Dagblaðið Vísir - DV - 30.07.1990, Blaðsíða 28

36
MÁNUDAGUR 30. JÚLÍ 1990.
Menning
DV
Bach í Skálholti
Fimmtán ára afmælishátíö sumartónleika í Skál-
holtskirkju var fram haldiö um helgina. Á laugardag
voru tvennir tónleikar. Fyrst flutti Bach-sveitin í Skál-
holti söngverk eftir Jóhann Sebastian Bach og ýmsa
ættingja hans en síðar um daginn voru fluttir þrír
sembalkonsertar eftir Jóhann Sebastian. Voru þar enn
á ferðinni hljóöfæraleikarar úr Bach-sveitinni. Stjórn-
andi í söngverkunum var Hilmar Öm Agnarsson en
Helga Ingólfsdóttir haföi forystu í sembalkonsertun-
um.
Kantatan Es wartet alles auf dich eftir Jóhann Se-
bastian var meðal söngverkanna sem flutt voru. Hin
söngverkin voru eftir eldri frændur hans og mátti vel
heyra aö þeir hafa alhr veriö menn fyrir sinn hatt
enda þótt þeir folni örlítiö viö hliðina á risanum Jó-
hanni Sebastian. Þaö gera líka flestir aörir menn.
Verk þeirra Bach-frænda era vandaðar tónsmíðar og
yfir þeim hvíldi í flutningi Bach-sveitarinnar í Skál-
holti göfug alvara. Verk Jóhanns Christoph Bach, Lie-
ber Herr Gott, wecke uns auf, virtist hugmyndaríkast
aö kantötunni fráskihnni.
Flutningur á þessum verkum var yflrleitt ágætur.
Raddir söngsveitarinnar hljómuöu hreint og fallega
og einsöngvaramir í kantötunni komust mjög vel frá
sínu, einkum Sverrir Guðjónsson, sem söng alt-ariu,
og Marta Halldórsdóttir, sem söng sópran-rezitatív,
aldeihs sérlega fallega. Er ástæöa th aö fylgjast með
þessu fólki í framtíðinni. Því miöur sphltist flutningur
kantötunnar nokkuð af hljóöfæraleiknum sem var oft
óþægilega óhreinn og átti það bæði viö um blásara og
strengi. Þá vantaöi stundum upp á snerpu og ná-
kvæmni í hljóðfalh í flutningi verka þessara. Aö þessu
frátöldu var frammistaða Bach-sveitarinnar og stjórn-
andans Hhmars Arnar hin ágætasta.
Þaö sem á vantaði í hljóðfalli og hrynjandi á fyrri
tónleikunum fengu gestir í Skálholti bætt upp tífalt á
þeim síðari, þegar tekiö var til við sembalkonserta
Bachs. Semball er hljóöfæri sem viö fyrstu heyrn virð-
ist ekki th stórræðanna sé hann borinn saman við sum
nýrri hljómboröshljóðfæri. Tónninn er frekar veikur
Tónlist
Finnur Torfi Stefánsson
og viröist ekki bjóöa upp á mikil blæbrigði. En eins
og jafnan er það ekki árin heldur hver á henni heldur
sem úrslitum ræður. Og þegar semball er kominn
undir finguma á hstakonu eins og Helgu Ingólfsdóttur
kemur á daginn aö þetta forna hljóðfæri er kjöriö
tæki til aö kanna það svið tónhstarinnar sem dular-
fyhst er og erfiðast aö koma á taki skynsamlegs vits.
Þaö svið er auðvitað tíminn eins og hann birtist í tón-
listinni í formi hljóðfalls og hrynjandi. í þessu ríki er
Helga Ingólfsdóttir í senn kóngur og drottning og það
sem sembalhnn kann að skorta í hljómsins styrk veit-
ir hún í blæbrigðum tímans.
