Dagblaðið Vísir - DV - 15.10.1992, Blaðsíða 4

4 • FIMMTUDAGUR 15. OKTÖBER 1992.
Fréttir dv
FíkmefhadómstóUinn haföi vart undan árin áður en hann var lagður niður:
Akærum var fækkad
viljandi í þrjú ár
- málningarfótumálinu úthlutað til Sverris Einarssonar héraðsdómara í gær
Samtals sex manns hafa á síðustu
misserum verið ákærðir fyrir aðild
með einum eða öörum hætti að svo-
nefndu málningarfótmnáli. Femt
hefur verið dæmt til refsingar fyrir
brot sín. Höfuðpaurana tvo á hins
vegar eftir að dæma. Þeir era ákærö-
ir fyrir að hafa staðið að innflutningi
á 67-70 kílóum af hassi með níu send-
ingum með skipum á árunum 1985-
1987. Sverri Einarssyni héraðsdóm-
ara var úthlutað málinu í gær.
Fjórir þegar dæmdir
Þeir fjórir aðilar, sem þegar hafa
verið dæmdir, tengdust málinu með
Fréttaljós
Óttar Sveinsson
ýmsum hætti, svo sem því aö kaupa
eða dreifa hluta af efnunum. Hins
vegar er ljóst að afgreiðsla á máh
höfuðpauranna tveggja hefur tafist
óeðhlega, jafnt hjá ríkissaksóknara
sem Sakadómi í ávana- og fíkniefna-
málum sem reyndar var lagður niður
þann 1. júh.
Fyrsta hasssendingin af niu kom
samkvæmt ákæru til landsins með
Eyrarfossi til Hafnarfjarðar í des-
ember 1985. Síðasta sendingin kom
með sama skipi 9. nóvember 1987.
Lögreglan lagði hald á hana, rúm 10
- kíló af hassi. Stuttu síðar voru höf-
uðpauramir handteknir, svo og kona
sem tengdist máhnu. Þau voru öh
úrskurðuð í gæsluvarðhald. Konan
var reyndar dæmd í 10 mánaða fang-
elsi í apríl síðasthðnum fyrir aðild
sína að málningarfótumálinu, auk
annarra fíknefnamála.
Konunni og öðrum mannanna var
sleppt úr gæsluvarðhaldi fyrir jóhn
Málningarfötumálid
19. nóv. 1987 21. júlí 1988 27. júli 1990
I,L,Ll
Tæplega 1 ér 2 ár
T
2 ár
Héraðsdómur
Reykjavíkur
15 okt.
1987. Hinn maöurinn sat inni þar tíl
í janúar 1988. Rannsókn lögreglunn-
ar lauk og gögnin voru send til ríkis-
saksóknara 21. júh sama ár. Tveimur
árum síðar var ákæra loks gefln út
á hendur höfuðpaurunum tveimur
og hún send Sakadómi í ávana- og
fíkniefnamálum.
Ákærum fækkað í 3 ár
Helsta ástæðan fyrir þessum óeðh-
lega drætti á afgreiöslu málsins hjá
ákæruvaldinu er samkvæmt áreið-
anlegum heimhdum DV innan ríkis-
saksóknaraembættisins þessi:
Árið 1987 var 71 aðih ákærður í
fíkniefnamálum, fyrir utan fjölda
dómsátta. Á seinni hluta þess árs
starfaði aðeins einn dómari við Saka-
dóm í ávana- og fíkniefnamálum og
tókst því engan veginn að ljúka við
að dæma í öhum þeim málum sem
bárust frá ríkissaksóknara.
Þetta komu starfsmenn ríkissak-
sóknaraembættisins auga á og
hægðu á afgreiöslu mála th dóm-
stólsins í því skyni að rétta af stöð-
una hjá honum. Ákæruvaldið sneri
sér á meðan að afgreiðslu annarra
afbrotamála sem send voru öðrum
dómstólum, eins og Sakadómi
Reykjavíkur. Þar störfuðu á annan
tug dómara og dómarafuhtrúa.
„Menn hægðu á ákæruflæðinu th
dómstólsins þó að það hefði vissulega
verið umdehanlegt og komið óeðh-
lega niöur á málningarfótumálinu,"
sagði heimhdarmaður DV.
