Dagblaðið Vísir - DV - 07.03.1992, Blaðsíða 28

40
LAUGARDAGUR 7. MARS 1992.
Hafnar eru æfingar á amerískri
uppfærslu Brúöarmyndarinnar eftir
Guðmund Steinsson. Þaö mun vera
fyrsta íslenska leikritiö sem sett er á
svið í amerískri útfærslu í Banda-
ríkjunum.
Leikstjóri verksins er Rebecca
Kreinen en hún hefur leikstýrt fjölda
svonefndra Off-Broadway leikrita.
Hún hefur einnig veriö leiklesari á
árlegri ráðstefnu leikritaskálda síö-
an 1984. Þá hefur hún staðið að und-
irbúningi og framleiðslu ýmissa inn-
lendra og erlendra nútímaleikrita.
Rebecca hefur einnig unnið við kvik-
mynda- og myndbandagerð, verið
virkur þátttakandi í amerísku leik-
hstarlífl og hefur hlotið mjög góða
dóma fyrir störf sín fram að þessu.
Alls eru áætlaðar tíu sýningar á
Brúðarmyndinni; frumsýnt verður
föstudaginn 20. mars en sýningum
lýkur sunnudaginn 29. mars. Það er
í Kampo Cultural Center, 31 Bond
Street, Manhattan, sem leiksýning-
amar fara fram og tekur salurinn 90
manns í sæti. Ýmsir aðilar og fyrir-
tæki, íslensk og erlend, hafa styrkt
uppfærsluna og má þar nefna Amer-
ican Scandinavian Tourist Board,
Coldwater, Flugleiðir, Frankhn
Furnace Archives og Propaganda
Films.
Guðmundur Steinsson var vænt-
anlegur til New York 3. mars til að
vera viðstaddur æfingar og sýningar
á Brúðarmyndinni. Að sögn leik-
stjórans, Rebeccu Kreinen, munu
Rebecca Kreinen leikstjóri og William Atli Kendall, þýðandi Brúðarmyndar Guðmundar Steinssonar i New York. William er íslenskur i aðra ættina.
þau Guðmundur í sameiningu móta
endanlega útfærslu verksins.
Ný endurbætt
þýðing
Fyrir nokkrum árum þýddi Martin
Regal Brúðarmyndina á enska
tungu. Þar eð sú þýðing er einkum
miðuð við breskt málsamfélag þótti
nauösynlegt að laga þýðinguna að
bandarískum aðstæðum.
Whliam Ath Kendall, sem er ís-
lenskur í aðra ættina, tók að sér
verkið í samvinnu við leikstjórann.
Saman fóru þau í gegnum ensku
frumþýðinguna, veltu vöngum yfir
því hvemig Brúðarmyndin yrði best
borin á borð fyrir ameríska áhorf-
endur og lagfærðu eftir atvikum.
Wilham Ath starfaði í nokkur ár sem
leikari hér vestanhafs, fór með hlut-
verk í hinum ýmsu sápuóperum, sem
svo eru kahaðar, en hefur nú að
mestu sagt skilið við leikhstina og
snúið sér að fjármálaráðgjöf. Hann
sagði þaö hafa verið mjög áhugavert
að takast á við þýöinguna, bæði
vegna hrifningar hans á verkinu og
að það hafi fært sig nær leikhstinni
á ný. Og hann kvaðst nokkuð ánægð-
ur með árangurinn.
Áður sýnt á íslensku
Árið 1986, á svokahaðri Eugene
O’Neill ráðstefnu leikritaskálda í
Connecticut, kom hópur leikara að
heiman og færði upp Brúðarmynd-
ina undir leikstjórn Stefáns Baldurs-
sonar. Leikritið var þá sýnt á ís-
lensku en enskumælandi áhorfend-
um gefinn kostur á að hlusta á þýð-
ingu Martins Regal gegnum heymar-
tól meðan á sýningu stóð. William
Ath var einn lesaranna og í fram-
haldi af því var hann nýverið fenginn
til aö staðfæra leikritið og lagfæra
eldri þýðinguna. Hann sagði í sam-
tali við DV að með þátttöku sinni á
umræddri ráðstefnu hefði honum
orðið ljóst að til þess að koma á fram-
færi boðskap verksins til amerískra
áhorfenda þyrfti ýmsu að breyta. Og
það varð úr eins og þegar hefur kom-
ið fram.
Um höfundinn
í kynningarbækhngi um Brúðar-
hátt. í skrifum hans er augljóst að
það samfélag sem hann á rætur að
rekja th er mun lengra komið í bar-
áttu kvenna en bandarískt þjóðfélag.
Við heyrum ekki þessa rödd frá
bandarískum höfundum. Ástæðan er
ekki einungis hugleysi þeirra heldur
einnig sú að th þess að ná árangri
hér þurfa konur að feta í fótspor
karlmanna þar eð við höfum ekki
enn fundið eigin styrk eða hvemig
koma beri honum á framfæri."
Veruleiki verksins
Rebecca Kreinen sagði að ótrúlega
mikinn sannleik væri að finna í
Brúðarmyndinni. Upptökuvélin á
sviðinu væri blákaldur raunveru-
leikinn. Fjölmiðlamir, sem í mörg-
um tilvikum væru fulltrúar ríkjandi
stjórnar, hfðu á óhamingju og hörm-
ungum fólksins. Þeir væm tilfinn-
ingalaust afl, án andhts og um-
hyggju. Auk þess ýttu þeir undir
misskiptingu kynjanna. Og á þá vegu
væm áhrif fjölmiðlanna á menningu
ógnvænleg.
