Dagblaðið Vísir - DV - 09.05.1992, Blaðsíða 31

LAUGARDAGUR 9. MAÍ 1992.
43
Fjölskylda átti í sjö ára deildum við barnaverndaryfirvöld vegna drengs sem
yfirvöld vildu taka af heimilinu. Stuðst var við álit sérfræðinga á vegum
barnaverndaryfirvaida í úrskurðum þeirra.
Sjö ára deila við bamavemdaryfirvöld:
Bamið skyldi tekið
þótt til átaka kæmi
„Sálfræðingur Barnavemdarráðs
taldi að tilfinningatengslin væm
ekki góö á milli móður og bams.
Þessu kollvarpaði síöan hlutlaus
barnageðlæknir. Þá kom skýrt fram
að tengslin milli þeirra væm mjög
góð. Auk þess fékkst allt önnur nið-
urstaða hjá sjálfstæðum sérfræðing-
um miðað við sérfræðinga bama-
vemdaryíirvalda. Þessa vegna hafa
þeir réttílega neyðst til að semja við
okkur núna,“ sagði Lilja Bjamadótt-
ir, móðuramma níu ára drengs, sem
staðfest var með samningi viö bama-
vemdaryfirvöld að fengi að dvelja á
heimih móður, ömmu og móður-
bræðra.
Samningur þessi var gerður í mars
1990, eftir sjö ára deilur íjölskyldu
drengsins við bamavemdaryfirvöld.
Deilurnar byijuðu strax þegar
móðirin gekk með barnið. Félagsráð-
gjafi á Landspítalanum sendi þábréf
til Félagsmálastofnunar og lýsti
áhyggjum sínum vegna tilvonandi
móður. Allt frá þeim tíma átti fjöl-
skyldan von á að drengurinn yrði
tekinn og hann vistaður hjá ókunn-
ugum foreldrum.
Lilja sagði í viðtali við DV í mars
1990 að gengið hefði á ýmsu þessi sjö
ár. Þannig hafi bamavemdaryfir-
völd beðið hana um hjálp við að
svipta dóttur sína sjálfræði, svo auð-
veldara yröi að taka bamið. „Þá hljóp
ég út,“ sagði Lilja.
Góð umsögn kennara
í desember 1989 kom úrskurður
barnavemdamefndar þess efnis að
drengurinn skyldi tekinn af heimil-
inu, jafnvel þó til átaka kæmi. í úr-
skurði Bamavemdarráðs sagði að
móðir drengsins væri vanhæf sem
móðir vegna greindarskorts og
þroskaleysis. Móðirin veiktist af
heilahimnubólgu þegar hún var
bam. Eftir veikindin gat hún hvorki
talað né gengið. Hún var við nám í
Höfðaskóla og síðar Langholtsskóla,
þaðan sem hún lauk unglingaprófi.
Þá lauk hún námi við húsmæðra-
skóla.
Drengurinn hafði gengið í skóla. í
umsögn kennara sagði að hann kæmi
hreinn og snyrtilegur til fara og hefði
með sér nesti. Þegar skólastarf hófst
hafði hann reyndar verið ógegninn
og hávær en það hafði lagast mikið
þegar leið á veturinn.
Fjölskyldan bjó í tveggja íbúða húsi
í Kópavogi. Bræður móðurinnar
vom í fullri vinnu og sáu heimilinu
fyrir tekjum. Móðirin og amman
fengu örorkustyrki. Fjölskyldan
hafði nægar tekjur og hafði ekki átt
í fjárhagsvandræðum. Allt virtist því
ofur eðlilegt á heimilinu þegar úr-
skurður barnaverndan.'firvalda
kom.
Óháðir sérfræðingar
skoða málið
Fjölskyldan fékk ekki að sjá gögn
þau er úrskurðurinn byggði á og
hafði ekki verið gefinn kostur á að
veija sinn málstað. Fjölskyldunni
tókst hins vegar að fá máhð allt end-
urskoðað með fyrrgreindri niður-
stöðu.
„Það er í raun ákaflega skrýtið að
eftir sjö ár skuli loksins vera komið
til móts við okkur. Þegar málið var
endurskoðað þá vom loksins fengnir
sérfræðingar sem ekki vom á vegum
bamavemdarnefndar til að skoða
drenginn og þau gögn sem við feng-
um aðgang að. Það er óhæft að
bamavemdaryfirvöld starfi sem
rannsóknar- og úrskurðaraðili í
senn,“ sagði Lilja eftir að sigur
vannst í deilunni.
Lilja sagði Félagsmálastofnun hafa
haldið því fram að hún hefði staðið
fyrir stuðningsúrræðum fyrir fjöl-
skylduna. Lilja vísar því á bug,
helstu stuðningsúrræðin hafi verið
að angra fjölskylduna með hótimum
um að taka bamið.
„Starfsmenn Félagsmálastofnunar
Reykjavíkurborgar hafa of fijálsar
hendur með starfshætti. Þar ráða
gjaman geðþóttaákvaröanir, þeir
hafa of mikið vald. Þeir em búnir
að sjá það núna að það gat ekki stað-
ist hvemig þeir hafa unnið í þessu
máli. Samningurinn frá því á fóstu-
daginn er staðfesting á því að rétt
vinnubrögð vom ekki viðhöfð fram
að þeim tíma. Þeir byijuðu strax þeg-
ar dóttir mín var þunguð en núna
er þessu vonandi lokið," sagði Lilja
Bjamadóttir.
