Dagblaðið Vísir - DV - 12.07.1988, Page 8

8
ÞRIÐJUDAGUR 12. JÚLÍ 1988.
Viðstópti
Frjálst loðnuverð:
Talið að loðnuverksmiðjumar
opni á 3 þúsund krénum
Spádómar manna innan loðnu-
verksmiðjanna benda til að loðnu-
verksmiöjurnar ætli að borga 3 þús-
und krónur fyrir loðnu í fyrstu og
að loðnuverð eigi eftir að rokka á
bilinu 3.000 til 3.500 krónur tonniö á
vertíðinni eftir staðsetningu verk-
smiöja. Spáð er hörkusamkeppni á
komandi vertíð. Enginn innan verk-
smiðjanna sem vill tjá sig um málið
trúir aö loðnuverðið nái 4 þúsund
krónum eins og það er nú i Færeyj-
um.
Allir eru á því að Síldarverksmiðj-
ur ríkisins verði leiðandi í loðnu-
verðinu. Þeirra verð verði hið eigin-
lega loðnuverö. Síðan verði aðrar
verksmiðjur að laga sig að þeirra
verði. Ljóst er að samkeppni mun
ríkja um loðnuna og þær loðnuverk-
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
Innlán óverðtryggð
Sparisjóðsbækurób. 23-26 Sp.lb
Sparireikningar
3ja mán. uppsogn 23-28 Sp.Ab
6mán. uppsogn 24-30 Sp.Ab
12 mán. uppsogn 26-32 Ab
18mán. uppsogn 39 Ib
Tékkareikningar, alm. 9-13 Ib.Sp
Sértékkareikningar 10-28 Ab
Innlán verötryggö Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 2 Allir
6 mán. uppsogn 4 Allir
Innlán með sérkjörum 20-36 Lb.Bb,-
Innlángengistryggð Sp
Bandarikjadalir 6-7 Vb
Sterlingspund 7-8 Vb.Ab
Vestur-þýskmörk 2,25-3 Ab.Vb
Danskar krónur 7,25-8,50 Vb.Ab
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
Útlán óverðtryggð
Almennirvíxlar(forv.) 37-39 Vb.Sb,-
Viöskiptavíxlar(forv-) (1) kaupgengi Úb
Almennskuldabréf 37-41 Sb '
Viðskiptaskuldabréf(l) kaupgengi Allir
Hlaupareikningar(yfirdr.) 39-42 Lb.Bb,-
Sb
Utlán verðtryggð
Skuldabréf 9,25 Vb.lb
Útlán til framleiðslu
Isl. krónur 34-41 Vb.Úb
SDR 7,75-8,50 Lb.Úb,-
Bandaríkjadalir 9,25-10 Sp Lb.Úb,-
Sterlingspund 10-10,75 Sp Úb,Sp
Vestur-þýsk mörk 5,25-6,00 Úb
Húsnæðislán 3,5
Lifeyrissjóðslán 5-9
Dráttarvextir 52,8 4,4 á
mán.
MEÐALVEXTIR
överðtr. júlí 88 38,2
Verðtr. júli 88 9.5
VÍSITÖLUR
Lánskjaravísitala júlí 2154 stig
Byggingavisitala júli 388 stig
Byggingavlsitalajúlí 121,3 stig
Húsaleiguvísitala Haekkaði 8% 1. júli.
VERÐBRÉFASJÓÐIR
Gengi bréfa verðbréfasjóða
Ávöxtunarbréf 1,6759
Einingabréf 1 3,033
Einingabréf 2 1,752
Einingabréf 3 1,901
Fjölþjóðabréf * 1,268
Gengisbréf 1,340
Kjarabréf 2,893
Lífeyrisbréf 1.525
Markbréf 1,507
Sjóðsbréf 1 1,486
Sjóðsbréf 2 1,310
Tekjubréf 1,428
Rekstrarbréf 1,2126
HLUTABRÉF
Soluverð að lokinni jöfnun m.v. 100 nafnv.:
Almennar trygpingar 115 kr.
Eimskip 263 kr.
Flugleiðir 231 kr.
Hampiðjan 112 kr.
Iðnaðarbankinn 168 kr.
Skagstrendingur hf. 158 kr.
Verslunarbankinn 114 kr.
Útgerðarf. Akure. hf. 123 kr.
Tollvörugeymslan hf. 100 kr.
(1) Við kaup á viðskiptavíxlum og við-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aðila, er miðað við sérstakt kaupgengi,
kge. Búnaðarbanki og Samvinnubanki
kaukpa viðskiptavíxla gegn 31 % ársvöxt-
um og nokkrir sparisj. 30,5%.
Skammstafanir: Ab = Alþýðubankinn,
Bb= Búnaðarbankinn, lb = lðnaðar-
bankinn, Lb = Landsbankinn, Sb =
Samvinnubankinn, Úb= Útvegsbankinn,
Vb = Verslunarbankinn, Sp = Sparisjóð-
irnir.
Nánari upplýsingar um peningamarkað-
inn birtast i DV á fimmtudögum.
smiðjur sem ekki eru vel í sveit sett-
ar gagnvart miðunum þurfa að yfir-
borga loðnuna.