Arið 1988, árið sem umrætt mál
barst ríkissaksóknara frá lögregl-
unni, voru aðeins 20 ákærur gefnar
út í fíkniefnamálum miöað við 71
árið áður. Fyrirséð var að mannfár
fíkniefnadómstólhnn var flöskuháls.
Um þetta leyti var mikhl fjöldi
mála óafgreiddur hjá þeim eina dóm-
ara sem starfaði í fíkniefnadómstóln-
um. Áriö 1989 voru aðeins 17 ákærur
gefnar út í þessum málaflokki og
aðeins 18 árið 1990.
í september 1988 var annar starfs-
maður, dómarafuhtrúi, ráðinn til
fíkniefnadómstólsins. Þá fóru hlut-
irnir að ganga hraðar fyrir sig þó svo
að dómstóllinn hefði í raun verið
ætlaður mönnum í þremur stöðu-
ghdum. Málningarfötumáhð barst
fíkniefnadómstólnum loks sumarið
1990. Á þeim tíma var mikið af fyrir-
hggjandi málum hjá dómstólnum en
eitthvað varð th þess að dráttur varð
á afgreiðslu þess. Það var í raun ekki
tekið fram fyrir önnur mál þó svo
að ætla mætti að hraða bæri af-
greiðslu þess miðað við hve þungum
sökum sakborningamir eru bomir í
ákæru.
Aðeins ákærubirting
í 16 mánuði
DV fylgdist vel með málinu. í des-
ember 1990 var öðrum mannanna
birt ákæran. Hinum var birt hún í
janúar eða febrúar árið 1991. Dómar-
anum, sem var með máhð, hafði
gengið iha að hafa uppi á hinum síð-
amefnda. Þegar báðum haíði verið
birt ákæran birti DV frétt um að rétt-
arhöld í málningarfótumálinu stæðu
fyrir dyrum. Samt sem áður dróst
að koma á dómsyfirheyrslum og
drífa máhð í gegn. Um 16 mánuðum
eftir að seinni manninum var birt
ákæran, þegar fíkniefnadómstólhnn
var lagður niður með nýrri dóm-
stólaskipan, 1. júh síðasthðinn, var
málningarfótumáhð enn óafgreitt.
Þeir sem DV hefur rætt við í dóms-
kerfinu em sammála um að síðasta
árið eða mánuðina fyrir réttarfars-
breytingamar 1. júh hefði tekist að
afgreiða og dæma í ótrúlega mörgum
fíkniefnamálum í dómstólnum - en
ekki „stóra málinu“.
Starfsmenn ákæmvaldsins juku
ákærustreymið á ný th dómstólsins
þegar betur fór að ganga 1991 með
55 opinberum málshöfðunum í fíkni-
efnamálum og síðan fjölda mála á
yfirstandandi ári. Þau sem ekki tókst
að ljúka, þar á meðal málningarfótu-
máhð, fóra th nýja dómstólsins, Hér-
aðsdóms Reykjavíkur, 1. júh.
Dómstjóri þar úthlutaði málinu th
eins af 21 héraðsdómara embættisins
í gær, Sverri Einarssyni. Reiknað er
með að dómur gangi ekki síðar en á
næstu mánuðum, jafnvel fyrir ára-
mót'.
-ÓTT
í dag mælir Dagfarí______________
Færeyskt fordæmi
Frændur okkar Færeyingar era
komnir á hausinn. Aht er þar í
kaldakoh, ríkiskassinn tómur, fisk-
vinnslan gjaldþrota og bankamir
eiga ekki einu sinni fyrir skuldum.
Sagt er að Færeyjar séu komnar á
sveitina hjá Dönum og í theöh af
öhum þessum hrunadansi hafa op-
inberir starfsmenn-þar í landi setiö
í verkfalh þessa vikima.
í Færeyjum búa ekki nema rétt
tæplega fimmtíu þúsund manris.
Þeir era sem sagt ekki einu sinni
hálfdrættingar á viö okkur íslend-
inga í mannfjölda tahð og mætti
halda aö hehu þjóðarbúi tækist
bærilega að hafa í sig og á og fæða
þessar fáu hræður, að minnsta
kosti vel yfir fátæktarmörkum.