Tónleikarnir hófust á konsert fyrir tvo sembala og
var flutningurinn tíðindalítih framan af. Lokaþáttur
þess konserts er fúga og lék Helga ein til að byrja
með. Var þá eins og tónlistin tækist á loft og hélst það
flug linnuhtið tónleikana á enda. Tilfmning Helgu fyr-
ir hrynjandi og mótun hendinga byggir á næmi fyrir
því fíngerða. En hún er einnig þrungin agaðri orku
og er það ekki ósvipað því sem sjá má í stríðöldum
gæðingi sem riddarinn heldur aftur af með taumhaldi
eins flngurs. Þessi kraftur smitaði hina semballeikar-
ana og hljómsveitarfólkið og greip að lokum áheyrend-
ur aha. Stemmningin náði hámarki í síðasta verkinu,
konsert fyrir fjóra sembala. Við það tækifæri var engu
líkara en Skálholtskirkja sjálf væri einnig komin á
loft og allur söfnuðurinn með. Sem betur fer reyndist
það skynvilla. Það var hins vegar ekki skynvilla aö
hljómsveitin, sem þarna lék ekki aðeins hreint og fag-
urlega heldur af innblásinni list, virtist sú sama sem
fyrr um daginn hafði sphað falskt í söngverkunum.
Svona getur lifandi tónlist verið.
Jardarfarir
Valgerður Þorleifsdóttir, Skugga-
hlíð, Norðflrði, lést í Fjórðungs-
sjúkrahúsinu Neskaupstað 22. júlí.
Minningarathöfn um hjónin Guð-
björn Guðbergsson, f. 19.3. 1923, d.
3.6. 1990, og Juttu Devulder Guð-
bergsson, f. 26.7 1931, d. 19.7.1971, fer
fram frá Hafnaríjarðarkirkju mánu-
daginn 30. júlí kl. 13.30.
Helga S. Ásmundsdóttir, Grettisgötu
11, Reykjavík, verður jarðsungin frá
Dómkirkjunni þriðjudaginn 31. júlí
kl. 13.30.
Útför Þorsteins Þorsteinssonar fer
fram frá Langholtskirkju miðviku-
daginn 1. ágúst kl. 13.30.
Útför Guðmundar Helgasonar,
Reynimel 72, fer fram frá Háteigs-
kirkju þriðjudaginn 31. júlí kl. 13.30.
Guðbjörg Eyjólfsdóttir; Hraunbæ 50,
verður jarðsungin frá Árbæjarkirkju
þriðjudaginn 31. júlí kl. 15.
Útför Halldóru Backmann Jónsdótt-
ur, Hrafnistu, Hafnarfirði, áður
Tómasarhaga 42, Reykjavík, fer fram
frá litlu kapellunni í Fossvogi í dag,
30. júlí, kl. 15.
Einar Brynjólfsson vélstjóri, Teiga-
gerði 4, Reykjavík, verður jarðsung-
inn frá Bústaðakirkju þriðjudaginn
31. júlí kl. 15.
Tónleikar
Tónleikar í Lista-
safni Sigurjóns
Á næstu þriöjudagstónleikum í Lista-
safni Siguijóns Ólafssonar, þann 31. júlí
kl. 20.30, kemur fram þýskur píanóleik-
ari, Stephan Kaller að nafni. Hann flytur
þá Waldsteinsónötuna eftir Beethoven
ásamt fimm verkum eftir Chopin. Step-
han Keller hefur um árabil starfað með
Margréti Bóasdóttur sópransöngkonu og
hafa þau haldið fjölda ljóðatónleika í
Þýskalandi.
Nýlega héldu þessar þijár stúlkur, sem
heita Dagný Valgeirsdóttir, Björg Val-
geirsdóttir og Sigrún Ámadóttir, tom-
bólu til styrktar Rauða krossi íslands.
Alls söfnuðu þær 1.850 krónum.
Tilkyimingar
Opið hús í Vatnaskógi
um verslunarmannahelgina
Opið hús verður í Vatnaskógi um versl-
unarmannahelgina. Byijað verður að
hleypa inn á svæðið kl. 19 fóstudags-
kvöldið 3. ágúst. Laugardags- og mánu-
dagsmorgun verða bibliulestrar og guðs-
þjónusta á sunnudagsmorgun. Bama-
stundir verða á sama tíma. Kvöldvökur
verða fostudags-, laugardags- og sunnu-
dagskvöld. Önnur dagskrá byggist á því
sem staðhættir leyfa. Leikjum, íþróttum,
gönguferðum, bátsferðum og fl. Á sunnu-
dag eftir hádegi verður keppt í ökuleikni
á bifreiöum og reiðhjólum á vegum BFÖ.