Kemur í Ijós hvað við bjóðum,
segir Jórt Reynir
„Eg hef ekki hugmynd um hvað við
munum bjóða. Það verður bara að
koma í ljós,“ segir Jón Reynir Magn-
ússon, forstjóri Síldarverksmiðja
ríkisins, um loðnuverðið.
Að sögn Jóns var loðnuverðið um
2.500 krónur fyrir tonniö að meðal-
tali yfir alla síðustu vertíð. „Hæsta
afurðaverö á mjöli, sem nú hefur
selst á, er um 9,80 dollarar fyrir pró-
teineininguna (686 dollarar tonnið)
en á síðustu vertíð voru menn að
selja próteineininguna í kringum 7,40
dollara." Loðnulýsi hefur hæst farið
að undanfórnu í um 460 dollara ton-
nið.
Jón segir ennfremur að loðnuverk-
smiðjumar séu búnar að selja um 40
til 50 þúsund tonn fyrirfram af veiði
komandi vertíðar og að verðiö sé
mun lægra en það hafi farið í síðan
á mörkuðum erlendis.
Kristján Ragnarsson
Kristján Ragnarsson, formaður
LÍÚ, Landssambands íslenskra út-
vegsmanna, segir að sér lítist vel á
komandi vertíð og hann telji að stofn-
inn sé í þokkalegu ástandi. „Þrátt
fyrir að leyft sé að veiða 400 þúsund
Fréttaljós
Jón G. Hauksson
tonn til að byija með vonast ég til
að veiði allrar vertíðarinnar verði
nálægt milljón tonnum eins og síð-
asthöin tvö ár.“
Kristján vill engu spá um verðið.
„Loðnuverðið er frjálst, en þaö er
ekki hægt að horfa fram hjá því að
markaðsverðið hefur hátt í tvöfald-
ast frá í fyrra. Þá var próteineiningin
seld á um 5 til 6 dollara en nú er
markaðsverð hennar á bilinu 9 til 10
dollarar."
Aö sögn Kristjáns munu útgeröir
loðnubáta einfaldlega bíða og sjá
hvað loðnuverksmiðjurnar eru til-
búnar að bjóða. „Við bíðum bara og
sjáum hvað þeir bjóða.“
Förum einfaldlega til Færeyja
Kristján Ragnarsson telur jafn-
framt aö hátt loðnuverð í Færeyjum,
eða 4 þúsund krónur fyrir tonnið,
setji pressu á íslensku loðnuverk-
smiðjumar. „Við fömm einfaldlega
til Færeyja ef það er hagkvæmara
fyrir okkur.“
Gert er ráð fyrir aö loðnuverk-
smiðjumar verði varkárar með aö
bjóða til aö byrja með á meðan verið
er að fylla upp í samninga sem þegar
hafa verið gerðir við erlenda aðila.
Það gæti aftur þýtt að Færeyjar og
Danmörk komi inn í myndina sem
löndunarstaðir, eins og reyndar hef-
ur oft gerst áður á loðnuvertíðum.
íslenskir loönubátar lönduðu til
dæmis óvenjumiklu magni í Færeyj-
um í fyrra.
Fyrsta íslenska loðnuskipið sem
fer á miðin verður að öllum líkindum
Hólmaborgin SU 11. Þetta er þekkt
skip í flotanum, en aö vísu undir
nafninu Eldborg úr Hafnarfiröi. Að-
alsteinn Jónsson, Alli ríki, keypti
skipið í vor úr Firðinum og skírði
það Hólmaborgina. Alli á annars líka
stóra loðnuverksmiöju þannig að
hann er báðum megin við borðið
þegar að loðnuverðinu kemur. Hann
selur sjálfum sér.
Færeyingar hafa ekkert fundið
Færeyingar hafa að undanfórnu
leitað að loðnu á Jan Mayen-miðun-
um. Þeir hafa ekkert fundið ennþá.
íslensk loðnuskip halda ekki til veiða
fyrr en loðnan er fundin.
Alls hafa 49 íslensk loðnuskip
kvóta á loðnuvertíöinni. Mörg þess-
ara skipa hafa jafnframt rækjukvóta.
Það þýöir aftur að menn spá því að
um 10 skip verði á veiöum til að byrja
með. Önnur klári sinn rækjukvóta á
meðan.
Frjálst loðnuverð þýöir að mikil
samkeppni eigi eftir að ríkja. Verk-
smiðjumar reyna að hámarka sinn
ágóða, loðnubátarnir sinn. Verk-
smiðjumar reyna aö borga eins lítiö
fyrir loðnuna en bátarnir reyna að
fá sem hæst verð fyrir loðnuna. Um
þetta er dæmið. Hörkuslagur.
lMisjafnt verð eftir verksmiðj-
um
Verðið verður örugglega misjafnt
eftir verksmiðjum. Tökum dæmi. Á
meðan veiðin er fyrir norðan er ljóst
að Krossanesverksmiðjan við Akur-
eyri getur ekki borgað sama verð og
verksmiðja SR á Siglufirði, hvað þá
verksmiðjur á Austurlandi, Vest-
mannaeyjum eða suövesturhorninu.