Enda hefur það lengstum verið svo
að Færeyingar hafa búiö vel og
stundum ekki vitað aura sinna tal.
Það var meira að segja sagt fyrir
nokkrum áram og margendurtekið
að íslendingar ættu að taka Færey-
inga sér th fýrirmyndar um físk-
sölu og útflutning á framleiðslu
sinni og hvemig þeir ávöxtuöu sitt
pund. Islendingar geröu margt vit-
lausara en að sækja sér fyrirmynd-
ir og fordæmi th Færeyja.
En nú hefur þetta snúist th verri
vegar. Nú er svo komiö að Færey-
ingar skammast sín fyrir að vera
Færeyingar. Þeir skammast sín
fyrir landsstjómina og þeir
skammast sín fyrir að geta ekki
framfleytt sér og þeir skammast sín
mest fýrir það að vera nú upp á
Dani komiúr, enn einu sinni.
Já, það er Ijótt ástandið í Færeyj-
um og menn era þar mikið sköm-
mustulegir. íslenskir fjölmiðlar
hafa gert nokkuð úr þessu fær-
eyska vandamáh. Helst er þar að
skilja að Færeyjar séu víti th vam-
aðar þar sem allt bendi th að Fær-
eyingar hafí gert þau mistök sem
íslendingar era að gera núna og
það sé aöeins tímaspursmál hve-
nær íslenska þjóðarbúið fari sömu
leið og það færeyska.
Þessar vinsamlegu ábendingar
era góðra gjalda verðar og vonandi
ekki of seint í rassinn gripiö. Hitt
er annað mál, sem fjölmiðlar
gleyma að skýra frá, að Færeyingar
gerðu aldrei þau mistök að segja
sig úr lögum við Dani. Færeyingar
era enn hluti af danska konungs-
ríkinu og era fjarstýröir frá kóngs-
ins Kaupinhöfn þegar aht um þrýt-
m-. Þess vegna er danska stjómin
að hafa afskipti af færeyskum
stjómmálum og senda thskipanir
..um hallalaus fjárlög th Þórshafnar
og það er þess vegna sem Færey-
ingar geta sagt sig th sveitar hjá
Dönum, þegar þeir era sjálfir búnir
aö gera í sig og geta ekki lengur í
rassinn gripið.
íslendingar hefðu betur lært af
Færeyingum í þessum efnum. Ef
aht stefnir th helvítis hér á landi
eins og í Færeyjum hefðu íslend-
ingar átt blessaða Danina aö ef ís-
lenska þjóðin hefði haft vit á því
að shta ekki stjómmálasambandi
við danska kónginn. Það þýðir htið
aö vara íslendinga viö þeirri gryfíu
sem Færeyingar eru dottnir í vegna
þess að sjálfstæðið og lýöveldið er
staðreynd og við eigum enga sveit
sem við getum sagt okkur th. Dan-
ir bera enga ábyrgö á íslandi lengur
og aö því leyti erum við miklu verr
staddir en Færeyingar þegar krass-
ið kemur.
Ef menn era að búa sig undir þau
óhjákvæmhegu örlög að fara sömu
leið th andskotans og Færeyingar
kemur annað tveggja th greina, að
afsala sér fuhveldinu aftur og við-
urkenna þau mistök sem áttu sér
stað þegar lýðveldið var stofnaö
ehegar að ganga rakleitt í Evrópu-
bandalagið þar sem Danir era með-
limir og leita svo skjóls í bandalag-
inu þegar krassiö kemur. Ahavega
er ljóst að íslendingar verða að
læra af reynslunni frá Færeyjum
og viðurkenna þá staðreynd að við
höfum ekki verið færir um að
standa á eigin fótum frekar en
Færeyingar.
Það sem Færeyingar geta hins
vegar gert th að skapa atvinnu
heima fyrir er að senda hingað fólk
í stríðum straumum th að kenna
okkur hvað við eigum ekki að gera
th að lenda ekki í sömu súpunni
og þeir. Dagfari leggur th að nokk-
ur hundrað Færeyingar verði
ráðnir th íslands th aövörunar og
áminningar gegn hinu færeyska
fordæmi.
Þannig getum við haft gagn af
krassinu í Færeyjum úr þvi aö get-
um ekki haft gagn af Dönum.
Dagfari