Matur er seldur í matskála á matmáls-
tímum. Einnig er sjoppa á staðnum. Að-
eins má tjalda á auglýstum tjaldstæðum
en einnig er hægt að fá gistingu í svefn-
skálum staðarins. Þarf þá að panta hana
á aðalskrifstofunni, s. 678899. Sætaferð
verður frá BSÍ fóstud. 3. ágúst kl. 18.30
og áætlunarbifreið á leið frá Borgamesi
til Reykjavíkur kemur við í Vatnaskógi
mánud. 6. ágúst kl. 13.30. Aðgangur á
svæðið er ókeypis, aðeins þarf að greiða
fyrir tjaldstæði.
Sýnum Kjarval
Minningu og myndlist Kjarvals er best þjónað með því að sýna verk
hans sem allra oftast og við bestu skilyrði. Hér þykir einhverjum eflaust
eins og verið sé að ítreka sjálfsagða hluti. En staðreyndin er því miður
sú að verk Kjarvals era aht of sjaldan til sýnis, ekki í Listasafni íslands
né þeirri stofnun sem þó ber nafn hans. Sýningar á myndlist Kjarvals
hafa aukinheldur fengið á sig staðlað svipmót sem brýnt er að bijóta upp,
í þágu aukins skilnings á þeim fjölbreytilegu viðhorfum sem í henni spegl-
ast. Til dæmis hefur aldrei verið haldin sýning til fuhnægjandi skhgrein-
ingar á hinum svokölluðu „afstrakt" verkum hans, né heldur á bátamynd-
um hans einum og sér. Þjóðsagnamyndir Kjarvals hafa ekki verið sýndar
með öðram shkum myndum íslenskra listamanna o.s.frv., þess í stað er
sífeht verið að „stilla saman“ óskyldum myndum úr ýmsum áttum.
Burt með goðsögnina
Umfram allt þarf að beina sjónum áhorfenda, ungra sem gamalla, jafnt
íslendinga sem útlendinga, að myndunum sjálfum, ekki goðsögninni um
Kjarval og skrítnum uppátækjum hans. Enn er þessi goðsögn notuð til
að kynna listamanninn fyrir útlendingum og íslenskum börnuip. Og nú
Myndlist
Aðalsteinn Ingólfsson
era uppi áform um að grafa fyrir nútímalegri dys yfir Kjarval í næsta
nágrenni Kjarvalsstaða, og fylla hana með minnum úr goðsögninni, hatt-
inum listamannsins, þorskhausum úr vinnustofunni, hraunmolum frá
Þingvöllum og öðrum helgum dómum, sem fólk veröur að bukka sig fyr-
ir áður en það fær aö berja augum verkin „meistarans“ í innsta helgi-
dómi.
Thefni þessa formála er einmitt árleg sumarsýning á verkum Kjarvals
í austursal Kjarvalsstaöa. Frá upphafi hafa þessar sumarsýningar fyrst
og fremst verið notaðar til að kynna verk listamannsins fyrir útlendum
ferðamönnum, sem út af fyrir sig er engin vanþörf á. Hafa þá myndir
úr safni Reykjavíkurborgar verið notaðar, ásamt með vel völdum mynd-
um í eigu annarra aðila til að fylla upp í eyður.
Sumarsýningin í ár nefnist „Land og fólk“ og eru öll verkin á henni í
eigu Reykjavíkurborgar. Er mér ekki fullkomlega ljóst hvert markmið
hennar á aö vera. Th hennar hafa mestmegnis valist myndir af fólki eða
„fígúrum", og era margar þeirra meðal sérkennilegustu, ef ekki sérvisku-
legustu, verka Kjarvals. Vissulega höfða þær th þeirra sem grandskoðað
hafa verk hstamannsins, en þær era sannast sagna mjög óaðgengilegar
fyrir ókunna. í þau þijú skipti, sem ég var á vappi á sýningunni, voru
þar útlendingar sem greinhega vissu ekki hvaðan á þá stóð veðriö. „Eru
þetta grínmyndir?“ spurðu vísiterandi Norðmenn og bentu á nokkrar
ýktar vangamyndir og afbakaðar fígúrar. Aðrir komu augsýnhega til að
skoða stórbrotnar landslagsmyndir Kjarvals sem oft er minnst á í kynn-
ingarbæklingum um ísland og íslendinga, en gripu í tómt.
Engar skýringar
Enga skýringu, hvorki á myndavah né viðfangsefnum hstamannsins,
er að flnna í fjölritaðri sýningarskrá, thvitnanir í Kjarval, sem fylgja fall-
egum ljósmyndum af honum á austurgangi, era allar á íslensku.
