Dagblaðið Vísir - DV - 16.05.1990, Page 4

Fréttir
MIÐVIKUDAGUR 16. MAÍ 1990.
Orkusala til Englands sifellt vænlegri kostur:
Gætum nánast tvöfaldað
landsframleiðslu okkar
Ef íslendingum tækist að selja þá
orku sem er „ódýrt“ að virkja hér á
landi væri hægt að fá fyrir hana 143
milljarða króna á ári. Það er miðað
viö samkeppnisverð frá orkuverum
í Englandi en eins og sagt var frá í
DV fyrir skömmu þá hafa aukist
möguleikar á að selja orku héðan um
sæstreng til Bretlands. Samkeppnis-
staða orku frá íslandi virðist stöðugt
vera að batna vegna þess að orku-
verð frá orkuverum í Englandi og
Skotlandi verður greinilega hærra
en áöur var talið.
í dag er búið aö virkja um 4.200
gígawött hér á landi en tahð er að
virkjun orku á bilinu 4.200-28.000
gígawattstundir sé „ódýr“ virkjana-
kostur miðað við núverandi forsend-
ur. Ef miðað er viö þaö verð sem nú
gæti fengist fyrir orkuna í Englandi,
á bihnu 95-105 mill, þá væri hægt að
fá 143 milljarða króna fyrir ódýru
orkuna á ári.
Virkjun orku á bilinu 4.200-45.000
gigawattsstundir er tahn „fjárhags-
lega hagkvæm" en fyrir þá orku
væri hægt að fá 245 milljarða króna.
Ef hins vegar er reiknuð öll þau
orka sem hægt er að nýta, á bilinu
4.200 upp í 64.000 G/Wst., þá ætti að
fást fyrir hana 359 milljarða króna á
ári. Það er nánast tvöfóldun á lands-
framleiðslu okkar en samkvæmt nýj-
ustu spá Þjóðhagsstofnunar þá verð-
ur hún 335,4 milljarðar í ár.
Fimmfalt hærra verð en til
stóriðju
Áður hefur veriö nefnt að þegar
væri hægt að selja um afl upp á 500
megawött til Englands en fjárfesting
vegna þess yrði um 100 milljarðar
króna sem skiptist þannig að sæ-
strengurinn var tahnn kosta um 40
milljarða króna en virkjanirnar um
60 mhljarða. Þetta sýnir hiutfahið við
kostnaðinn en nærri lætur að sæ-
strengurinn sé um 2/3 af virkjana-
kostnaðinum.
En þá hljóta að koma upp vanga-
veltur um hvort ekki sé hagkvæmara
að selja orkuna út heldur en til stór-
iðju? Landsvirkjun fær nú sem svar-
ar einni krónu fyrir kilówattsstund-
ina en fengi fimmfalt hærra verð úti
í Bretlandi eða um 5 krónur. Til sam-
anburðar má nefna að heildsöluverð
Landsvirkjunar til almennings-
veitna er um 2 krónur þannig að
önnur orkusala yrði þá loksins hærri
sem er talsvert frábrugðið því sem
hefur gilt um orkusöiu til stóriðju.
Þess ber hins vegar að geta að
samningar um orkuverð eru flóknir
en þá verður að taka tilht th:
„ . . . tímasetningu og stærð
áfanga, kaupskyldu, afhendingar-
spennu og öðrum söluskilmálum,
verðbreytingarákvæðum, tímalengd
samninga, endurskoðunarákvæðum
og fleiri atriðum," svo vitnað sé th
svars iðnaðarráðherra við fyrir-
spurn á Alþingi.
Það er hins vegar ljóst að þetta eru
forvitnilegar vangaveltur sem sífellt
fá meira vægi og er þess kannski
ekki langt að bíða að orkuhndir ís-
lands jafnist á við olíuauðhndir
Saudi-Araba, svo vitnað sé til um-
mæla í hinu virta tímariti Popular
Science. Þá eru vangaveltur á meðal
Þessi fallega fleyta er nýkomin á flot á ný, sómabáturinn Marianna NK-114, en í vetur lengdi Stefán Bjornsson
bátinn um tvo metra. Hann er nú tæpir tíu metrar og er þaö mikil breyting til batnaðar, bæói hvað snertir sjóhæfni
og burðargetu að sögn Stefáns. Hann er eigandi bátsins og fyrir miðju á myndinni. DV-mynd Hjörvar Sigurjóns-
son, Neskaupstað.
Landsvirkjunarmanna um að heim- til að vekja athygh á málinu enn frek-
sókn bretadrottningar í sumar verði ar. -SMJ/gse
Útflutningur
orkuauðlinda
360
335 milljarðar
mill- 115
i’o rr\ a y milljarðar,
Jcu Ucu tæknilega virkjanlegt
100
milljarðar „hagkvæmar
virkjanir"
145
milljarðar „ódýrar
■ virkjanir"
Landsframleiðsla Orkusala til Bretlands
1990 100 mills kilóvatt
í dag mælir Dagfari
í anda einokunar
Nú eru næstum sex ár liðin síöan
Hafskip fór á hausinn, þökk sé
þeim nornaveiðum sem þá fóru
fram af hálfu stjórnmálamanna og
þá einkum Ólafs Ragnars Gríms-
sonar sem er sérstakur velunnari
einokunarinnar á íslandi. Sam-
keppnin, sem Hafskip veitti Eim-
skip í fragtflutningum, var eitur í
beinum einokunarsinna og það var
mikill akkur fyrir Eimskipafélags-
menuað eignast jafn góðan banda-
mann og Ólaf Ragnar, sérstaklega
eftir að vegur hans sjálfs jókst í
póhtíkinni í samræmi við fram-
kvæmd hugsjónanna. Það sakar
ekki að geta þess aö eftir að Haf-
skip iagði upp laupana var Útvegs-
bankinn lagöur niður og Eimskip
keypti leifarnar af Hafskip fyrir
shkk.
