Dagblaðið Vísir - DV - 23.04.1991, Side 25

ÞRIÐJUDAGUR 23. APRÍL 1991.
25
LífsstHl
Samdráttur fyrirsjáanlegur
Myndbandaleigur eru vel á annað
hundraðið hér á landi og mikil sam-
keppni ríkir á milli þeirra. Mikið er
um eigendaskipti eða gjaldþrot á
þessum markaði, enda hart barist
um viðskiptavimnn. Ýmislegt bendir
til þess að myndbandaleigum fækki
á næstu árum og þjónustan aukist
hjá þeim myndbandaleigum sem eft-
ir lifa.
7-10 þúsund í innkaupi
Blaðamaður hafði samband viö
Óskar Sæmundsson, starfsmann á
myndbandaleigunni Vídeóvali á
Rauðarárstíg. „Samkeppnin er mikil
á markaðnum og alls konar tilboð
algeng. Það eru hins vegar takmörk
fyrir því hve hægt er að gera vel í
tilboðum því spólurnar kosta sitt.
Algengt verð á hverju eintaki af
spólu í innkaupi er um 7-10 þúsund
krónur, ef það er góð mynd sem sýnd
hefur verið í kvikmyndahúsi í borg-
inni. Lélegri myndir, sem hafa ekki
verið sýndar í kvikmyndahúsum
hérlendis, geta fariö niður í 3 þúsund
krónur.
Við hjá Vídeóvali höfum af og til
verið meö tilboð á spólum sem leigð-
ar hafa verið út á 199 krónur stykk-
ið. Tilboðiö hefur þá staðið í nokkra
daga. Auk þess eru allar eldri spólur
hjá okkur á 200 krónur í útleigu.
Annars er leigan krónur 400 á spólu
eins og verðið er á flestum mynd-
bandaleigunum.
Þegar myndbandaleigurnar komu
fyrst til sögunnar var dýrara að
leigja spólu en fara í bíó. Nú í dag
er þessu öfugt farið, verðið er lægra
á myndabandsspólum í dag heldur
en það kostar að fara á kvikmynda-
hús,“ sagði Óskar.
Vinnubrögð verði faglegri
Sigmar Þormar rekur ráðgjafarfyr-
irtækið Fyrirmynd og hefur unnið
mikið fyrir myndabandaleigurnar.
„Eins og myndbandamarkaðurinn
er í dag stefnir í verulegan samdrátt.
Það eru því miður ekki nægilega fag-
leg vinnubrögð viðhöfð hjá mynd-
bandaleigunum og of mikiö gert að
því að höfða eingöngu til ungs fólks
upp að 25 ára aldri.
Öll tölvuskráning myndbandaleiga
miðast við bókhaid en ekki þjónustu
við viðskiptavini. Afgreiðslufólk er
heldur oftast nær ekki nægilega vel
að sér um þarfir viðskiptavinarins.
Nú upp á síðkastið hefur það aukist
að ótextaðar myndir komi á markað.
Óvíst er um framtíð og tilvist Sam-
taka íslenskra myndbandaleiga og
Samtök rétthafa myndbanda en þessi
samtök virðast vera að lognast út af.
Myndbandaleigurnar lentu í áfalli
þegar Stöð 2 kom til sögunnar og ég
óttast að hið sama hendi þegar gervi-
hnattasjónvarp verður almennara.
Möguleikamir hjá eigendum
myndbandaleiganna fyrir nánustu
framtíð felast í því að viðhafa fag-
legri vinnubrögö. Bæta þarf þjón-
ustuna og aðstoða fólk við val á
myndum að þess smekk. Nýta verður
betur þá kosti sem myndböndin hafa
fram yfir bíó og sjönvarp. Markaður-
inn fyrir myndbönd er góður ef rétt
er á haldið. Því miður eru tilraunir
myndbandaleiganna í þessa átt fálm-
kenndar og enn á byrjunarstigi hjá
flestum," sagði Sigmar.
Þjónustan batnað á
síðustu árum
Guðlaugur Nielsen er sölustjóri hjá
Steinar h/f myndbandadeild. „Á
landinu öllu eru um 110-120 mynda-
bandaleigur. Við þessa tölu bætast
30-40 alls konar smærri útibú. Á
höfuðborgarsvæðinu er yfir helm-
ingur af myndbandaleigum landsins.
Þetta er of mikill fjöldi og markaður-
inn er ofmettaður.
Rekstrargrundvöllurinn væri betri
ef leigunum fækkaði og þjónustan
batnaði hjá þeim sem eftir verða. Ég
er ekki aiveg sammála Sigmari um
að htið hafi verið gert í þjónustumál-
um hjá myndbandaleigunum. Á síð-
ustu 1-2 árum hefur ástandið batnað
mikið. Fjöldi myndbandaleiga er nú
farinn að flokka myndbönd eftir teg-
und efnis og aldri.