Sýningarstaður, sem ber nafn Kjarvals, hlýtur að sjá sóma sinn í að
vanda álíka mikið th sýninga á verkum hans og annarra sýninga sem
hann stendur fyrir.
Andlát
Jón H. Hraundal múrari, Álakvísl
122, Reykjavík, lést á heimili sínu 26.
júlí.
Sprenging
á heimili
bresks
þingmanns
Sprenging varð á heimili þing-
manns breska íhaldsflokksins Ians
Gow í morgun og að sögn lögreglu
slösuðust nokkrir.
Gow er fyrrum ráðgjafi Margaret
Thatcher forsætisráðherra og styður
hann stefnu stjórnarinnar til mál-
efna Norður-írlands.
Fyrir rúmri viku sprakk sprengja
í kauphöllinni í London og lýsti írski
lýðveldisherinn ábyrgð á sprengju-
tilræðinu á hendur sér.
Reuter
Eigendaskipti á Snyrti-
stofunni Snót
Fyrir skömmu tók Sæunn Halldórsdóttir,
fótaaðgerða- og snyrtifræðingur, við
rekstri Snyrtistofunnar Snótar á Þing-
hólsbraut 19 í Kópavogi. Sæunn hefur
unnið við þessar greinar 1 14 ár og sér-
hæft sig við notkun franskra snyrtivara
frá Sothys. Sothys býður nú meðal ann-
ars nýjar húðmeðferðir eða kúra, svo sem
súrefnismeðferð sem hefur vakið sér-
staka athygli. Snót hefur verið rekin í
Kópavogi í 10 ár og leggur sem fyrr
áherslu á fjölbreytta og persónulega
þjónustu. Eins og áður býður stofan elstu
kynslóðinni mjög sérstök kjör vegna
fótsnyrtingar. Þá tekur stofan einnig að
sér snyrtingu og förðun af sérstökum til-
efnum.
Fjökrúðlar
Perian úr loftbelg
Mogginn birti vikugamla mynd
af Perlunni á forsíðu i gær. Senní-
lega var þetta í tíunda skiptið á ár-
inu sem Öskjuhlíðarbyggingin fer
þar á útsíður. Perlan heitir líka
Perlan því nafníð birtist fyrst á
prenti i Mogganum - í myndatexta
við útsiðumynd, í lit. Morgunblaðs-
menn hafa verið orðnir uppis-
kroppa með hugmyndir að því með
hvaða sjónarhomi ætti næst að
beita myndavélalinsunni að stoltí
Sjálfstæðisflokksins svo lesendur
gætu barið Perluna augum yfir
sunnudagsmorgunkaífinu. Það var
aldrei að vita nema Reykvíkingar
heíðu verið búnir að gleyma hvern-
ig Perlan lítur út. Að vísu þurfa
borgarbúar bara að bregða sér út
sjaldan er góð vísa of oft kveðin.
Um síðustu helgi vildi svo vel til
aö loftbelgur var sendur upp th að
svífa yfir höfuðborginni. Var því
kærkoraið tækifæri gripið og
Moggaljósmyndari sendur með til
að mynda dýröina frá nýju sjónar-
horni. Þegar öllu er á botninn hvolft
á Mogginn eiginlega hrós skiliö fyr-
ir að birta alltaf nýtt sjónarhorn af
byggingunni því hún er ekki lengur
til sýnis fyrir almenning-það er
sýnis rétt fyrir kosningar - en bara
rétt fyrir kosningar, ekki lengur,
Og verður hklega ekki fyrr en allt
er tílbúið innandyra. Mogginn birti
einnig forsíðumynd af Perlunni á
kosningadaginn og meira að segja
af Davíð líka þegar hann minnti
okkur á að kjósa, ef við skyidum
hafa gieymt því. Að vísusagðihann
eklcert um Perluna. En við víssum
alveg að Da ví ö var búinn að kaupa
ölið svo það var allt í lagi að hann
minnti kjósendur ekki líka á það í
sjálfu ávarpinu. Nú bíð ég spenntur
eftír að sjá frá hvaða sjónarhorni
næsta útsíðumynd af Perlunni verð-
uríMogganum-ílit.
Óttar Sveinsson
með ruslið til að sjá Perluna - en
að segja að innanveröu. Hún var til