Nú eru velunnarar einokunar-
innar aftur farnir að kætast, vegna
þess að Arnarflug berst fyrir lífi
sínu og margt bendir til að félagið
syngi sitt síðasta ef ekki tekst að
koma lánardrottnum og stjórn-
völdum í skilning um að það sé
samkeppninni fyrir bestu að flugfé-
lagið lifi. Flugleiðamenn munu
sjálfsagt bíða þess í ofvæni að þau
gleðitíðindi berist þeim aö búið sé
að loka sjoppunni hjá Arnarflugi,
en- mestur hlýtur þó fognuðurinn
að vera hjá Óiafi Ragnari sem nú
er orðinn fjármálaráðherra og hef-
ur gengið vasklega fram í því ætl-
unarverki sinu að koma Arnarflugi
fyrir kattarnef.
Á sínum tíma hafði Arnarflug
fest kaup á ágætri flugvél, sem
keypt var með rikisábyrgð og í
þeirri góðu trú, að íslensk stjórn-
völd mundu sjá til þess að flugfé-
iagið fengi að annast mhlhandaflug
í samræmi viö þá stefnu stjórn- •
valda að hér skyldu tvö flugfélög
annast samgöngur til og frá
landinu. En af einhverjum dular-
fullum ástæðum þótti ríkisvaldinu
og pólitíkusunum það undarleg
árátta hjá Arnarflugi að fara fram
á flugréttarleyfi til útlanda og hafa
sennilega haldið það nóg að félagið
ætti flugvéi sem ekki kæmist í loft-
ið. Enda fór þaö svo aö fjármálaráö-
herra lagði hald á þessa vél þegar
Arnarflug stóð ekki í skilum við
ríkissjóð vegna skorts á flugleiðum
sem þetta sama ríkisvald neitaði
félaginu um.
Þegar véhn hafði staðið nokkra
mánuði aðgerðarlaus úti á flug-
brautarenda var hún boðin th
kaups og tveir aðilar buðu. Annars
vegar Amarflug og svo hins vegar
prívatmaöur úti í bæ sem sagðist
vilja hefja leiguflug úti i heimi.
Fjármálaráðherra seldi prívat-
manninum vélina og sagði það gert
vegna þess að prívatmaðurinn gat
staðgreitt fimm hundruð milljónir
króna. Þaö er líka óþarfi að selja
Arnarflugi flugvél, meðan það hef-
ur ekki flugleyfl, sem ríkisvaldið
var búið að lofa því sem ekki vhl
að flugfélag hafi vél ef það hefur
ekki leyfi. Og fær ekki leýfi af því
að það hefur ekki vél.
Nú hefur verið upplýst að prívat-
maðurinn hefur aldrei borgað
krónu í staðgreiðslunni og eru þó
liðnir margir mánuðir frá því Arn-
arflugsvélin var kyrrsett úti á
brautarenda, í hefndarskyni gagn-
vart þeim Arnarflugsmönnum sem
vilja borga ríkinu fyrir ábyrgðina
sem það veitti.
Ekki hefur ráðherrann verið aö
þjóna hagsmunum ríkissjóðs með
þessu ráðslagi og ekki hefur hann
verið aö þjóna Arnarflugi og þá er
næst aö halda að hér sé veriö að
þjóna þeim hugsjónamönnum sem
berjast fyrir því að einokun komist
aftur á í fluginu. Það er náttúrlega
munur þegar einokunarsinnarnir
hafa sérskipaðan ráöherra á sínum
snærum í ríkisstjóminni til að
standa vörð um einokunina.
Það er afar mikill misskilningur
hjá mönnum aö leggja út í sam-
keppni i samgöngumálum. Sam-
keppni er ekki vel liðin hjá þeim
sem hafa hag af einokuninni og
hún er ennþá verr hðin af ríkis-
vaidi og ráðherrum sem hafa það
í nendi sinni að ákveða líf og dauða
þ'eirra fyrirtækja sem hafa ekki
gert annað af sér en vera th.
Hvort Arnarflug verður til í
þessu iandi er ekki undir farþegum
eða landsmönnum eða flugyélaeign
komið. Það er komið undir ráð-
herra sem notar vald sitt th að selja
vélar undan flugfélaginu af því það
getur ekki haldið uppi áætlunar-
ferðum vegna ráðherra sem selur
vélarnar fyrir peninga sem ekki
eru greiddir.
Fjármálaráðherra hlýtur að
gleðjast mjög um þessar mundir
yflr þeim árangri sem hann hefur
náð í herferð sinni gegn Arnar-
flugi. Einokunarhugsjónin er aö
verða að veruleika.
Dagfari
.<iiiili
141
í
íÁiÍtUÍiíii

L