-hlh
Helga Hannesdóttir:
Barnavemdargrý 1 a
„Þegar verið er að reka barna- aðgerðanna í Sandgerði, Hún var
vemdarmál sem lögreglu- og af- viðstödd er fógeti og lögregia radd-
brotamál er baraavemdin komin ust inn í íbúð Hildar Lovísu Ólafs-
út á hálan ís. Eg er ekki sannfærð dóttur þar sem hún leyndi 9 ára
um að slíkar bamavemdaraðgerð- dóttur sinni.
ir beri jákvæðan árangrn-. Mér „Bamavemaraögerðir af þessum
finnst oft á tíðum aö bamavemd toga skila oft lélegum árangri. það
hér á landi hafi snúist upp í bama- hafa rannsóknir sýnt. Þegar bama-
vemdargrýlu, eins og einhver góð vernd er framkvæmd meö svona
manneksja komst að orði. Hlutir á róttækum aögerðum þarf að hugsa
borð við þann sem gerðist í Sand- út í það hvort ekki sé veriö að skaða
gerði eru í raun og vera mjög ógn- meira með þeim aðgerðum sem
vekjandi 1 svo litíu samfélagi sem gripiö er til heldur en láta bömin
við búum í. Mér finnast þær mjög búa við núverandi aöstæður sín-
varhugaveröar," sagði Helga ar.“
Hannesdóttir geölæknir i kjölíár
Mæðgin tekin með valdi í Sandgerði:
Drengurinn
braust um á hæl
og hnakka
„Þetta vom mjög harkalegar að-
gerðir og enginn, hvorki lögregla
né fulltrúar bamavemdaraefndar,
reyndu að miðla málum. Það
reyndi enginn að ræða við dreng-
inn eða útskýra fyrir honum hvað
stæöi til. Þegar Anný kom niður
með drenginn settist hún í stól inni
í stofu og drengurinn ríghélt sér í
hana. Hann var shtinn af móður
sinni, hún handjámuð fyrir fram-
an hann og dregin út úr húsinu á
sokkaleistum og bol. Drengurinn
var látinn horfa upp á þetta ásamt
litlu systur sinni ogfjórum börnum
mínum.
Viðbrögð drengsins vom hræði-
leg skelfing, hann féll saman á
augabragði. Annar fulltrúi barna-
vemdarnefndar tók svo drenginn
með valdi, setti hendumar á hon-
um aftur fyrir bak og hélt honum
föstum. Hann braust um á hæl og
hnakka þegar fara átti með hann
út. Þá kom lögregluþjónn og hélt
honum ásamt fulltrúa bamavemd-
amefndarinnar. Drengurinn grét
og hljóðaði og sagði meðal annars:
Ef mamma fer í fangesli þá fer ég
með henni. Ég get lofað því að ef
þið pínið mig til að fara eitthvað
annað þá strýk ég og ef ég fæ ekki
að vera hjá mömmu minni þá vil
ég deyja.“
Þetta er frásögn húsráðanda í
Sandgerði sem birtist í DV laugar-
daginn 8. febrúar. Hún hafði hýst
um fertuga móður og börn hennar
tvö, 11 ára dreng og nokkurra mán-
aða gamla telpu, frá því um jól.
Drengurinn var í forsjá bama-
vemdamefndar Akureyrar, móðir
hans hafði verið úrskurðuð óhæf
til að annast hann. Fyrrum sam-
býlismaður móðurinnar tók þátt í
að nema drenginn á brott frá fóst-
urfjölskyldu hans á Húsavík og
Fréttir DV af Sandgerðismálinu svokallaða vöktu geysilega athygli.
Hneykslun fólks var mikil vegna harkalegra aögerða lögreglu og barna-
verndaryfirvalda er mæðgin voru tekin með valdi.
kom honum til hennar í Reykjavík.
Hún fór í felur og fannst ekki fyrr
en í febrúar.
Lögregla og fulltrúar bama-
vemdamefnda á Akureyri og
Sandgerði fóru inn í hús í Sand-
gerði 5. febrúar og handtóku móð-
urina og 11 ára son hennar eins og
lýst er hér að framan. Húsið var
fyrst umkringt og götunni lokað
áöur en móðirin var dregin hand-
jámuð út á sokkaleistunum. Eftir
þaö tóku lögreglumaður og fulltrúi
bamavemdanefndar í Sandgerði
drenginn sem veitti mikla mót-
spyrnu.
Hver sem ástæða aðgerðanna
kann að hafa verið vöktu þær gífur-
lega reiði og hneykslan vegna
þeirrar hörku sem var beitt.
Drengnum var komið fyrir hjá
nýrri fósturfjölskyldu. Forsjáraðili
drengsins, bamavemdarnefndin á
Akureyri, sagðist ekki ræða máhð
viðfjölmiðla. -hlh
/ /
OPNUM UTIBUIHAFNARFIRÐI

Fiaukur Dór sýnir myndir á báðum stöðum 2. - 30. maí.
V^lló
velkomin
ALFABORG P
Sérverslun með flísar og hreinlætistæki.
Knarrarvogi 4 - s. 686755 - Bæjarhrauni 20 - s. 654755