Rebecca sagði það einnig vekja hjá
sér ugg að Bandaríkin, sem væru
eitt leiðandi ríkja í heiminum, ættu
enn óralangt í land að jafnrétti kynj-
anna. „Guðmundur hittir að mínu
áhti sannarlega naglann á höfuðið.
Hann setur sögu umræddrar fjöl-
skyldu í samhengi viö heimsmálefni
og vegna einstaks innsæis í mannlegt
eðh tekst honum afburðavel th. Hann
varpar ljósi á sambönd eða sam-
bandsleysi milh einstakhnga innan
fiölskyldu og sýnir um leið hversu
brothætt manneskjan er. Ég veit að
þessi uppfærsla er einungis byriunin
á samvinnu okkar Guðmundar. Við
emm þegar farin að leggja grunninn
að næstu uppfærslu," sagði leikstjór-
inn að lokum.
Boð til heiðurs
Guðmundi
Að lokinni sýningu fimmtudaginn
26. mars verður haldið boð th heið-
urs höfundi. Það er Íslensk/Amer-
íska-félagið í New York sem stendur
fyrir samkomunni og mun Guð-
mundur Steinsson veröa viðstaddur.
Öhum sem svo sýnist og leið eiga um
stórborgina er velkominn aðgangur,
Anna T. Pálmadóttir, New York.
Frá æfingu á Brúöarmyndinni.
myndina segir að Guðmundur
Steinsson sé íslenskur rithöfundur
og leikritaskáld, fæddur á Eyrar-
bakka en að mestu ahnn upp í
Reykjavík. Hann hafi lagt stund á
lífeðhsfræði við Bostonháskóla og
bókmenntir við Sorbonne í París.
Honum hafi verið veittur breskur
styrkur til að læra leikhúsfræði hjá
Grotosky og fengið í framhaldi af þvi
styrk th að fara th Austur-Þýska-
lands sem þá var og hét. Nýlega hafi
honum verið boðið á alþjóðlegt rit-
höfundanámskeið í Bandaríkjunum
og sé nú heiðursfélagi í ritlist við
háskólann í Iowa. Einnig er fiallað
um útgefnar bækur Guðmundar
Steinssonar, þátttöku hans í leikhús-
málum heima og heiman og að síö-
ustu nefnd leikrit hans. Þá er sagt
að verið sé að kvikmynda leikrit
hans Lúkas/Mattheus í Eistlandi og
sé það fyrsta kvikmyndin sem þar
er gerð eftir að ríkið öðlaðist sjálf-
stæði frá Sovétríkjunum.
Sorgarleikur lífsins
Um Brúðarmyndina er sagt að
verkið sé frumlegt og auk þess að
vera hefðbundin uppfærsla hvað
tækni viðkemur sé myndband í gangi
á sviðinu ahan tímann. Þannig sé líf
persónanna átta, sem leiknar eru af
leikurum af óhkum kynþáttum,
skoðað gegnum hnsu upptökuvélar-
innar. Ætlun upptökumannsins er
að festa á band sorgarleik lífsins.
Brúðarmyndin er sögð búa yfir kald-
hæðnislegri kímni í bland við þann
bitra veruleika sem brothætt mann-
skepnan þarf að takast á við. Blaða-
maður DV fékk að loknu viðtali við
leikstjóra og þýðanda að vera við-
staddur fyrstu æfingu á Brúðar-
myndinni. Ekki var annað að sjá og
heyra en að leikarar og aðrir þátttak-
endur skemmtu sér konunglega við
upplesturinn en þó vantaði ekki at-
vinnumannsleg tilþrif og vinnu-
brögð. Fyrr en varði var undirrituð
orðin vitni að myndrænni umfiöllun
um sannleika og lygi hfsins. Svo
sannfærandi voru orðaskiptin að
orðiö „leikrit" kom varla upp í hug-
ann.
Heilluð af
verkum Guómundar
Rebecca Kreinen sagöi að hún hefði
unnið að uppfærslunni í náinni sam-
vinnu við Guðmund Steinsson. „Ég
hef unnið að þessu í heht ár og allan
þann tíma í samráði við höfund. Ég
er heilluð af leikritum hans og þrátt
fyrir að þau séu skrifuð af íslenskum
höfundi og á íslandi þá er boðskapur
þeirra svo almennur að hann má
heimfæra á aht mannkynið," sagði
leikstjórinn.
í Brúðarmyndinni thgreinir Guð-
mundur hvorki stað né stund. Hann
gefur persónum sínum ekki starfs-
heiti og skhur þannig margt eftir
opið th túlkunar. Rebecca sagði að
þess vegna væru hlutverk leikar-
anna mjög spennandi að takast á við.
Þau væru að mörgu leyti erfiðari en
ella en jafnframt mjög skapandi og
gjaman skemmthegri á endanum ef
vel tækist. í þessari uppfærslu er fiöl-
skyldan amerísk þvi það telur
Rebecca að höfði frekar th áhorf-
endahópsins.
Kvenréttind abarátta
lengra komin
Rebecca sagði einnig að sér þætti
Guðmundur sérstaklega víðsýnn
höfundur og ekki síður djarfur.
„Hann tekur á málefnum hðandi
stundar á aht að byltingarkenndan
Brúðarmyndin í New Y ork
- fyrsta ameríska uppfærslan á íslensku leikriti