrael, og umdeilanlegt hvort nokk-
uð sé betra að standa að viðskiptum
við þau ríki. Ef við eigum að geta
boðið upp á t.d. vínber á þessum
árstíma á viðráðanlegu verði er
ekki annað til ráða.
Meðferð og geymsla
Það eru ýmis atriði sem fólk áttar
sig ekki á í sambandi við meðferð
og geymslu á ávöxtum og græn-
meti. Eitt atriðið er að suma ávexti
má alls ekki geyma saman. Við
spurðum Kolbein nánar út í þetta
atriði:
„Sumir ávextir gefa frá sér ethel-
gas en það getur flýtt mjög fyrir
þroska ýmissa ávaxta. Það má til
dæmis alls ekki geyma kiwi með
bönunum og eplum því eplin gefa
frá sér þetta gas og minnkar þar
með stórlega geymsluþol þeirra
ávaxta sem eru í nágrenni við þau.
Tómatar gefa einnig frá sér ethelg-
as þannig aö það er ekki hægt að
mæla meö því að geyma þá nærri
nokkru öðru. Annars gildir það um
flesta ávexti að þeir geymast best í
8-12° hita. Það sama gildir um
grænmeti.“
Paprikur fást nú i öllum regnbogans litum og er bragðmunur mikill eftir lit.
Geymsluþol
Helsta vandamálið við innflutn-
ing grænmetis og ávaxta er lítið
geymsluþol. Þetta gerir það að
verkum að mikið af þessu þarf að
flytja inn með flugi og þaö er rosa-
lega dýrt. Sem dæmi um þetta
kostar allajafna 50 krónur að flytja
hvert kíló með flugi meðan að að-
eins kostar kr. 15 að flytja hvert
kíló með skipi. Þetta skilar sér í
verði. Þetta gildir aðallega um
grænmeti og mjúka ávexti. Flest
annað er hægt að flytja með skipi.
Annars ræður vanþekking oft
vali neytandans á ávöxtum. Þannig
lítur hann ekki við ljótum melón-
um meðan það eru bestu melón-
urnar í raun. Þetta gildir einnig um
algenga ávexti eins og banana, fólk
lítur ekki við þeim ef þeir eru orðn-
ir gulir og yijóttir þótt þannig séu
þeir bestir til neyslu.
Flesta ávexti er hægt að geyma
lengi séu þeir geymdir við réttar
aðstæður. Sítrusávextir eins og
appelsínur, sítrónur og kiwi geym-
ast furðulengi, meðan flest
grænmeti þarf að geymast í ísskáp
og neyta þess fljótlega eftir að það
er keypt. Þetta á sérstaklega við
um steinselju og annað slíkt en það
geymist ekki lengur en í 2-3 daga.
Þó eru til undantekningar á þessu.
Menn eru farnir að selja salat í litl-
um pottum en þannig getur það
geymst í allt að þrjár vikur.“
Framboð
Úrval ávaxta á markaði hefur
aukist geysilega á undanfömum
árum og virðist nýjungagirni inn-
flytjenda lítil takmörk sett. Hvern-
ig gengur að selja þessa furðuá-
vexti?
„Þetta hefur breyst mikið. Ég
man þegar við vorum að byija að
taka inn hluti eins og kiwi og anan-
as. í fyrstu vomm kannski tvær
vikur að selja kassann af kiwi, en
nú er kiwi einn af þeim mest seldu.
Sömu sögu má segja um ananas,
hann hreyfðist lítiö fyrst en er far-
inn að seljast vel núna, enda á góöu
verði, en kílóið af honum kostar
aðeins 99 kr. Við höfum orðið varir
viö aukningu á sölu á þessum
ávöxtum nú eftir tollalækkanimar
um áramótin því margir af þessum
ávöxtum vom í háum tollflokkum
áður. Og sumir ávextir hafa villt á
sér heimildir, eins og til dæmis
ugli. Um hann er að segja að hann
Ugli vakti mikla reiðl er hann var
settur á markað enda héldu menn I
aö verið væri að selja úldið greip
er jafngóður og hann er Ijótur, enda
hafa margir haldið að þetta væri
úldið greip og vorum við oft
skammaðir fyrir að vera að selja
ónýta vöra.“
Verðkannanir
„Annað sem er erfltt viðureignar
eru verðkannanir. í þeim er gerður
beinn verðsamanburður en ekkert
talað um gæðin. Þetta getur haft
þau áhrif að gæðin minnki því
menn fara að flytja inn þriðja
flokks vöm til þess að vera ekki
hæstir í verðkönnunum. Það á að
bera saman sambærilega vöm en
ekki bera 3aman verð á því léleg-
asta og því besta án þess að gerður
sé nokkur greinarmunur á því.“
-PLP
Dæmi um breytta viðskiptahætti. Áöur voru ávextir aðeins seldir i pok-
um og var þá undir hælinn lagt hvort ekki fylgdi lakari vara með í
kaupunum. Nú geta neytendur valið sér hvern ávöxt fyrir sig i ávaxta-
borðum.