Til að fá loðnubátana til að sigla
framhjá Siglufirði verða þessar verk-
smiðjur að borga hærra verð en SR
á Siglufirði. Bjóði Siglufjörður til
dæmis 3.000 krónur fyrir tonnið, býð-
ur Krossanes hugsanlega 3.100 krón-
ur, Seyðisfjörður kannski 3.300 krón-
ur, Vestmannaeyjar hugsanlega
3.400 krónur og þess vegna þarf
Grindavík að teygja sig í 3.500 krónur
fyrir tonnið. Þetta er meðan veiðin
er fyrir Norðurlandi.
Það sem loðnubátarnir þurfa að
vinna til að sigla framhjá Siglufirði
er í okkar dæmi siglingatími og olíu-
kostnaður. Það tekur lengri tíma að
sigla af miðunum út af Norðurlandi
til hafnar fyrir sunnan land en til
Siglufjarðar og það kostar olíu. Hvort
tveggja verður loðnubáturinn að fá
greitt til að sigla framhjá.
Verða Færeyjar alvarlega inn
í myndinni?
Það skiptir sjómennina mestu að
fá sem hæst loðnuverð. Dæmið er
ekki jafneinfalt hjá útgeröinni. Meiri
ohukostnaöur vegna löndunarstaðar
lendir eingöngu á útgerðinni. Þetta
þýðir aftur að útgerð gæti séö sér hag
í því að landa í Færeyjum til að kaupa
ódýra olíu í leiðinni. Það er reyndar
gömul saga.
Fyrst um sinn mega íslendingar
veiöa 398 þúsund tonn en Norðmenn
102 þúsund tonn. Það er skipting
kvótans á milli landanna.
Fjárhagsstaða einstakra loðnu-
verksmiðja skiptir lika miklu máli
um það verð sem þær geta borgað.
Sú verksmiðja sem skuldar getur
ekki greitt eins mikið og sú sem er
skuldlaus. Þess vegna eiga þær erfið-
ara uppdráttar í samkeppninni um
loðnuna - að vera með í loðnuleikn-
um. -JGH
Reiknistofa bankanna:
Eni stór tölvukeifi úrelt?
Ættu bankarnir að leggja niður
beinlínukerfi sitt, svonefnt on-line,
við Reiknistofu bankanna og taka
sjálfir upp minni kerii sem hægt
væri að tengja á milli þeirra? Eru
stór tölvukerfi, eins og Reiknistofa
bankanna er með, orðin úrelt fyrir
starfsemi stofnunarinnar? Þessar
spurningar hafa komið upp vegna
frétta um að beinlínukerfiö á milli
Reiknistofunnar og bankanna eigi
það til að rofna og að bankarnir
nái þá engu sambandi við stofuna.
„Það er ekki til neitt eitt svar um
hagkvæmustu stærð tölvukerfa.
Það fer allt eftir aðstæðum og þörf-
um hveiju sinni. Þess vegna er
ekki hægt að segja að stór tölvu-
kerfi séu úrelt,“ segir Oddur Bene-
diktsson, prófessor í tölvunarfræöi
við Háskóla íslands.
Oddur segir ennfremur að það
yrði kostnaðarsamt fyrir hvern
banka að hafa sitt eigið tölvukerfi
sem tengdist tölvukerfum annarra
banka til að sinna þeirri þjónustu
sem Reiknistofa bankanna annast
núna. Og öryggiö er að hans mati
ekki það sama.
„Það er nauðsynlegt fyrir bank-
ana að allar ávísanir sem eru inn-
leystar séu bókaðar á sama stað og
sömu stundu, að það sé staðfest af
einum aðila að búið sé að innleysa
þær og til sé innstæða. Þetta hefur
Reiknistofa bankanna séð um.
Tölvukerfið er á hinn bóginn stórt,
sem þýðir að ef eitthvað fer úr
skorðum snertir það fleiri en þegar
lítil tölvukerfi eiga í hlut,“ segir
Oddur Benediktsson.
Oddur segir ennfremur að dæmi-
gerður vettvangur fyrir stór tölvu-
kerfi sé bókunarkerfi flugfélaga og
greiðslukortafyrirtækja. „í þessum
kerfum fer bókunin fram á einum
stað. Það væri tæpast eins öruggt
ef mörg smákerfi önnuðust bókun-
ina.“
Til að lýsa betur muninum á stór-
um og smáum tölvukerfum, segir
Oddur að í stuttu máh sé hægt aö
hugsa sér að þúsund manns æth
til Skotlands og vahð standi á milli
margra árabáta eða þotu.
„Það sjá það allir að það er hag-
kvæmast að fara með þotu til Skot-
lands. En ef spumingin væri um
það að fara yfir Skerjafjörðinn
hefðu smábátarnir vinninginn,"
segir Oddur Benediktsson.
-JGH
Oddur Benediktsson prófessor í
tölvunarfræði í Háskóla íslands.
„Hagkvæmasta stærð tölvukerfa
fer eftir aðstæðum og þörfum
hverju sinni.“