Þjónusta leiganna hefur batnað
upp á síökastið. Ég tel heldur ekki
að tiikoma gervihnattasjónvarps
verði sama áfalhð og Stöð 2 varð
myndbandaleigunum. Hins vegar er
ástæða til þess að hafa áhyggjur af
aukningu ótextaðs efnis á markaðn-
um, þó í lagi sé að hafa sumar af eldri
og klassísku myndunum ótextaðar,"
sagði Guðlaugur að lokum.
Ef spádómar Sigmars og Guðlaugs
reynast réttir mun myndbandaleig-
um líklega fækka í nánustu framtíð.
Hitt er eins líklegt að þjónustan batni
hjá þeim sem eftir verða.
ÍS
Fargjöld hjá Flugleiðum:
Ástand var mjög ótryggt í heims-
markaðsmálum síðastliðið haust og
var búist við miklum hækkunum á
eldsneytisverði vegna yfirvofandi
styijaldar fyrir botni Persaflóa. Flug-
leiðir sóttu þá um hækkun á fargjöld-
um og fengu hana á grundvelli þess
hve ótryggt ástandið var.
Stríðið í Kúvæt hófst upp úr miðj-
um janúarmánuði á þessu ári en
markaðsverð hafði þá um nokkurn
tíma verið á uppleið á þotueldsneyti
og öðrum hðum tengdum flugi.
Hækkanimar voru þó ekki jafn-
miklar og spáö hafði verið. Markaðs-
verð á þotueldsneyti náði hámarki
um miðjan febrúar en lækkaöi síðan
á næsta eins mánaðar tímabili og
hefur haldist nokkuð stöðugt síðan.
Flugleiðir hafa samt sem áður ekki
lækkað verð á fargjöldum sínum til
jafns viö það sem áður var og hefur
það vakið furðu margra.
Birgir Þorgilsson, formaður flug-
eftirlitsnefndar Ferðamálaráðs, var
spurður hveiju þetta sætti: „Flug-
leiðir fóru fram á fargjaldahækkun
á síðasta ári og fengu hana. Hún var
talin réttlætanleg vegna yfirvofandi
hækkana. í byijun apríl fóru Flug-
leiðamenn enn fram á nýja hækkun
fargjalda. Hún átti að grundvallast á
hækkun annarra flugfélaga í Evrópu
hverja tíu króna hækkun á þotuelds-
neyti þurfl Flugleiðir hækkun um
eina krónu á fargjöldum.
Gengissveiflur hafa alla tíð spilað
stórt hlutverk í fargjaldaverði. Á
meðan verðið á eldsneyti var á upp-
leið var gengisþróun dollars hagstæð
fyrir okkur. Nú, þegar verð á þotu-
eldsneyti er á niöurleið, er dollarinn
á uppleið sem vegur þar á móti.
Hækkun á fargjöldum frá í júlí á síð-
asta ári er um 10% hjá Flugleiðum.
Við kaupum stóran hluta eldsneyt-
is okkar erlendis en olíufélagið Skelj-
ungur hefur sinnt innlendri mark-
aðsþörf okkar. Þegar verð á þotu-
eldsneyti rauk upp á síðasta ári fengu
flugfélög beggja vegna Atlantsála
leyfi fyrir fargjaldahækkunum. Við
vorum hins vegar mánuði síðar á
ferðinni með beiönir okkar. Við feng-
um hækkanirnar þar að auki í þrep-
um.
í aprílbyrj un fórum við einnig fram
á hækkanir á fargjöldum en fengum
minna en við fórum fram á. Það er
yfirlýst stefna að viðhalda þjóðar-
sáttinni og það verða allir að leggja
sitt af mörkum og því reynir sam-
gönguráöuneytið væntanlega að
halda í við allar hækkanir,“ sagði
Einar. ÍS
vegna aukins kostnaðar á ýmsum
gjaldaliðum.
Við tókum mið af fyrri hækkuninni
sem Flugleiðir höfðu fengið vegna
ótryggs ástands í alþjóðamálum.
Ferðamálaráð lagði því til að sam-
þykkt verð yrði 1,5% lægra en Flug-
leiðir fóru fram á. Sú tillaga var sam-
þykkt,“ sagði Birgir.
Einar Sigurðsson blaðafulltrúi
hafði þetta um málið að segja. „Verð
á þotueldsneyti hækkaði töluvert á
síðasta ári og í byijun þessa árs. Það
er nú um 50-60% hærra en það var
í júh á síðasta ári. Verö á þotuelds-
neyti hefur um það bil áhrif að einum
tíunda hluta á verð fargjalda. Það
þýðir, gróflega áætlað, að fyrir
Flugfargjöld hjá Flugleiðum hafa hækkað um 10% á níu mánaða timabili.
Hækkun um 10% á 9 mánuðum